Nog steeds op zoek (nieuws, 2025)

Bestuur Stichting Gouden Strop nog steeds niet voltallig



Het bestuur van de Stichting Gouden Strop is nog steeds verwoed op zoek naar nieuwe leden. Sinds oktober 2024 zijn er plaatsen te vervullen. Het wil echter niet vlotten met nieuwe aanwas.

Twee leden slechts telt het bestuur van de Stichting Gouden Strop nu: voorzitter René Appel en Grietje Braaksma, in het dagelijks leven bedrijfsleider van Boekhandel Broese. Vorig najaar legden Daan Fousert en Jürgen Joosten om verschillende redenen hun bestuursfunctie neer.

Deze maand deed René Appel nog een oproep aan eventuele kandidaten via de nieuwsbrief aan de sectie misdaadschrijvers van de Auteursbond. 'Het bestuur van de Stichting Gouden Strop is op zoek naar aanvulling', aldus Appel. 'We hopen dat er leden zijn binnen de sectie Misdaadauteurs die belangstelling hebben voor een rol in het bestuur van de Stichting.'

Hij zette nog even de belangrijkste taak van het bestuur op een rij: 'de organisatie van de jaarlijkse uitverkiezing van de beste thriller van het jaar en de beste debuutthriller.'

Schrijfster Nicolet Steemers schaarde zich achter Appels oproep. 'Heb je affiniteit met het thrillergenre en wil je meedenken over onder andere de organisatie van De Avond van het Spannende Boek, meld je dan aan', schreef ze op Facebook.

Kniesoor (nieuws, 2025)

Gouden Strop betaalt zich (nog) niet uit



De Hebban Thrillerprijs werd op 29 mei - een week na de Gouden Strop - toegekend, maar weet nu al deze onderscheiding te verzilveren. Winnaar A.C. Porter zag zijn De erfgenamen op een mooie 34ste plaats de Bestseller60 binnenkomen. De prijs, waarmee Marcel van de Ven en Willem Asman de Gouden Strop wonnen, heeft het nog niet tot de CPNB-verkooplijst kunnen schoppen.

Wordt hiermee dan toch de stelling van het Algemeen Dagblad onderstreept dat de Hebban Thrillerprijs de belangrijkste Nederlandse onderscheiding van het spannende boek is? Of hebben de volgers van De Spanningsblog op X gelijk die unaniem de Gouden Strop dat etiket gunnen? Een honderd procent score was er voor de in 1986 in het leven geroepen thrillerprijs.

Goed, er waren slechts vijf volgers op X die zich hierover uitspraken. Maar een kniesoor die daar op let. Toch?

Overigens doet het spannende boek het goed in de Bestseller60. Met negentien noteringen is bijna een op de drie boeken in de lijst afkomstig uit het spannende genre. Daaronder zijn maar liefst vier titels van schrijfster Anya Niewierra.    

Kaf en koren (column, 2025)

De jury moet het altijd weer verpesten



(Door Peter Kuijt)

Op de avond waarop het thrillergenre wordt gevierd, weet de Gouden Stropjury het elk jaar te verzuren. Uitgevers krijgen altijd de wind van voren, klaagde een uitgever dit jaar na afloop van de Avond van het Spannende Boek. Maar het is niet de eerste keer dat de jury de boekenbranche tot de orde roept.

De Gouden Strop-jury van dit jaar deelde rake klappen uit aan de uitgevers die met armoedige redactie hun auteurs begeleiden. 'Tik- en taalfouten, ontbrekende woorden, incongruenties, langdradige en soms onbegrijpelijke passages, we kwamen het herhaaldelijk tegen. Jammer, want zulke tekortkomingen zitten het leesplezier in de weg.' De Schaduwprijs werd dit jaar niet eens uitgereikt. Onder de zes debuten zat wel een inzending die met enige eindredactie de prijs had kunnen verdienen. 'Maar in dat debuut stonden helaas zoveel slordigheden dat de uitgever de Schaam-je-rotprijs verdient', zoals een van de juryleden opmerkte. 

De citroenzure kritiek van de Gouden Strop-jury op de weinig liefdevolle begeleiding van auteurs door hun uitgever, is niet nieuw. Bijna elk jaar maakt de jury er in zijn rapport wel gewag van. Vier keer mocht ik deel uitmaken van de jury van de Gouden Strop: in 1997, 1998, 2002 en 2007. Eind jaren 90 had de jury nog kritiek op de gebrekkige promotie van het Nederlandstalige spannende boek, maar enkele jaren later veranderde de toon. Verplaatste de toorn zich van boekpromotor CPNB naar de uitgever. Zo waren er in 2007 volgens de jury boeken die zo slecht geschreven waren dat de vraag of ze spannend waren er niet meer toe deed. Die thrillers werden meteen terzijde geschoven. Juryvoorzitter Clairy Polak deed een oproep om auteurs kritischer - 'of liefdevoller, wat in dit geval hetzelfde zou zijn geweest' - te begeleiden. 'Dat zou voorkomen dat jury's struikelen over uitglijders als 'Haar rug was doorzeefd met kogelgaten.'

Ook de jury's waarin ondergetekende zuurpruim geen zitting had, waren niet mals in hun kritiek. Een kleine greep uit wat juryrapporten:

2008: 'Er was veel kaf onder het koren.' 

2012: 'Rommelige plots, ongeloofwaardige personages, saaie uitwijdingen en bakken vol clichés'.

2013: 'Wij werden moe van de hoeveelheid prologen in de Nederlandse thriller. Bijna elk boek begint met een geweldsexplosie, waarna de puzzeltocht kan beginnen. Redelijk saai.' En: 'Een tip die de jury aan de schrijvers zou willen geven: perfectioneer de kunst van het weglaten, ter verbetering van het eindresultaat.'

2014: 'De jury roept de uitgeverijen op om hun auteurs met alle mogelijke middelen bij te staan en boeken in samenspraak streng en zorgvuldig te redigeren.'
2018: Er waren onder de inzendingen bovendien nogal wat boeken waarvan de vaart in het verhaal te lijden had onder eindeloze uitweidingen. 'Als er dan toch iemand dood moet in het verhaal, breng dan in ieder geval je darlings om zeep.'
2019: 'De jury kwam nogal wat formulewerk tegen, veel van hetzelfde, niet origineel.' En: 'Ook wij gunnen zowel auteurs als hun lezers een strenge redacteur die een scherp oog heeft voor de verhaallijn en die clichés, storende foutjes en inhoudelijke inconsequenties uit de tekst haalt.' 

2022: 'De jury wil de uitgevers meegeven: investeer in goede redactie. In een enkel geval kreeg de jury de indruk dat een boek nog work in progress was.'

2023: 'Ga op zoek naar talenten die de bestaande orde van stevige competitie kunnen voorzien, en schuw originaliteit daarbij niet. De lokroep van de vermeende succesformule kan sterk zijn, maar te veel imitatie, formats en doelgroepthrillers zijn uiteindelijk de dood in de pot voor het spannende boek.'

2024: 'De jury stuikelde over lelijke dialogen of ongeloofwaardig geschetste personages.'

Kritiek op de thrillers die worden ingezonden voor de Gouden Strop is zo te zien van alle tijden. Je zou de jury's van komende edities toewensen dat die een vrolijkmakend rapport kunnen schrijven vol loftuitingen en zonder reprimandes naar schrijvers en uitgevers. Maar dan moeten die laatste wel meewerken. Dan pas kan het spannende boek gevierd worden. 

Tik- en taalfouten (nieuws, 2025)

2024 was een masculien thrillerjaar

Vijfentwintig kilo aan suspense kregen de juryleden van de Gouden Strop thuisbezorgd. Was het het gewicht waardoor een jurylid in het ziekenhuis belandde met hartproblemen? Of werd de spanning hem of haar te veel? We zullen er naar moeten gissen, want het juryrapport gaat er niet dieper op in. 

Negentien uitgeverijen stuurden in totaal 45 boeken (goed voor ruim 15.000 pagina's) in ter beoordeling door de jury. 'Schatkisten vol historische en psychologische misdaadromans, actie-avonturen, cosy crime en zelfs een ‘waddenthriller’, meldt het juryrapport. 

In een app-groep deelden de juryleden leeservaringen: ‘Leuk boek geen thriller’, ‘Cosy maar té cosy’. En ook: ‘Echt spannend, zat zelfs op het toilet te lezen.’

