Alles zelf doen (column, 2016)

OP DE TELEVISIE

(Door Peter de Zwaan)

Het goede nieuws voor wie buiten de grachtengordel woont, is dat met je kop op tv komen geen sterk stijgende verkoop van je boeken betekent. Dat wil zeggen: de verkoop stijgt wel, maar kort, een dag of twee. Dan is het effect ‘auteur op scherm, boek kopen’ uitgewerkt en onderscheid je je in niets van al de andere schrijvers die hopen op een wonder.

Ik hoorde het nieuws op een bijeenkomst van de Vereniging van Letterkundigen die als thema had: de auteur als uitgever.

Daar zijn er nogal wat van, auteurs die hun eigen werk uitgeven. Er zijn er honderden, misschien wel duizenden, want het is maar wat je telt. Uitgever is geen beschermd beroep en als je een boek hebt geschreven, daar dertig digitale exemplaren (pod) van laat maken, er twintig weggeeft aan vrienden en familie maar er tien verkoopt, dan ben je uitgever.

Niet iedereen zal in tien verkochte boeken aanleiding zien zich te melden als lid van de VvL, maar ik weet dat veel schrijvers met weinig tevreden zijn. Ook bij gevestigde uitgeverijen komen kleine verkopen voor. Ik heb verhalen gehoord over oplages waar ik bijna schaamrood van op de kaken kreeg: 200 tot 250. Daar schrijf je dan een boek voor dat door een bekende uitgever goed genoeg wordt bevonden, daar koop je dan een fles champagne voor die je leegdrinkt met je kinderen en opa en oma omdat je het hebt gemaakt. Een echt boek, in echte winkels ... die het met geen tang aan willen raken, op de beurs al niet, maar dat hoor je pas later.

Er waren drie sprekers op de bijeenkomst en ze verhaalden over wat ze hadden gedaan. Helaas iets te weinig over hóe ze het hadden gedaan, waardoor de hoeveelheid nuttige informatie gering was, maar dat van die heiligmakende tv-programma’s waar je nauwelijks mee opschoot, had iets weldadigs.

Wat ik wel vaker had gehoord, maar wat ik altijd had weggeschoven in het vakje ‘zo dom kunnen mensen niet zijn’, blijkt toch echt waar. Een schrijver had een boek gemaakt over het Fyra-schandaal. Op tv geweest, twee dagen goed verkocht, daarna weggezakt en maanden liggen sudderen.

Toen kwam de parlementaire enquête. Ha, dacht de schrijver, nu gaan we cashen. Vergeet het maar. Het boek waarin het hele schandaal werd beschreven werd terzijde geschoven omdat, zei de boekhandel, het oude meuk was. ‘Een boek van een half jaar geleden, daar maken we echt geen plankruimte voor vrij.’

Je moet dus snel zijn, je moet heel vaak op tv of je moet ... ja, wat eigenlijk. Grote uitgeverijen kunnen meer dan kleintjes, maar ze hebben veel schrijvers en moeten hun krachten verdelen.

Mijn ervaring is dat je beter, veel en veel beter, af bent als je alles zelf doet. Maar dan moet je wel twee dingen zeker weten: 1. dat je een adressenbestand hebt waar je op kunt vertrouwen en 2. dat je een oplage aankunt boven de 1000. Boeken kosten niets als je er, pakweg, 1500 of meer van laat maken. Maar je houdt veel dozen over in de schuur als je adressenbestand beroerd is.

Een mooi alternatief voor wie geen schuur heeft, is altijd nog: een blokfluit kopen, les nemen en hopen op leuke muziekmiddagen met de kleintjes. Veel rustiger en ook best leuk als je er goed en lang over nadenkt.

Meer columns staan op peterdezwaan.nl

Peter de Zwaan (1944, Meppel) heeft tientallen boeken op zijn naam staan, naast misdaadromans ook vele jeugdboeken. Voor acht van zijn thrillers werd hij genomineerd voor de Gouden Strop, de prijs voor het beste Nederlandstalige spannende boek. Met Het Alibibureau won hij in 2000 die prijs. In 2013 verscheen zijn jongste thriller De Loverman bij zijn eigen uitgeverij Zwarte Zwaan. Een jaar later publiceerde uitgeverij Conserve In mijn hoofd, een roman over alzheimer.