Een paar zaken viel de jury op: 2024 was een masculien thrillerjaar. Waren de mannelijk auteurs een jaar eerder nog sterk in de minderheid (slechts 27 procent van de inzendingen), dit jaar hadden ze juist flink de overhand: 60 procent van alle ingezonden titels. Ook de mannelijke auteur met een vrouwelijk pseudoniem kon die statistiek niet omdraaien.

De mannelijke dominantie vertaalde zich naar de longlist en de shortlist; in beide lijsten domineren dit jaar mannelijke auteurs. Tweede opvallend punt: vakmanschap is meesterschap. Zeven vroegere winnaars van de Gouden Strop haalden de longlist.

Geen Schaduwprijs

En was er vorig nog een winnaar van de NBD Biblion Schaduwprijs die ook genomineerd werd voor de Gouden Strop, dit jaar zag de jury geen aanleiding om de aanmoedigingsprijs voor de beste nieuwkomer uit te reiken. Al zat onder de zes debuten wel een inzending die met enige eindredactie de prijs had kunnen verdienen. Maar in dat debuut stonden helaas zoveel slordigheden dat de uitgever de Schaam-je-rotprijs verdient, zoals een van de juryleden opmerkte.

Ook de Gouden Strop-jury van dit jaar deelt rake klappen uit aan de uitgevers die met armoedige redactie de auteurs begeleiden. 'Tik- en taalfouten, ontbrekende woorden, incongruenties, langdradige en soms onbegrijpelijke passages, we kwamen het herhaaldelijk tegen. Jammer, want zulke tekortkomingen zitten het leesplezier in de weg.'

Felrealistisch karakter (nieuws, 2025)

Ultieme prijs voor De prijs



Het auteursduo Marcel van de Ven en Willem Asman hebben de Gouden Strop 2025 gewonnen met hun eerste coproductie De prijs. De prijs voor het beste (oorspronkelijk) Nederlandstalige spannende boek werd vanavond, tijdens de Avond van het Spannende Boek in Bibliotheek Neude, aan het duo uitgereikt.

Het is voor oud-undercoveragent Marcel van de Ven de eerste keer dat hij Nederlands belangrijkste thrillerprijs wint. Voor thrillerschrijver Willem Asman is het zijn tweede Gouden Strop. In 2018 won hij zijn eerste met zijn thriller Enter.  

De jury was vol lof voor de thriller van het stoppelbaardduo Asman en Van de Ven. 'Asman kennen we van zijn fantastische Rebound-trilogie. De inbreng van Van de Ven, jarenlang actief bij de Unit Specialistische Operaties, zorgt voor een felrealistisch karakter van onder meer de actiescènes. De prijs is uitermate actueel en gaat over de verregaande invloed van de drugshandel, de vermenging tussen boven- en onderwereld en hoe deze ontwikkelingen te bestrijden. Doorsnee gegevens, maar niet in de handen van Asman en Van de Ven. Dubbel chapeau!'

Marcel van de Ven heeft jarenlang voor de Unit Specialistische Operaties van de landelijke eenheid gewerkt, waarvoor hij wereldwijd werkzaam was in de strijd tegen de zware georganiseerde misdaad en terreur. Over zijn tijd bij de politie schreef hij de bestseller De Kooi. Bij het grote publiek werd Van de Ven in 2016 bekend door zijn rol als teamleider in het tv-programma Hunted.

Willem Asman debuteerde in 2006 met De Cassandra Paradox en won in 2018 de Gouden Strop met Enter, het eerste deel van de Rebound-trilogie.

Over De prijs: 

Gita de Later greep jaren geleden een kans die zich voordeed. Nu stapelen de winsten zich op. Maar achter de schone schijn van haar succes, gaat een duistere wereld schuil.

Tess van Vuuren zette alles op alles om bij de politie te slagen. Nu is ze undercoveragent binnen een ultrageheim eliteteam. Maar het verleden laat haar niet los.

Twee vrouwen. Twee keuzes. Twee werelden.

Wanneer bij de overval op een drugstransport onschuldige slachtoffers vallen, komen die werelden bij elkaar. De recherche roept de hulp in van Wouter Westra van de Unit Specialistische Operaties. Hij en zijn team moeten uitvinden wat de rol is die Gita heeft gespeeld bij het transport. Is de bevlogen jonge zakenvrouw zo onschuldig als ze zich voordoet? Óf degene die achter de schermen aan de touwtjes trekt? Tess krijgt opdracht undercover te gaan binnen Gita’s bedrijf. Het brengt haar op het spoor van een hermetisch gesloten misdaadorganisatie waarin iedereen die praat op gruwelijke wijze aan zijn einde komt.

Ouwe rotten (nieuws, 2025)

Gouden Strop 2025 gaat naar mannelijke oud-winnaar



De Gouden Strop gaat dit jaar naar een mannelijke auteur die al eerder een thrillerprijs heeft gewonnen. Dat is de eerste conclusie die we kunnen trekken als we naar de shortlist kijken die vandaag op de website van de Gouden Strop is gepubliceerd. 

Er zijn vijf titels bekendgemaakt die nog kans maken op de NBD Biblioen Gouden Strop 2025. Het zijn op volgorde van auteursnaam:
Gauke Andriesse – Daden van geweld (uitgeverij Volt),
Mathijs Deen – De redder (Alfabet Uitgevers),
Floris Kleijne – Kleinste kwaad (uitgeverij Boekerij),
John Kuipers – De man in Westerbork (Uitgeverij Cargo),
Marcel van de Ven & Willem Asman – De prijs (A.W. Bruna uitgevers)

Wat opvalt is het aantal voormalig winnaars: Gauke Andriesse won de Gouden Strop in 2011 en (onder het pseudoniem Felix Weber) in 2017. Mathijs Deen was de winnaar van vorig jaar, terwijl John Kuipers het jaar daarvoor won. Willem Asman won in 2018 de Gouden Strop, en Floris Kleijne won in 2021 de Schaduwprijs voor het beste spannende debuut. Op de longlist van tien auteurs stonden twee vrouwen: oud-winnaar Bernice Berkleef en bestsellerauteur Anya Niewierra. Zij zijn dus niet genomineerd. Ook drievoudig winnaar Charles den Tex vist achter het net, maar hij is wel eregast op de Avond van het Spannende Boek. 

De jury, voorgezeten door voormalig kunstredacteur van NRC Arjen Ribbens, bestaat dit jaar verder uit Mariëlle van der Goen (Stoerste Thrillerverkoper 2024 Boekhandel Libris Voorhoeve Hilversum), Monique Verweijmeren (Accountmanager NBD Biblion), Jos van Cann (journalist en thrillerrecensent) en Wim Krings (Thrillerexpert en Stoerste Thrillerverkoper 2025 Boekhandel Krings, Sittard). 

De uitreiking van de NBD Biblion Gouden Strop (en Schaduwprijs, die standaard geen nominaties kent) vindt tussen 18.00 en 18.45 plaats op 22 mei in de Bibliotheek Neude Utrecht, voor aanvang van de Avond van het Spannende Boek. Na de uitreiking van de Gouden Strop is er in de bibliotheek Neude een programma met onder meer interviews met thrillerauteurs en auteurs van waargebeurde verhalen, een spannende Storytel Original, een boekenclub, signeersessies en een interview met de kersverse winnaar van de Gouden Strop 2025. 

Kanshebbers (nieuws, 2025)

Zeven oud-winnaars op longlist Gouden Strop



De kans dat de Gouden Strop dit jaar naar een oud-winnaar gaat, is behoorlijk groot. Op de longlist van tien titels die zojuist op de website van de NBD Bibliont Gouden Strop is bekendgemaakt, zijn zeven boeken geschreven door auteurs die al een of meerdere beeldjes thuis hebben staan: Gauke Andriesse, Bernice Berkleef, Mathijs Deen, John Kuipers, Elvin Post, Charles den Tex en Willem Asman. 

Na een eerste selectie maken de volgende auteurs kans op de Gouden Strop 2025:

Gauke Andriesse – Daden van geweld (uitgeverij Volt),
Bernice Berkleef – Ontmaskerd (uitgeverij The House of Books),
Mathijs Deen – De redder (uitgeverij Alfabet),
Floris Kleijne – Kleinste kwaad (uitgeverij Boekerij),
John Kuipers – De man in Westerbork (uitgeverij Cargo),
Anya Niewierra – De nomade (Uitgeverij Luitingh-Sijthoff),
Elvin Post – Een aardig meisje (Ambo|Anthos uitgevers),
Charles den Tex – Een mooie dood (uitgeverij HarperCollins Holland),
Marcel van de Ven & Willem Asman – De prijs (A.W. Bruna uitgevers), 
Jeroen Windmeijer – De wraak van Balthasar (uitgeverij HarperCollins Holland).

Twintig uitgeverijen hebben in totaal 46 spannende boeken ingeleverd die volgens de reglementen kunnen meedingen naar de Gouden Strop. Dat zijn er vier minder dan vorig jaar, maar nog altijd een handvol boeken meer dan in het magere jaar 2023 toen slechts 41 thrillers door de jury werden beoordeeld.  

De jury, voorgezeten door voormalig kunstredacteur van NRC Arjen Ribbens, bestaat dit jaar verder uit Mariëlle van der Goen (Stoerste Thrillerverkoper 2024 Boekhandel Libris Voorhoeve Hilversum), Monique Verweijmeren (Accountmanager NBD Biblion), Jos van Cann (journalist en thrillerrecensent) en Wim Krings (Thrillerexpert en Stoerste Thrillerverkoper 2025 Boekhandel Krings, Sittard).

De shortlist wordt op 6 mei bekendgemaakt, wederom op de website van de Gouden Strop. De uitreiking van de NBD Biblion Gouden Strop (en Schaduwprijs, die geen nominaties kent) vindt plaats op 22 mei in de Bibliotheek Neude Utrecht, voor aanvang van de Avond van het Spannende Boek.

Hoe loopt het af? (nieuws, 2025)

Charles den Tex eregast op Avond van het Spannende Boek

Donderdag 22 mei aanstaande wordt de Gouden Strop uitgereikt aan de beste thriller van 2025 tijdens de Avond van het Spannende Boek in de bibliotheek van Utrecht. Het zal de 38e keer zijn dat een Nederlandse auteur met deze felbegeerde prijs naar huis gaat.

Eregast van de avond is auteur Charles den Tex die zelf drie keer de Gouden Strop won en zijn werk verfilmd zag. Hij zal geïnterviewd worden door Samuel Peperkamp van VN's Detective & Thrillergids.

Verder zijn er optredens van onder anderen Anja Niewierra, Arthur Brand & Lex Boon en Lex Passchier, en kunnen bezoekers meemaken hoe een Storytel luisterboek wordt ingesproken. 

Uitgeverij Volt organiseert een leesclub-special. Deelnemers dienen vooraf aan de Avond van het Spannende Boek de eerste helft van Verbroken stilte van Chantal van Mierlo te lezen. Tijdens de avond kunnen zij met andere lezers bespreken hoe zij denken dat het afloopt. Aanmelden kan tot en met 27 april. 

Anya Niewierra is de eerste Nederlandse auteur die met haar hele thrilleroeuvre tegelijk in de Bestseller 60 stond. In 2024 was zij de meest verkochte én de meest uitgeleende auteur van Nederland. Haar boek De Camino wordt verfilmd en wereldwijd vertaald. Deze avond vertelt Anya over De Nomade en De stilte, een spannend zomerverhaal en dit jaar het Zomerlezengeschenk in de boekhandels. En wellicht een tipje van de sluier over haar volgende thriller.

Elvin Post is de jongste Gouden Strop winnaar ooit. In 2004 ontving hij de prijs voor zijn debuut Groene vrijdag. Post schrijft zowel voor jeugd als voor volwassenen en won al vele prijzen. Hij wordt geïnterviewd over zijn laatste thriller Een aardig meisje door Jef van Rijk, voormalig redacteur van DWDD en De Nieuws BV.

Journalist Lex Boon en kunstdetective Arthur Brand zou je kunnen kennen van de podcast Jacob, dood in Qatar. Jacob werkte in Qatar in het museum van een steenrijke sjeik. De omstandigheden rond de dood van deze 36-jarige Jacob van Gulik zijn net zo raadselachtig als de plek waar hij werkte. Hoor meer over deze zaak, de roof uit het boek De gestolen Van Goghs en de recente kunstroof in Drenthe.

Lex Passchier werkte als scenarioschrijver mee aan televisieseries als Oogappels, Moordvrouw, Heer & Meester, Diepe Gronden, De 12 van Oldenheim en De 12 van Schouwendam. Eerder verscheen van hem de thriller Moordvrouw - Witte leugens, een origineel verhaal gebaseerd op de tv-serie. Nieuw van Passchier is de thriller De val van Tammy Davidson. Hij wordt geïnterviewd door Tom Harmsen, zijn uitgever bij Luitingh Sijthoff.

Tickets voor de avond kunnen via deze link worden gekocht.

Een jonger publiek (nieuws, 2024)

Britse belangstelling voor Charlie Swieninck



Goed nieuws voor Gouden Strop-winnaar John Kuipers. De Britse uitgeverij Open Border Press (OBP) heeft in één klap drie oorlogsthrillers van hem gekocht.

Het gaat om de eerste drie delen van John Kuipers' thrillerserie rond de Haagse politieman Charlie Swieninck: Musserts schaduw (2022, een jaar later bekroond met de Gouden Strop), Het bedrog van Göring (2023) en het recent verschenen De man in Westerbork (2024).

'Als het vlot verloopt, dan komt het eerste deel komend jaar uit', zegt de schrijver. 'Ben ik goed geïnformeerd, dan is de vertaalster nu bezig met deel 1.'

OBP is een imprint van Orenda Books in Londen. 'Ik heb begrepen dat het echt uniek is dat een Engelse uitgever uit het niets drie Nederlandse thrillers van één schrijver aankoopt en uitgeeft', aldus John Kuipers. 'De uitgever-directeur van Open Borders Press is geïnteresseerd in geschiedenis (mijn serie speelt in de Tweede Wereldoorlog) en wil proberen met mijn vlot geschreven boeken een jonger publiek te bereiken.'

'Ik ben in recensies in de Nederlandse pers frequent vergeleken met de zeer populaire Britse auteur Philip Kerr (1956-2018)', vervolgt de auteur. 'Misschien dat dat geholpen heeft bij OBP's besluit mijn boeken aan te kopen.'

Kuipers schrijft ondertussen moedig voorwaarts aan deel 4.

Op zoek (nieuws, 2024)

Helft bestuur Stichting Gouden Strop stapt op



Het bestuur van de Stichting Gouden Strop is verwoed op zoek naar nieuwe leden. Van de vier leden hebben er twee hun taak neergelegd. 

Op de website van de Gouden Strop staan nog de namen van alle vier leden. Schrijver en tweevoudig winnaar en schrijver René Appel is voorzitter. Auteur Daan Fousert is penningmeester, Jürgen Joosten, manager bij offshorebedrijf Petrodec, is secretaris en Grietje Braaksma, bedrijfsleider bij boekhandel Broese, is 'gewoon' lid.

'Twee leden van het bestuur van de Stichting Gouden Strop hebben hun werkzaamheden voor het bestuur (moeten) beëindigen', laat Appel weten. 'De één vanwege drukke, andere werkzaamheden, de tweede door medische oorzaken.' Appel meldt niet welke bestuursleden zijn opgestapt. 

'Het Bestuur van de Stichting Gouden Strop is nu naarstig op zoek naar twee nieuwe bestuursleden', meldt Appel. Degenen die hierin zijn geïnteresseerd, kunnen zich - ook voor nadere informatie - bij hem melden via r.appel@planet.nl.

Een podium bieden (nieuws, 2024)

Auteurs on tour



Dit jaar organiseert de stichting Gouden Strop in samenwerking met NBD Biblion opnieuw de ‘Gouden Strop Thrillertour’. De Gouden Strop Thrillertour 2024 vindt plaats van 23 september tot en met 10 oktober en zal langs tien verschillende bibliotheken door het land gaan. Deze tien deelnemende bibliotheken werden in het voorjaar bekend gemaakt, en inmiddels is ook bekend welke twaalf auteurs zich aansluiten bij de Thrillertour.