Longlist (nieuws, 2016)

OUD-WINNAARS IN DE RACE VOOR GOUDEN STROP 2016

Vier voormalig laureaten van de Gouden Strop maken dit jaar opnieuw kans op deze thrillerprijs. Het zijn Michael Berg, Marion Pauw, Tomas Ross en Charles den Tex. Zij staan op de longlist die nog zes andere gegadigden telt.

Winnaar Jo Claes (foto) pleitte vorig jaar nog voor het slechten van de Chinese Muur tussen Vlaanderen en Nederland: thrillers van Hollandse bodem waren niet of nauwelijks in de boekhandel bij de zuiderburen te vinden en voor Vlaamse misdaadromans gold hetzelfde maar dan in Nederland. De jury, onder voorzitterschap van Opgelicht?!-presentatrice Antoinette Hertsenberg, stelde een longlist samen van tien titels die ook een klein 'muurtje' laat zien: slechts twee Vlamingen staan in het rijtje: Bavo Dhooge met Scam alarm en Hilde Vandermeeren met Stille grond. Gelukkig zijn de seksen nagenoeg gelijk verdeeld over de lijst.

Gouden Strop-winnaars Michael Berg, Marion Pauw, Charles den Tex en Tomas Ross zijn met respectievelijk Het meisje op de weg, We moeten je iets vertellen, Bot en Doodskopvlinder in de race voor de Strop. Volledigheidshalve dient wel vermeld te worden dat Ross zijn thriller samen met Corine Hartman schreef. Uitgeverij Cargo is met drie titels ruim vertegenwoordigd op de longlist.

Volgens de CPNB waren er voor deze editie 97 thrillers ingezonden, drie meer dan vorig jaar. De boekpromotor maakt op 9 mei de nominaties voor zowel de Gouden Strop als debutantenaward de Schaduwprijs bekend. De bekendmaking van de winnaars en de uitreiking van de prijzen is op de vooravond van de Spannende Boeken Weken op donderdag 2 juni. Waar deze Avond van het Spannende Boek gaat plaatsvinden, maakt de CPNB later openbaar.

De volledige longlist, op alfabetische volgorde:

Michael Berg – Het meisje op de weg, The House of Books
Bavo Dhooge – Scam alarm, Houtekiet
Bart-Jan Kazemier – Drone, Cargo
Heleen van der Kemp – Bijwerking, Cargo
Marion Pauw – We moeten je iets vertellen, Ambo|Anthos
Ross & Hartman – Doodskopvlinder, Cargo
Charles den Tex – Bot, De Geus
Marjolijn Uitzinger – De partijgenoot, De Geus
Hilde Vandermeeren – Stille grond, Uitgeverij Q
Esther Verhoef – Lieve mama, Prometheus

In eigen hand (nieuws, 2016)

DE WAAL KOMT NA GESCHENK MET KEIHARDE POLITIETHRILLER

Voor liefhebbers van het schrijfwerk van Simon de Waal breken mooie tijden aan. Na zijn geschenkboekje 'Vector' voor de Spannende Boeken Weken volgt binnen een maand de nieuwe, als spijkerhard bestempelde politiethriller 'Nemesis'.

Met blijdschap en trots presenteerde Simon de Waal deze week via Twitter de cover van zijn nieuwe thriller Nemesis, die op 1 juli bij uitgeverij Lebowski verschijnt. Geen gezellige Amsterdamse grachtengordelomslag zoals bij zijn Bureau Raampoort-reeks, maar een duister grijsblauw palet met wapenstok, geweer en politiehelm.

Het gaat hier dan ook om een heftige politiethriller, aldus de uitgever, waarin de vraag centraal staat hoe ver je gaat (dan wel mag gaan) in de strijd tegen meedogenloze criminelen.

Als er een aanslag wordt gepleegd op een officier van justitie en twee getuigen in haar onderzoek worden vermoord, probeert een team rechercheurs tevergeefs de daders te vinden en verdere aanslagen te voorkomen. De dreiging voor de officier van justitie en haar gezin blijft echter levensgevaarlijk en daarom vraagt ze een oud-rechercheur die ooit door haarzelf op non-actief is gesteld om het team te helpen.