De Thrillertour stopt bij tien bibliotheken verspreid door heel het land, behalve in Groningen en Flevoland. Elke bibliotheek mocht twee auteurs uitnodigen ter invulling van de thrillermiddag of -avond. Zie hier het programma van de Gouden Strop Thrillertour: 

September
Gelderland: Bibliotheek Nijmegen (24 september) | Meer informatie
Auteurs: Gouden Stropwinnaar Mathijs Deen en Max van Olden (interviewer: Lars Meijer)

Overijssel: Bibliotheek Dalfsen (25 september) | Meer informatie
Auteurs: Mathijs Deen en Loes den Hollander (interviewer: Erna Ekkelkamp)

Limburg: Bibliotheek Venlo (26 september) | Meer informatie
Auteurs: Mathijs Deen en Lex Noteboom

Zeeland: Bibliotheek Vlissingen (27 september) | Meer informatie
Auteurs: Mathijs Deen en Jet van Vuuren (presentatie: Hein Kemenade)

Oktober
Noord-Holland: Bibliotheek Zaandam (2 oktober) | Meer informatie
Auteurs: Matthijs Deen en Bernice Berkleef

Friesland: Bibliotheek Drachten (3 oktober) | Meer informatie
Auteur: Lex Noteboom

Zuid-Holland: Bibliotheek Maassluis (4 oktober) | Meer informatie
Auteurs: Angelique Haak en John Kuipers (interviewer: Joyce Spijker)

Utrecht: Bibliotheek Z-O-U-T Doorn (middag, 5 oktober) | Meer informatie
Auteurs: Jeroen Windmeijer en Nathalie Pagie (interviewer: Soraya Vink)

Drenthe: Bibliotheek Emmen (middag, 6 oktober) | Meer informatie
Auteurs: Wim Bax en Bernice Berkleef

Noord-Brabant: Bibliotheek Vught (9 oktober) | Meer informatie
Auteurs: Lex Noteboom en Charles den Tex

Lezers die hun favoriete thrillerauteurs willen ontmoeten doen er goed aan de website van de desbetreffende bibliotheek in de gaten te houden over het laatste nieuws of voor het reserveren van kaarten. 

De Gouden Strop Thrillertour is een initiatief van NBD Biblion en de Stichting Gouden Strop, bedoeld om Nederlandse thrillerauteurs een podium te bieden en lezers kennis met hen te laten maken. De thrillertour bestaat uit tien avonden of middagen door het hele land waarbij bibliotheken de beste Nederlandse thrillerauteurs aan het publiek voorstellen. Tijdens deze middag of avond mag de bibliotheek twee thrillerauteurs uitnodigen, onder wie de winnaar van de NBD Biblion Gouden Strop 2024.

Gewikt en gewogen (nieuws, 2024)

Veel 'doelgroepthrillers', maar ook originele locaties onder inzendingen voor Gouden Strop



Verkeerde de jury van de Gouden Strop vorig jaar nog in mineur om het geringe aantal ingezonden boeken en verwachtten de juryleden dat het wel eens snel gedaan kon zijn met de Nederlandse thriller, het vijftal dat dit jaar de prijs toekende, is een stuk positiever. In het juryrapport wordt met gejuich geconstateerd dat er meer vrouwen meededen in de race, er ook meer boeken werden ingezonden en dat maar liefst twee debuten boven het maaiveld uitstaken. Winnaar Mathijs Deen is volgens de jury een 'warme' verteller. Zijn bekroonde thriller De Duiker is 'een meesterwerk'. 

Vlaamse uitgevers mogen al een paar jaar niet meer meedoen met de strijd om de belangrijkste Nederlandse thrillerprijs. Desondanks werden door maar liefst twintig uitgeverijen in totaal 51 titels ingezonden die geaccepteerd werden voor deelname. Tien meer dan vorig jaar, da's alvast een opsteker. 

Was de verdeling in 2023 nog bijna 50/50, dit jaar waren de vrouwen verreweg in de meerderheid: de ingezonden spannende boeken werden geschreven door 32 vrouwen, slechts 18 mannen en één mannenduo.

Het aantal debuten was net zo hoog als vorig jaar: vier stuks. Twee daarvan waren volgens de jury van zulke goede kwaliteit dat ze doordrongen tot de longlist van elf titels (de jury week hierin af van het reglement dat voorschrijft dat maximaal tien titels op de longlist mogen staan. 

In algemene zin merkte de jury op dat er heel veel Nederlandse thrillers bij waren van hoge kwaliteit. 'Het waren goedgeschreven boeken die ook nog ergens over gingen. Dat werd vooral duidelijk tijdens het vaststellen van de longlist. De jury heeft er bijna vijf uur over gedaan om elf boeken te kiezen die een plek op die longlist verdienden. Nadat er vijftien boeken geselecteerd waren, ontstond er een uitvoerige discussie. Hoe ga je van vijftien boeken, waar veel enthousiasme over bestond, naar elf? Het duurde even, maar dat is uiteindelijk gelukt.'

Doelgroepthrillers
De jury constateerde verder dat er veel ‘doelgroepthrillers’ bestaan: spannende boeken die zeker onderhoudend, vaak ook best goed geschreven en redelijk spannend zijn, maar tegelijkertijd net onvoldoende om boven het maaiveld uit te steken. 'Het viel op dat er tussen de 51 titels verschillende soorten thrillers zaten, die echt geschreven lijken te zijn voor een specifieke lezer: soms vakantiegangers, dan weer een groep vaste thrillerliefhebbers.' De juryleden weten allen vanuit hun professie dat er een brede groep thrillerlezers is die hiermee bediend wordt, en kan dat alleen maar toejuichen. 'Maar', zo stelde de jury, 'om de Gouden Strop te winnen is méér nodig dan dat. We hebben er als jury op gelet dat een thriller goed geschreven is, uiteraard spannend is, en daarnaast óók over een maatschappelijk of actueel thema gaat, opvalt door goede research of een inkijkje geeft in een voor de lezer ontoegankelijke of onbekende wereld.'

Herkenbare setting
De hele breedte van het genre thrillers is goed vertegenwoordigd, stelde de jury tevreden vast: van actiethrillers tot locked-room thrillers, van psychologische thrillers tot cosy crime. 'Er waren dit jaar aardig wat thrillers die zich afspeelden in de herkenbare setting van een familie of een gezin, en waar een geheim of een gebeurtenis uit het verleden zorgt voor een spannend plot. Maar dat is ook een risico: het kan er toe leiden dat het snel een beetje cliché wordt, en dat boeken onderling te veel op elkaar gaan lijken. Twee boeken met deze setting stegen daar volgens de jury écht boven uit, vandaar ook hun plek op de longlist.'

Terugkerend kritiekpunt blijft de begeleiding van de auteurs door hun uitgevers. De jury noemen de in hun ogen soms wat gebrekkige redactie 'vreselijk zonde'.  De jury stuikelde over lelijke dialogen of ongeloofwaardig geschetste personages. 

Blaartrekkend saai
Tijdens het beoordelen van de thrillers werd er - tussen de bijeenkomsten van de jury door - onderling druk overlegd in een appgroep. Een bloemlezing uit reacties op de gelezen thrillers: ‘geroutineerd’, maar ook ‘blaartrekkend saai’. Of berichten als ‘iets te voorspelbaar’, ‘goede opbouw’ of ‘spanning ondergeschikt’. Maar ook: ‘vlot geschreven’, ‘trefzeker’, ‘origineel’. De jury: 'Dat laat maar weer eens zien dat een boek altijd emotie oproept, en dat die emoties ook kunnen verschillen. Want: we waren het als jury lang niet altijd 100% met elkaar eens.'

Verder: 'In het oog springen de vaak originele locaties. In een aantal gevallen zijn die dusdanig goed opgetuigd, dat je als leek een inkijkje krijgt in een onbekende wereld, zoals een zeilboot op de Atlantische Oceaan tijdens een wereldreis, Praag tijdens de Koude Oorlog, het Delft van Vermeer, of het Europees Parlement. Maar ook de actualiteit wordt niet geschuwd, zoals de gevolgen van pesten, de geopolitieke situatie of het milieu. Bij de historische thrillers die zijn ingezonden was de jury erg onder de indruk van de zorgvuldige research die de auteurs gedaan hebben.'