Hij ziet maar een mogelijkheid; het recht in eigen hand nemen en buiten alle regels en wetten om de strijd aangaan met de onderwereld, onder dekking van het reguliere onderzoek, Nemesis genaamd. Het team begint voorspoedig en lijkt zo goed als onschendbaar. Het kopstuk achter de aanslagen blijkt echter moeilijk te vinden en wanneer die langzaam doorkrijgt dat het team, en vooral hun leider, illegaal en op eigen houtje opereert, besluit hij om keihard terug te slaan.

Simon de Waal (1961) heeft tal van publicaties op zijn naam staan, waaronder Cop vs Killer (verfilmd en genomineerd voor de Gouden Strop en De Diamanten Kogel) en Pentito (genomineerd voor de Gouden Strop, winnaar van De Diamanten Kogel). Met Appie Baantjer bedacht en schreef hij een serie politieromans. Hij schreef scenario's voor series en films als Baantjer, Spangen, Grijpstra & De Gier, Smeris, Lek en Kapitein Rob. Voor de komende Spannende Boeken Weken schrijft hij de cadeaunovelle Vector. O ja, hij is ook nog rechercheur in Amsterdam.

Ronderenner (nieuws, 2016)

ALMAR OTTEN PRESENTEERT EN REKENT AF

Almar Otten was er vorig jaar als de kippen bij om het gerucht dat hij zou zijn gestopt met schrijven de kop in te drukken. Hij zette zijn ontkenning kracht bij met de uitgave van een nieuwe thriller Vriendendienst. En sinds deze week kan er al weer een nieuw spannend boek aan oeuvre worden toegevoegd.

Almar Otten (1964), die voor zijn thriller Blauw goud werd bekroond met De Diamanten Kogel, meldde in augustus vorig jaar dat hij bezig is 'met twee spannende projecten'. Wat die behelsden, kon hij nog niet vertellen. Maar de projecten moesten eind deze maand hun beslag hebben gekregen. Otten, toen: 'Het lijkt er echter wel op dat deze zaken een (voorlopig) einde van mijn thrillerschrijverschap zijn.'

Een van die projecten blijkt het deze week verschenen boek De renner van het Bergkwartier te zijn. Het is zijn tiende thriller die zich afspeelt tegen de achtergrond van zijn woonplaats. De basis van het boek wordt gevormd door een verhaal dat eigenlijk het hoofdbestanddeel zou zijn van deel 5 van de serie van Zeven Deventer Moordzaken. Na deel 4 heeft Almar Otten het stokje voor die serie echter overgedragen aan collega-auteur Marcel Verreck en is dit verhaal zoekgeraakt in een digitale uithoek van zijn computer.

Het is geen toeval dat de hoofdpersoon in het verhaal een wielrenner is. Weinig mensen weten dat Ottens schrijfcarrière 17 jaar geleden is begonnen met het winnen van een gloednieuwe Fausto Coppi racefiets in een schrijfwedstrijd van een Tour de France wielerblad. Daarnaast fietst Otten zelf graag een rondje Salland. De reden dat Otten het verhaal heeft opgediept uit zijn digitale rommelzolder is het initiatief voor de organisatie van De Ronde van Vedett (25 t/m 27 maart). een wielerdriedaagse met een cultureel randelement, aldus de organisatoren. Hij las daarover in de zomer van 2015 en wist meteen dat het nu of nooit was voor het verhaal over de wielrenner.

Voor de jaarwisseling had hij de ruwe aanzet voor de Deventer Moordzaak omgezet in een boek. Het was echter te kort dag om het onder te brengen bij een uitgever. Otten heeft daarom besloten om de vormgeving, de productie en de distributie deze keer geheel in eigen hand te houden. Met de hulp van familie, buren en vrienden is het gelukt om het boek op tijd in de boekwinkels van Deventer en omgeving te krijgen.

Het boek wordt deze week maar liefst drie keer officieel gepresenteerd. Vandaag stelt Otten het boek voor aan het voltallige college van B&W van Deventer. Het boek gaat tenslotte ook over een ambitieuze wethouder die Deventer op de kaart wil zetten door de start van de Tour de France naar de Brink te halen. 's Avonds is de boekpresentatie onderdeel van de opening van het weekend van de Ronde van Vedett in cultureel café De Hip (Brink). Almar Otten is ook de maker van de grote wielerquiz die op die avond wordt gehouden. Op zaterdag 26 maart helpt Otten een handje in boekhandel Praamstra. Hier
rekent Otten de hele dag af met de fans in de winkel. Dan is er alle tijd voor een praatje en een handtekening.