Het is dit jaar de 39ste editie van de Gouden Strop, maar de prijs werd voor de 37ste keer uitgereikt. In 1988 en 1990 werd de prijs niet uitgereikt, omdat er onvoldoende inzendingen waren. De NBD Biblion Schaduwprijs is een aanmoedigingsprijs, ingesteld in 1997 door het Genootschap van Nederlandstalige Misdaadauteurs, die jaarlijks wordt uitgereikt aan de auteur van het spannendste (oorspronkelijk) Nederlandstalige debuut. De Schaduwprijs kent geen genomineerden, in het beste geval wel een winnaar. 

Prijs voor de Waddenman (nieuws, 2024)

(foto: Maarten Mooijman)

Gouden Strop voor Deen, Schaduwprijs voor Noteboom



In Bibliotheek Neude in Utrecht zijn vanavond de belangrijkste Nederlandse Thrillerprijzen 2024 uitgereikt. De Duiker van Mathijs Deen is de winnaar van de NBD Biblion Gouden Strop, de prijs voor het beste Nederlandstalige spannende boek. De NBD Biblion Schaduwprijs, de aanmoedigingsprijs voor het beste thrillerdebuut, ging naar De Man met Duizend Gezichten van Lex Noteboom.

De uitreiking vond plaats voorafgaand aan de Avond van het Spannende Boek in Bibliotheek Neude in Utrecht. De Avond was de aftrap van de Thriller Weken die duren van 1 tot en met 19 juni.

In De Duiker, gepubliceerd door Alfabet Uitgevers, neemt Mathijs Deen de lezer mee naar het Waddengebied. Niet alleen de Nederlandse Wadden, maar het hele gebied, dat zich uitstrekt tot de kust van Denemarken. Het is de tweede ‘Waddenthiller’ in een serie, maar het boek is los van het eerste deel te lezen.

Uit het juryrapport: ‘De Duiker draait om het lichaam van een duiker, vastgebonden aan een wrak op de bodem van de Waddenzee. Gedurende het verhaal kom je er langzaam achter wie hij is, waarom hij is vermoord en vooral ook waarom hij op juist déze plek is neergelegd. Een meesterwerk, deze Waddenthriller. We werden vooral geraakt door de sfeer van dit boek. De mensen die op de eilanden leven, de natuur en hoe het daar allemaal aan het veranderen is. Uit elke pagina proefden we de liefde voor het gebied. Je bént er echt. En je wilt er blijven.’

De Man met Duizend Gezichten van Lex Noteboom, gepubliceerd door A.W. Bruna, speelt zich af in het fictieve land Kazichië. Uit het juryrapport: ‘In Kazichië speelt een belangrijke kwestie: kunnen overheden met kunstmatige intelligentie en deepfake de macht veroveren en behouden? Technologische ontwikkelingen die nu gemeengoed zijn geworden, spelen in het boek al een uitgebreide rol. Tegelijkertijd geeft Noteboom ons een dystopische schets van de toekomst…. met als belangrijkste les dat absolute waarheid niet bestaat. Niet in oorlog, niet in relaties, en gelukkig ook niet in dit geslaagde debuut van een getalenteerde verhalenverteller.’

Mathijs Deen ontving een cheque van €10.000,- en een sculptuur van Marianne van den Heuvel. Noteboom kreeg een cheque van € 1.000 en een litho van ‘de Schaduw’ van Daan Jippes. De jury koos vijf genomineerden uit 51 inzendingen. Naast Deen en Noteboom waren dat Wim Bax met Verloren Pelgrim, Bernice Berkleef met Vinex en Yvonne Doorduyn met De affaire. De schrijvers die buiten de prijs vielen, ontvingen een cheque ter waarde van € 500. Eén van de Gouden Strop-juryleden was trouwens Rob van Scheers, die afgelopen zaterdag al een buitengewoon lovende recensie van De Duiker schreef in de Volkskrant.

Over zijn winnende boek zegt journalist Deen in Het Parool het volgende: 'Toen ik begon met thrillers schrijven – het idee kwam van mijn Duitse uitgever – richtte ik me op de Wadden, met in het achterhoofd een landsgrensoverschrijdende serie als The Bridge: er zijn ook Duitse en Deense Waddeneilanden en bovendien had ik eerder al een cultuurhistorische geschiedenis geschreven over dat gebied, dus daar voelde ik me wel thuis.'

Mathijs Deen in 2021 (foto: MariekeA1)

Radiomaker
Mathijs Deen (Hengelo, 14 september 1962) is behalve schrijver ook radiomaker en voorlezer van luisterboeken. Hij publiceert fictie, literaire (non-)fictie en thrillers. Deen studeerde Nederlandse Taal- en Letterkunde aan de Rijksuniversiteit Groningen. Na zijn studie gaf hij daar vier jaar lang taalvaardigheidsvakken voor de vakgroep Taalbeheersing. Intussen leerde hij als redacteur/verslaggever radio maken bij Radio Noord. Uitgeverij Passage gaf zijn eerste boeken uit, waaronder Moeder Doen (1997), dat later bij uitgeverij Thomas Rap in licht bewerkte vorm zou verschijnen onder de titel Onder de Mensen (2016). In 2003 werd Mathijs Deen redactielid, presentator en documentairemaker bij het VPRO-radioprogramma OVT.

Het was zijn Duitse uitgever die Deen vroeg om 'krimi's'te gaan schrijven. Maar hij wilde in eerste instantie helemaal niet, vertelt hij aan RTV Noord. 'Ik lees helemaal geen krimi's, en ik dacht dat kan ik helemaal niet. Want dat is een vak apart. Ik schreef romans, een beetje non-fictie. En dan hoef je je over de 'doortimmerdheid' van het plot wat minder zorgen te maken. Dan gaat het toch meer om stijl en overdragen van een wereldbeeld. Bij een krimi vind ik dat nog steeds belangrijk maar moet je ook spanning opbouwen en die vasthouden. En dat kan ik niet. Tot en met deel drie heb ik dat 'imposter syndrome', het bedriegerssyndroom, met mij meegedragen.'

Promotie
Noteboom vertelt in Het Parool hoe hij begon met het schrijven van een thriller. 'Ik had een baan als strateeg op een reclamebureau. Dan schrijf je ook verhalen, uit naam van een merk. Ik kreeg een mooie promotie aangeboden, maar bedacht: ik wil dit niet! Mijn sf-thrillerpodcast The Deca Tapes werd onverwacht een groot succes in binnen- en buitenland. Ik mocht overal komen om erover te vertellen, ook bij een Nederlandse uitgeverij. Daar pitchte ik mijn nieuwe idee en dat was De man met duizend gezichten.'

'Ik las een artikel over president Assad van Syrië. Die studeerde vroeger in Londen voor oogarts, tot z’n broer overleed: Assad moest zich melden en ontwikkelde zich tot een despoot. Mijn verhaal speelt in een fictief land in de Kaukasus, Kazichië. Ik ben drie jaar bezig geweest om dat land te creëren: kaarten, een geschiedenis, bevolkingsgroepen.'

De shortlist (nieuws, 2024)

Bernice Berkleef in de race voor tweede Gouden Strop



De shortlist voor de NBD Biblion Gouden Strop 2024 is bekend. Nadat in april een longlist van elf spannende boeken werd gepubliceerd, heeft de jury het aantal kanshebbers voor de belangrijkste thrillerprijs van Nederland teruggebracht tot vijf genomineerden.

Op alfabetische volgorde van auteursnaam zijn dat:
- Wim Bax met Verloren pelgrim (Volt) 'IJzingwekkende ontknoping', aldus de jury
- Bernice Berkleef met Vinex (The House of Books) 'Zit zeer gewiekst in elkaar'
- Mathijs Deen met De Duiker (Alfabet Uitgevers) 'Helder en slim uitgewerkt'
- Yvonne Doorduyn met De affaire (Ambo-Anthos) 'Angst en walging in het Europees Parlement'
- Lex Noteboom met De Man met Duizend Gezichten (A.W. Bruna) 'Enorm ambitieuze debuutthriller'

Mocht Lex Noteboom er met de Gouden Strop vandoor gaan, dan is het zijn tweede literaire prijs binnen korte tijd. Afgelopen week won hij immers met zijn debuut de Hebban Thrillerprijs. Gaat Bernice Berkleef met de belangrijkste thrillerprijs aan de haal, dan is het ook haar tweede. Ze won in 2021 de Strop met haar thriller Bloedsteen. 

De jury bestaat naast voorzitter Bram Endedijk (journalist NRC) uit: Hanca Leppink (voormalig uitgever), Rob van Scheers (thrillerrecensent), Wim Krings (boekhandelaar) en Annemieke Tetteroo (inkoper NBD Biblion). De uitreiking van de NBD Biblion Gouden Strop vindt plaats op 30 mei, van 18.00 tot 18.45 uur in Bibliotheek Neude te Utrecht. Dan wordt ook de NBD Biblion Schaduwprijs (bekroning van het beste spannende debuut) uitgereikt.

De winnaar van de NBD Biblion Gouden Strop ontvangt een cheque ter waarde van € 10.000 en een beeld van kunstenaar Marianne van den Heuvel. Tevens zal de winnaar in het najaar van 2024 met andere thrillerauteurs tijdens de Gouden Strop Thrillertour een bezoek brengen aan tien bibliotheken in Nederland. De genomineerden op de shortlist die buiten de prijs vallen, ontvangen een cheque ter waarde van € 500,-.

De winnaar van de NBD Biblion Schaduwprijs ontvangt een cheque van € 1.000 en een litho van ‘de Schaduw’ van Daan Jippes. 

Aansluitend op de uitreiking van de thrillerprijzen vindt van 19.00 tot 22.00 uur in Bibliotheek Neude de Avond van het Spannende Boek plaats. Eregast is Anya Niewierra, schrijfster van De Camino, winnaar van de NS Publieksprijs 2023. Ook wordt de winnaar van de NBD Biblion Gouden Strop 2024 geïnterviewd en is er een festivalprogramma met bekende auteurs. Daarnaast keert het bekende Boekenpanel van De Wereld Draait Door nog eenmaal terug voor de beste tips.

De Avond van het Spannende Boek vormt de aftrap van de Thriller Weken, die duren van 1 juni t/m 19 juni.

Longlist (nieuws, 2024)

Drie oud-winnaars in de race voor Gouden Strop



Volgens het reglement zouden er maximaal tien titels op de longlist van de Gouden Strop 2024 mogen staan. Maar het zijn er elf. De mannelijke auteurs zijn met z'n zessen licht in de meerderheid.

Waarom de jury van de reglementen afwijkt, is niet bekend. Wat wel bekend is, is dat drie oud-winnaars opnieuw kans maken op de belangrijkste thrillerprijs van Nederland. Het zijn Bernice Berkleef, Charles den Tex en Esther Verhoef. Zij dingen met respectievelijk de thrillers Vinex, Trauma en Alter ego mee naar een niet in de reglementen gespecificeerd prijzengeld. Vorig jaar ging het nog om een bedrag van 10.000 euro, die door debutant John Kuipers in de wacht werd gesleept.

De overige auteurs op de longlist zijn: Wim Bax (Verloren pelgrim), Marieke Damen (Het perfecte gezin), Mathijs Deen (De duiker), Yvonne Doorduyn (De affaire), Hans Faber (De zondaar), Mireille Geus (Achter de façade), Duco Hellema (Rendez-vous in Praag) en Lex Noteboom (De Man met Duizend Gezichten). 

De shortlist wordt op 25 mei bekendgemaakt. De organisatie van de Gouden Strop heeft een deal gesloten met het AD, die de genomineerden op die dag exclusief in zijn magazine zal presenteren. Voor wie een abonnement heeft, zal dat geen bezwaar zijn. Anderen zullen op een betaalmuur stuiten. De Spanningsblog zal ook zo snel mogelijk de shortlist publiceren. En dat kost niets.... 

Op 30 mei wordt de winnaar van de Gouden Strop bekendgemaakt in de bibliotheek aan het Neude in Utrecht. Dan wordt ook duidelijk wie de winnaar is van de Schaduwprijs voor het beste Nederlandstalige spannende debuut. 

Prijzenbuitje (nieuws, 2024)

Anya Niewierra eregaste op Avond van het Spannende Boek

Schrijfster Anya Niewierra is eregaste op de Avond van het Spannende Boek die op 30 mei in de theaterzaal van Bibliotheek Utrecht losbarst. Daarnaast worden de Gouden Strop en de Schaduwprijs uitgereikt voor respectievelijk het beste Nederlandstalige spannende boek en het beste Nederlandstalige spannende debuut. 

Anya Niewierra (foto: Annemiek Mommers)

Het programma dat volgt op de prijsuitreiking waaiert volgens de auteursbond uit over meerdere ruimtes van de bibliotheek en geeft bezoekers de kans om overal een kijkje te nemen. Bestsellerauteur Anya Niewierra wordt geïnterviewd door vakgenoot en Gouden Strop-winnaar Michael Berg. Niewierra staat al 88 weken in de Bestseller 60 (deze week op plek 3!), won met De Camino de Thrillerprijs en sleepte vorig jaar de NS-publieksprijs in de wacht. Ze vertelt onder meer over haar nieuwste boek De Nomade dat in mei dit jaar verschijnt.

Andere belangrijke momenten zijn een optreden van de Moordwijven en een interview van Joyce Spijker met rechter Frank Wieland, die een boek schreef over het Holleeder-proces.

Klokslag 18.00 uur vindt de uitreiking van de Schaduwprijs en de Gouden Strop plaats. De presentatie van de prijsuitreiking is in handen van journaliste en presentatrice Margreet Spijker. Zij was tot 2014 te zien als nieuwslezeres van RTL Nieuws en later presenteerde ze verschillende programma’s bij WNL. Inmiddels is ze achter de schermen erg actief en traint ze (tv-)presentatoren, journalisten en sprekers.

Vorig jaar werd tijdens de Avond van het Spannende Boek nog de Hebban thrillerprijs uitgereikt, maar nu blijft de prijzenregen beperkt tot Gouden Strop en Schaduwprijs. De winnaar van de Hebban-award wordt eind mei bekendgemaakt.

Kansloos, afgeschreven, alter ego en nieuw bloed (nieuws, 2024)

Vijftig boeken op groslijst voor Gouden Strop



Twintig uitgeverijen hebben in totaal vijftig spannende boeken ingeleverd die meedingen naar de Gouden Strop voor beste spannende Nederlandstalige roman en/of de Schaduwprijs voor het beste spannende Nederlandstalige debuut. De uitreiking van beide prijzen vindt plaats tijdens de Avond van het Spannende Boek op 30 mei in de bibliotheek aan het Neude in Utrecht. 

In tegenstelling tot voorgaande jaren wordt het een pure ‘Gouden Strop-avond’. De Stichting CPNB, geldschieter van lezerscommunity Hebban, heeft laten weten dat op deze avond niet de Hebban Thrillerprijs en de Goekenprijs worden uitgereikt.

Als er na John Kuipers op 30 mei opnieuw een man de Gouden Strop wint, kunnen vrouwelijke auteurs als vanouds gaan piepen, want de jury van de Gouden Strop 2024 bestaat in meerderheid uit mannen. Voorzitter is NRC-journalist Bram Endedijk. Verder maken voormalig uitgever Hanca Leppink, boekhandelaar Wim Krings, Volkskrant-recensent Rob van Scheers en Annemieke Tetteroo, inkoper NBD Biblion, deel uit van de jury.