Film lezen (nieuws, 2016)

JAMES PATTERSON WORDT DEALER VAN BOOKSHOTS

De Amerikaanse bestsellerauteur James Patterson hoopt nieuwe lezers aan zich te binden met de regelmatige publicatie van kortere boeken, die hij BookShots noemt. Dat meldt de New York Times.

Per maand gaat James Patterson tussen de twee en vier boeken op de markt brengen. De thrillers tellen zo rond de 150 pagina's en kosten vijf dollar (circa 4,5 euro). Tegen de New York Times zei Patterson dat hij hoopt hiermee mensen te bereiken die niet of nauwelijks boeken lezen. 'Je racet als het ware door deze boeken heen. Het is alsof je een film leest.'

De BookShots zullen verkrijgbaar zijn bij de reguliere boekhandel, maar Patterson en zijn uitgever Little Brown hopen ook via andere retailers, zoals supermarkten en drogisterijen, de boekjes te kunnen verkopen. Uitgeefconcern Hachette Book Group is van plan om dit jaar 21 BookShots uit te brengen, waaronder thrillers, sciencefiction en romans. De eerste twee komen in juni uit. Eén boek is getiteld Cross Kill en is een avontuur van Pattersons protagonist Alex Cross, het andere BookShot is de sciencefictionthriller Zoo II, geschreven door Patterson en Max DiLallo.

Alle uitgaven in de BookShots-reeks worden geschreven of medegeschreven door Patterson met uitzondering van de romantische boeken. Daarop komt het stempel James Patterson Presents te staan. Later wordt via BookShots ook non-fictie uitgegeven. Dat zijn 'nieuwsachtige' boeken over hedendaagse thema's.

(Bron: The Bookseller)

Gapend gat (nieuws, 2016)

THRILLERAUTEUR LAAT VAKANTIEPARK ONTPLOFFEN

Carina van Leeuwen, forensisch rechercheur met een auteursleven, pakt flink uit in haar derde thriller. Een duiker zonder handen en voeten, een prostituee die te veel snuift en een explosie op een camping, niets blijft de lezer van Nachtvlinder bespaard.

Carina van Leeuwen kwam recent in het nadat nadat ze als forensisch onderzoeker te Amsterdam dertig onbekende doden alsnog een naam had weten te geven. Dat is haar rechercheursleven. Van Leeuwen heeft, zo meldt ze geregeld, ook nog een auteursleven.

Een nieuwtje uit dat laatste leven: op 3 mei verschijnt bij uitgeverij A.W. Bruna Nachtvlinder, het derde deel in de serie Unit Plaats Delict. Ook deze thriller is gebaseerd op werkelijke gebeurtenissen.

In een nachtclub in het Haagse Bezuidenhout overlijdt een prostituee na het snuiven van witte heroïne. Voor de kust van Scheveningen hengelen de opvarenden van een vrachtschip uit Panama een dode duiker uit het water. Hij heeft geen handen meer, geen voeten, en waar zijn gezicht zou moeten zitten, bevindt zich een gapend gat.

Op het terrein van een vakantiepark in Kijkduin vindt een explosie plaats. Tussen de puinhopen van een van de villa’s wordt het lichaam aangetroffen van een man. Op zijn telefoon staat een afscheidsboodschap. Het lijken drie schijnbaar opzichzelfstaande gebeurtenissen. Totdat Van Leeuwens protagonist, forensisch rechercheur Renee Spaan, ontdekt dat er een verband bestaat…

(Auteursfoto: Mariel Kolmschot)

Succesformule (nieuws, 2016)

JASON BOURNE NOG EEN KEER IN ACTIE

Schrijver Robert Ludlum verzon in de jaren tachtig de CIA-hitman Jason Bourne en schreef er drie thrillers over. Ludlums naam staat nog steeds op de cover, maar sinds diens dood in 2001 heeft collega-auteur Eric van Lustbader drie keer zo veel Bourne-delen geschreven. En het seriepersonage leeft nog steeds voort.