De groslijst:

René Appel - Waarom niet
Wim Bax - Verloren pelgrim
Martyn van Beek - De jacht van de Wolf
Bernice Berkleef - Vinex
Marelle Boersma - De lijst
Johnny Bollé - Alsof ik nooit heb bestaan
Lineke Breukel - Kwaad zaad
Marieke Damen - Het perfecte gezin
Mathijs Deen - De duiker
Evi Dekker - Monte Carlo
Kiki van Dijk - Amsterdam
Kiki van Dijk - Saint Tropez

Yvonne Doorduyn - De affaire
Anne van Doorn - Het Delfts blauw mysterie
Hans Faber - De zondaar
Mireille Geus - Achter de façade
Angelique Haak - Afgeschreven
Corine Hartman - De vrouw die vergat te leven
Duco Hellema - Rendez-vous in Praag
Ilona van Hilst - Leegte
Loes den Hollander - Geloof mij nooit
Linda Jansma - Zwarte leugens
Eveline Karman - Verknipt
Janine Keijser - Ontworteling
Hetty Kleinloog - Moederweelde
John Kuipers - Het bedrog van Göring
Carina van Leeuwen - Feniks
Ellen Lina - Het stockholmsyndroom
Eva Nagelkerke - Niet mijn droom
Gerard Nanne - De moord op Roos Landgraaf
Dag Neijzen - Op de huid
Saskia Noort - De nazaten
Lex Noteboom - De man met duizend gezichten
Marion Pauw - Tijgerlelie
Linda van Rijn - Beach Resort
Tomas Ross - Poetins dochter

Emile Schrijver - De Firkovich-bende
Dana Smit - Zonder boete
Inge Spaan - Nooit meer thuis
Petra Spark - Kansloos
Nicolet Steemers - Diepe gronden
Charles den Tex - Trauma
Esther Verhoef - Alter ego
Jacob Vis - De stamhoudster
Luc Vos - Paternoster
Jet van Vuuren - Nieuw bloed
Jeroen Windmeijer - De schaduw van Vermeer
Windmeijer & Evenboer - Openbaring
Annejet van der Zijl - Rijke mensen zijn anders
Frank van Zwol - Speciale opdracht

Vijftig thrillers, het zijn er in ieder geval meer dan het bedroevende aantal van 39 spannende boeken die werden ingezonden voor de Gouden Strop 2023.

De winnaar van de Gouden Strop ontvangt een geldbedrag, een trofee en mag zich winnaar van de Gouden Strop 2024 noemen. Het juryreglement vermeldt overigens niet de hoogte van het prijzengeld. Ook de winnaar van de Schaduwprijs ontvangt een nog onbekend geldbedrag. Overigens betekent het winnen van de Gouden Strop niet automatisch dat een bestseller in het verschiet ligt. De winnende Gouden Strop-titel van vorig jaar, Musserts schaduw van John Kuipers, komt niet voor op de top 100 van bestverkochte boeken van 2023.  

Een verstijfd handje (nieuws, 2023)

De uitblinkers en het koninklijk paar. Zoek John Kuipers.... (foto: Patrick van Katwijk)

Een lijk in de paleisgang



Wat hebben acteurs Mariana Aparicio en acteur Eelco Smits, cabaretier Peter Pannekoek, tekenaar Bas van der Schot en thrillerauteur John Kuipers gemeen? Ze waren afgelopen donderdag de gasten van koning Willem-Alexander en koningin Máxima tijdens de Uitblinkerslunch. Gemeen hebben ze ook dat ze afgelopen jaar zijn onderscheiden voor een bijzondere prestatie. In het geval van Kuipers was dat het winnen van de Gouden Strop voor zijn debuutthriller Musserts schaduw.

'Tja, ik ben een overtuigde republikein en al jarenlang lid van De Republiek, maar het wás een leuke bijeenkomst met al die verschillende disciplines die waren vertegenwoordigd', laat John Kuipers weten. 'Willem-Alexander liet zich kennen als een toegankelijke man met humor en kennis van zaken, absoluut prettig gezelschap.'

De thrillerschrijver zat met vijf anderen én de koning aan tafel. 'Twee wereldkampioenen, een bekroonde acteur, de beste docente van het primair onderwijs en een boer die iets slims had uitgevonden met melk en daarvoor een internationale prijs had gekregen. En de lunch was heerlijk, vergezeld van onder andere een willige Saint Émilion.'

Of er nog spannende zaken gaande waren op het paleis? 'Niet echt, maar... toen ik bij aankomst door een vrouw van de hofhouding een eind door een lange stille gang naar de ontvangstruimte werd begeleid, zag ik plotseling wel een 'thrillerbeeld' voor me: aan het einde van de gang lag op het grijze marmer een lijk op zijn rug, een verstijfd handje als een groet naar ons uitgestrekt.'

Misschien gebruikt Kuipers ooit het paleis als decor voor een van zijn volgende thrillers. 'Kijk, mijn serie speelt in de Tweede Wereldoorlog. De Duitsers deden (durfden) met paleis Noordeinde destijds niet veel. Zoals ze bijvoorbeeld ook het Vredespaleis ongemoeid lieten (waar in de kelder prompt een illegaal blad werd gestencild). Dus ik zag in een flits mijn protagonist Charlie Swieninck dezelfde gang als ik uitlopen, op weg naar de dode. Flarden van een plot kwamen niet, want de drukte eiste alle aandacht op. Maar wie weet, later nog....'

Via natuurlijke weg (nieuws, 2023)

Jury sombert over toekomst Gouden Strop



De jury van de Gouden Strop is pessimistisch over het voortbestaan van Nederlands belangrijkste thrillerprijs. In de toekomst is het met deze literaire onderscheiding gedaan, als de uitgevers niet zoeken naar en investeren in nieuw talent, sombert het vijfkoppige college in zijn rapport waarin Musserts schaduw van John Kuipers als beste thriller wordt beoordeeld. 

Het was een mager jaar, qua aantal ingezonden boeken. Zestien uitgeverijen zonden in totaal 41 titels in, waarvan er 39 door de ballotage kwamen. Onder de 39 beoordeelde thrillers waren er maar drie debuten. Om een prijs toe te kennen moet er natuurlijk wel iets te kiezen zijn, stelt de jury. 'Dat was dit jaar niet het geval als het gaat om de Schaduwprijs voor het beste spannende debuut. Dat louter inzenden een kans van 33,333% zou geven op een prijs kan niet de bedoeling zijn, meenden wij als jury. Wil de Schaduwprijs werkelijk iets betekenen, dan moet dat percentage heel wat lager liggen. En dus reiken we de prijs dit jaar niet uit.'

Trend
In het voortreffelijke rapport dat onder voorzitterschap van schrijfster Pauline Slot is opgesteld, vraagt de jury af waarom het thrilleraanbod zo beperkt is. 'Van de vernieuwing en diversificatie die we elders in de literatuur nu eindelijk hun beslag zien krijgen, is in dit genre nog weinig sprake. Het aantal debuten neemt af. Vorig jaar waren het er zes, dit jaar nog maar drie. Als deze trend doorzet komen we volgend jaar uit op nul. Daarna is het dan nog slechts wachten op het langzaamaan verscheiden van de oudgedienden, liefst via de natuurlijke weg van een zachte dood op hoge leeftijd.'

'Als de langst overlevende thrillerschrijver zijn of haar Gouden Strop in de wacht heeft gesleept - vrouwen leven doorgaans langer, dus dat laatste is het meest waarschijnlijk - kan de Gouden Strop in zijn geheel worden opgeheven', vreest de jury, die dan ook de oproep aan uitgevers doet 'dit noodlot' te keren. 'Ga op zoek naar talenten die de bestaande orde van stevige competitie kunnen voorzien, en schuw originaliteit daarbij niet. De lokroep van de vermeende succesformule kan sterk zijn, maar te veel imitatie, formats en doelgroepthrillers zijn uiteindelijk de dood in de pot voor het spannende boek.'

Wit en wat ouder
De jury had ook kritiek op de samenstelling van de groep schrijvers die dit jaar in de race waren voor de Gouden Strop. 'Het gezelschap thrillerauteurs lijkt verdacht veel op de bezoekers aan een literaire avond: wit en vaak al wat ouder. Van grote diversiteit is in dit genre vooralsnog geen sprake. De oudgedienden houden hun positie, vers bloed met baanbrekend werk dient zich maar nauwelijks aan.'

Wat de jury verder opviel was dat veel hedendaagse thrillers direct, vaak in een ik-vertelling, toegang tot de beleving en gedachten van de personages. 'Daarmee doen ze iets wat in een film niet kan, behalve met het flauwe middel van de voice-over. Een pluimpje voor de roman. Soms leidt dit schrijven van binnenuit echter ook tot passages vol lichamelijke sensaties: het bonzende hart, de droge keel, de ijzerachtige smaak van bloed, de adrenaline die giert. Dat is dan weer jammer. In een thriller gaat het niet om de angst van het personage: het is de lezer die om een bonzend hart verlegen zit. Het lezershart gaat sneller kloppen van een schoen op brekend glas of een bewegend gordijn, niet door een beschrijving van de angstsymptomen van het personage.'

Bonkende harten
Een pluspuntje zag de jury nog wel: er zijn steeds minder thrillers die beginnen met een uit de lucht vallende proloog: zo'n losstaande scène aan het begin: ‘Ze voelde zijn handen om haar nek. Haar adem stokte en ze voelde hoe haar hart bonkte in haar keel.’ Zo’n voorproefje van een letterlijk of figuurlijk bloedstollend moment is inmiddels schering en inslag. 'Onze shortlist is, op één boek na, verfrissend proloogloos, en die ene proloog bevat geen bonkende harten maar een fraaie sfeerimpressie. Onze genomineerden vertrouwen er terecht op dat thrillerlezers heus wel weten dat er iets te gebeuren staat in het verhaal. Dat is het genre hen immers verplicht. Ze beginnen gewoon bij het begin en zorgen dat de urgentie daar direct voelbaar wordt.'

Zie ook deze column. 

Wat koortsig (column, 2023)

Gouden loep? Gouden griffel?  



(Door Peter Kuijt)

Polarisatie is overal. Ze ligt zelfs op de loer zodra de thriller van eigen bodem ter sprake komt. Volgens de een floreert het spannende Nederlandstalige boek best wel ‘in de breedte’, de ander ziet alleen maar vertaalde thrillers aandacht krijgen in de boekhandel. Feit is dat ondertussen steeds minder boeken meedingen naar de Gouden Strop.

Een opgewekte boekverkoper uit Leuven liet eind april door het blad Knack optekenen verrast te zijn door de opkomst van de Vlaamse misdaadroman. De boeken van Wouter Dehairs, Toni Coppers, Christian De Coninck en Jo Claes krijgen geen tijd om stof te vergaren want ze vliegen daar de deur uit.

Hoe anders is het gesteld bij de noorderburen? Daar komt geen mannelijke thrillerauteur meer aan te pas in de bestsellerlijsten. De laatste thriller van René Appel, Waarom niet, komt niet in de Bestseller 60 voor, Breekpunt van Elvin Post evenmin. De Repair Club van Charles den Tex, warempel bekroond met 5 sterren van VN Detective & Thriller Gids en genomineerd voor de Gouden Strop, stond er vorig jaar slechts één week in, op plaats 54…

Thermometer
De komende Thriller Weken vormen een prima moment om weer eens de thermometer in de bips van de Nederlandstalige thriller te steken. Steekt het spannende boek van Nederlandse en Vlaamse bodem goed in z'n vel of is de patiënt wat koortsig?

Het hangt er maar van af aan wie je het vraagt. De een zal bijvoorbeeld teleurgesteld zijn dat er dit jaar slechts 39 boeken ter beoordeling zijn ingestuurd voor de Gouden Strop, terwijl in ‘die goede oude tijd’ makkelijk het dubbele aantal werd gehaald. De ander zal optimistisch antwoorden dat uitgevers kennelijk nu voor kwaliteit gaan en daarom zo spaarzaam Hollandse dan wel Vlaamse auteurs aan zich binden en aanbieden.

Leeservaring
Schrijver Peter Römer was nog voorzitter van het Genootschap voor Nederlandstalige Misdaadauteurs toen hij poneerde dat je iemand in blind vertrouwen een Scandi-thriller cadeau kon doen omdat je wist dat je kwaliteit in handen had, terwijl je met een Nederlandstalig misdaadboek maar moest afwachten wat voor leeservaring je zou opdoen. Maar voorzitter Pauline Slot van de Gouden Stropjury was juist in haar nopjes met ‘de breedte’ van ons thrillergenre. Op de longlist van dit jaar stond van alles wat, stelde ze: ‘Van cosy crime tot historische en bovennatuurlijke spanning. En alles ertussenin.’

Qua naamsbekendheid van de prijs is er voor geldschieter NBD Biblion trouwens nog wel wat werk aan de winkel. De Gouden Strop doet niet bij het grote publiek een belletje rinkelen. Misschien is de volgende gebeurtenis wel daarvoor exemplarisch te noemen. Begin mei werd in de kennisquiz Met het mes op tafel de volgende vraag gesteld: Hoe heet de prijs voor het beste Nederlandstalig spannende boek die ieder jaar wordt uitgereikt? De olijke presentator Herman van der Zandt gaf nog heel vriendelijk een voorzet: ‘Het is de Gouden….?’ De twee overgebleven kandidaten vulden aan met respectievelijk ‘Loep’ en ‘Griffel’….

Koerswijziging
Nog een constatering: het winnen van de Gouden Strop betekent niet automatisch dat je wekenlang in de hoogste regionen van de Bestseller 60 zult bivakkeren. Vogeleiland van Marion Pauw hield het vorig jaar na toekenning van de prijs slechts twee weken in de lijst vol, Bloedsteen van Bernice Berkleef (winnares in 2021) kwam er überhaupt niet aan te pas. Hoe Musserts schaduw, de winnende thriller van John Kuipers het dit jaar zal doen, gaan we komende weken ontdekken.

De koerswijziging van de Stichting Gouden Strop om Vlaamse uitgevers van deelname te weren en zodoende Nederlandse schrijvers meer aandacht te geven, zet, zo kun je wel concluderen, geen zoden aan de dijk. De enige winnaar die – jaren geleden al weer - goed scoorde, was Esther Verhoef, maar haar winnende thriller Lieve mama was vóór de bekroning al een bestseller. Over de Brabantse succesauteur gesproken: haar nieuwe thriller Alter Ego scoorde - alle promotie-interviews ten spijt - net geen nummer 1-positie. Suzanne Vermeer, van wie we de identiteit nog steeds niet weten (misschien worden haar thrillers wel door ChatGPT geschreven…), deed het beter. ‘Haar’ nieuwe boek Strandfeest stoomde in de eerste week door naar de hoogste positie.

Tijden veranderen. Vijf jaar geleden zei René Appel nog dat hij op het thrillergenre was uitgekeken. Uitgekeken op ‘die perverse moordpartijen, seriemoordenaars en cliché-politiemensen’. Elvin Post wilde toen niet dat er ‘thriller’ op zijn boek Arizona Blues zou staan, want het schrijven van een bepaald genre vond hij ‘lastig'. En Saskia Noort wilde af van het label thrillerschrijfster, want ze wilde ‘meer vrijheid'. Het leek even of de schrijvers zich schaamden voor het genre. Maar gelukkig zijn nu de jongste boeken van Post en Appel en het komende van Noort (De nazaten) alle weer voorzien van het stempel thriller.....

Status
De buitenlandse thriller wordt goed verkocht in ons land, daarnaast roeren slechts enkele - voornamelijk vrouwelijke - Nederlandse schrijvers de trom. Het succes zij ze gegund, maar het doet geen recht aan al die ploeterende thrillerauteurs uit Nederland en Vlaanderen die op zijn minst een beetje meer aandacht verdienen. Het lezersplatform Hebban stelde aan tientallen schrijvers twee vragen: hoe zien zij de status van de Nederlandstalige thriller en waar zitten ‘verbeterpunten’? Deze week staat het antwoord op de eerste vraag online.

De landelijke media besteden maar mondjesmaat aandacht aan de Nederlandstalige thriller. Het collectief Moordwijven treedt bijna uit zichzelf van vreugde als de Volkskrant een van hen, schrijfster Anya Niewierra, meer dan vijf vragen voorlegt. Voor de rest doen kranten, radio en tv er het zwijgen toe. Het NOS journaal berichtte op de avond van de Gouden Strop-uitreiking over asielzoekers in Ter Apel, Oekraïne, een vermiste vrouw die na 29 jaar wordt gevonden, rellende AZ-supporters, de bij PSV opgestapte Ruud van Nistelrooij en Netflix die deelkijkers gaat aanpakken. Maar geen woord over John Kuipers en zijn Musserts schaduw.

Maar misschien maken de uitgevers het er zelf wel naar. Slechts 39 boeken stuurden ze op naar de Gouden Strop-organisatie. Daarvan waren er drie van een debutant, vorig jaar ging het nog om zes debuten. Geen wonder dat de Schaduwprijs dit jaar niet werd uitgereikt. En als de trend doorzet, als uitgevers geen moeite meer doen om naar goede Nederlandstalige thrillers te zoeken, aan zich te binden en goed te begeleiden, als zij schouderophalend doen over Nederlands belangrijkste thrillerprijs, dan verliest ook de Gouden Strop haar glans.

Dan heb je geen halve minuut in het journaal meer nodig.

Zelfs geen tien seconden….