Deze zomer verschijnt de nieuwste in de reeks, getiteld Robert Ludlum's The Bourne Enigma. Uitgeverij Head of Zeus brengt het boek op de markt. De schrijver is opnieuw Eric van Lustbader.

The Bourne Enigma is het dertiende deel in de reeks, waarvan wereldwijd inmiddels driehonderd miljoen exemplaren zijn verkocht. De verschijning van de thriller valt samen met de release van de nieuwe Bourne-film, die simpelweg de titel Jason Bourne draagt. Matt Damon (foto), die de rol van Bourne eerder vertolkte in drie films, zal ook nu de hoofdrol spelen. De regie is in handen van Paul Greengrass.

Robert Ludlum (1927-2001) publiceerde in 1980 The Bourne Identity (Het Bourne Bedrog), daarna volgdeN The Bourne Supremacy (Het Jason Dubbelspel, 1986) en The Bourne Ultimatum (Het Medusa Ultimatum, 1990). Na Ludlums overlijden verscheen in 2003 nog The Bourne Trilogy, een omnibus.

(Bron: The Bookseller)

Betalen, ho maar (column, 2016)

LAKSE SCHRIJVERS

(Door Peter de Zwaan)

Veel schrijvers zijn laks als het om geld gaat en ik hoor bij de kopgroep. Elk jaar kwam er wel een formulier met cijfers. Ik keek naar het eindbedrag en dacht aan de volgende vakantie. Want om een duistere reden heb ik boekengeld nooit als serieus geld gezien. Boekengeld mag op, zo snel mogelijk. Dat lukt prima als je van reizen door de Verenigde Staten houdt.

Maar als een uitgever laat is met het overmaken van de centen word ik kwaad. Omdat sommige dingen gewoon goed horen te gaan. Waarom dat kwaad worden zich niet uitstrekt tot het overmaken van geld verdiend met groteletterboeken, voorgelezen boeken, dyslexieboeken en e-boeken heb ik van mezelf nooit begrepen.

Misschien omdat ik er vanaf het begin geen wonderen van verwachtte. Gelukkig maar, anders was ik al jaren geleden bezweken aan te hoge bloeddruk of een gesprongen adertje in mijn hersens.

Over de ‘gewone’ boeken valt heel wat te zeggen en te schrijven, maar het wereldje van de buitenmodel boeken is wel uitzonderlijk wonderbaar.

‘We zouden uw boek graag in een grote letter willen uitgeven, maar u begrijpt: de markt is klein en we moeten woekeren met ons geld.’

Deze zin betekent dat de schrijver niet zal worden betaald.

Omdat ik dat wel wist, zei ik altijd: ‘Voorwaarde is dat ik absoluut een exemplaar toegestuurd wens te krijgen.’

Dat is twee keer gebeurd. Voor andere boeken vol grote letters moest ik naar de bibliotheek.

Boeken voor mensen met dyslexie, hetzelfde laken een pak.

Boeken die werden voorgelezen op een cd, idem dito.

Boeken verschenen bij kleine uitgevers die ‘zich in de markt proberen te zetten’, nooit een cent. Ze bleken net failliet als de uitbetalingstijd aanbrak.

De grote uitgeverijen geven tegenwoordig een keurig overzicht van het aantal verkochte e-boeken, maar het heeft wel een paar jaar geduurd voor het zover was.

Ik liep een keer naar een station met een collega-schrijver. Hij wees naar een uitgever. ‘Van hem krijg ik nog minstens 2000 euro, maar betalen, ho maar.’

‘Contractueel kun je dat toch afdwingen?’

‘Natuurlijk wel, maar hoeveel energie en geld gaat dat kosten? En ik weet nu al dat ik zolang de zaak loopt geen letter op papier krijg omdat mijn kop er dan niet naar staat.’

Binnen het Genootschap van Nederlandstalige Misdaadauteurs maken goedwillende collega’s zich graag druk over de vraag waarom Nederlandse schrijvers niet beter worden verkocht. Met enige regelmaat krijg ik uitnodigingen voor bijeenkomsten over e-boeken, over wat we aan moeten met de piraten, over de zegeningen/ellende van Amazon, over leenrechten, of over de toekomst van het vak.

Heel nuttig, die praatsessies, maar een symposium waarin de ethiek van uitgevers aan de orde komt, kan misschien ook geen kwaad.

Meer columns op www.peterdezwaan.nl
Peter de Zwaan (1944, Meppel) heeft tientallen boeken op zijn naam staan, naast misdaadromans ook vele jeugdboeken. Voor acht van zijn thrillers werd hij genomineerd voor de Gouden Strop, de prijs voor het beste Nederlandstalige spannende boek. Met Het Alibibureau won hij in 2000 die prijs. In 2013 verscheen zijn jongste thriller De Loverman bij zijn eigen uitgeverij Zwarte Zwaan. Een jaar later publiceerde uitgeverij Conserve In mijn hoofd, een roman over alzheimer.

Schrijven voor miljoenen (nieuws, 2016)

IN DE VOETSPOREN VAN BAANTJER EN HAVANK

Een kwart, een halve of hele miljoenen. Een flinke schare Nederlandse thrillerauteurs timmert flink aan de weg met hun aantallen verkochte boeken. Maar ze kunnen nog (lang) niet tippen aan de prestaties van Appie Baantjer en Havank.

(Door Peter Kuijt)

Toen Appie Baantjer kort voor zijn 87ste verjaardag op 29 augustus 2010 overleed, had hij zeventig misdaadromans rond en over rechercheur De Cock op zijn naam staan. Met meer dan zeven miljoen verkochte exemplaren is de oud-politieman de bestverkochte misdaadschrijver van Nederland. ‘Ik vergiftig heel Nederland met mijn boeken’, zei hij in een interview uit 1998 over zijn immense populariteit.

Zijn ongebreidelde werklust legde de auteur bepaald geen windeieren. Baantjer hield er een fraaie, vrijstaande woning in Medemblik op na. In zijn uitgestrekte tuin liet hij fors uitgevallen modeltreinen volgens een strakke dienstregeling rondtuffen.

Een andere veelverkoper van misdaadromans was Hans van der Kallen (1904-1964), beter bekend onder de naam Havank. Voor uitgeverij Bruna schreef hij dertig spannende romans over de speurder Charles C.M. Carlier, alias De Schaduw. Mede door een enthousiaste reclamecampagne van de uitgever (op stations en in kiosken hingen posters met ‘Stop! ’n Nieuwe Havank!’) leidde elk nieuw deeltje tot een run op de boekwinkel. Geschat wordt dat van Havanks ‘romans van avontuur’ ruim zes miljoen exemplaren zijn verkocht.

Het einde van zijn leven verliep overigens niet bepaald rooskleurig. De laatste jaren had hij zijn intrek genomen in Hotel Amicitia in Leeuwarden. Havank kwam hier zo vaak dat uitgever Bruna aan de hotelier vroeg om de financiën van de met enorme schulden kampende auteur te beheren. Op 22 juni 1964 werkte Havank in het hotel aan zijn boek Caviaar en cocaïne toen een zware hartaanval hem fataal werd. Om vijf voor vier ’s middags was hij voor het laatst in levende lijve gezien.

Baantjer verkocht zeven miljoen boeken, Havank zes miljoen. Deze indrukwekkende aantallen riepen de vraag op hoeveel in ons land verkochte exemplaren de hedendaagse Nederlandse thrillerauteurs op hun cv hebben staan. De website Hebban stuurde de vraag onlangs rond en kreeg van een flink aantal misdaadschrijvers dan wel hun uitgevers openhartige antwoorden.

Saskia Noort, bestsellerauteur van onder meer De eetclub, De verbouwing en Debet, ging te rade bij haar uitgeverij Ambo|Anthos. Ze schatte vooraf dat ze zo rond de 2,7 miljoen stuks zat. Bijna goed, antwoordde haar redacteur. ‘Het zijn er 2.741.000.’

‘Ik heb de laatste cijfers eens bij elkaar opgeteld en kom op iets meer dan 2 miljoen’, antwoordt Simone van der Vlugt. ‘Als je mijn historische romans meerekent, zitten we op 2,5 miljoen verkochte boeken in Nederland.’ Het aantal verkochte thrillers in binnen- én buitenland samen is eveneens 2,5 miljoen voegt ze er later aan toe.

Suzanne Vermeer is een geval apart. De schrijfster is het bedenksel van auteur Paul Goeken die met zijn eigen thrillers niet het succes kreeg, waarop hij gehoopt had. Na vier titels ontstond het idee om daarnaast andere boeken, vakantiethrillers, onder pseudoniem uit te brengen. All-inclusive (2006) was het eerste boek op naam van Suzanne Vermeer en werd meteen een bestseller. Ook de meer dan vijftien zomer- en winterthrillers die volgden, verkochten als warme baguettes. Goeken overleed in 2011 op 48-jarige leeftijd aan de gevolgen van kanker. Besloten werd de Suzanne Vermeer-serie voort te zetten met een andere, onbekende auteur. Aan de bedenker kunnen we het niet meer vragen en wie de ‘nieuwe Suzanne Vermeer’ is, is een groot geheim. De jongste gegevens over het aantal verkochte thrillers zijn niet bekend ondanks toezeggingen van de uitgeverij om daar helderheid in te verschaffen. Dus moeten we het doen met de informatie van de website: in totaal zijn er al meer dan 2 miljoen Suzanne Vermeers verkocht.

'Oei, lastige vraag’, reageert Tomas Ross. ‘Als ik alles zo bij elkaar schat, dus ook de non-fictie en de spannende kinderboeken erbij, samen met de thrillers zo’n zeventig titels, zo rond de 2 miljoen.’

Esther Verhoef heeft voor een handvol uitgevers meer dan tien spannende boeken geschreven: literaire thrillers, maar ook actiethrillers onder het pseudoniem EscoBer. 'Al die thrillers bij elkaar opgeteld kom ik afgerond uit op 1.752.000 exemplaren’, laat de schrijfster weten. Niet in de rekensom verwerkt zijn de cadeaunovelle Erken mij (833.500 exemplaren) voor de Maand van Spannende Boek 2009, columnbundels, romans en non-fictie. Verhoef voegt eraan toe: ‘Ik vermoed trouwens dat Havank en Baantjer niet gauw door de huidige generatie thrillerschrijvers verslagen zullen worden omdat die in deze tijd geduchte concurrentie ondervinden van bijvoorbeeld games, Netflix en illegale downloads.'

Loes den Hollander, auteur van inmiddels 26 boeken, heeft even navraag gedaan bij haar uitgeverij Karakter. ‘We zitten inmiddels op 1 miljoen.’

‘Ik kan geen precieze aantallen geven’, meldt René Appel, eind vorig jaar nog onderscheiden met de oeuvreprijs De Gouden Vleermuis. ‘Ik beschik niet over documentatie waarin ik verkochte exemplaren kan vinden. Daarnaast zijn er van veel boeken weer verschillende uitgaven gemaakt (paperback, midprice, pocket, scholiereneditie, etc.). Ik gebruik liever Nederlandse woorden dan Engelse termen, maar ik hanteer hier toch maar de uitdrukking ‘educated guess’. En die leidt tot 650.000 exemplaren.’

In mei 2015 kondigde Marion Pauw aan te stoppen met schrijven. Ze was toen bezig met het opzetten van een bedrijf, vertelde ze. Pauw had een product ontwikkeld dat ze op de markt wilde brengen. Ze heeft tot dusver acht boeken geschreven, waaronder Hemelen, We moeten je iets vertellen, Jetset, Zondaarskind en het met de Gouden Strop bekroonde Daglicht. Volgens een opgave van haar uitgever, Ambo|Anthos, heeft Pauw meer dan 500.000 boeken verkocht.

Simon de Waal, dit jaar auteur van het geschenkboekje voor de komende Spannende Boeken Weken van de CPNB, is met name een serieschrijver, zo blijkt uit zijn opgave. De Waal: ‘Dit zijn de boeken die ik in de telling heb meegenomen: Pentito, Cop vs Killer, de Boks-serie, de De Waal & Baantjer-serie, de Wulffers-serie en de Van Ledden Hulsebosch-serie (waarvan ik de laatste twee delen heb geschreven met Dick van den Heuvel. Ruw geschat kom ik op een aantal van 325.000 exemplaren. Ik kan dus niet in de schaduw staan van velen…’

‘Uitgeverij De Geus zegt altijd ‘Meer dan 1,2 miljoen keer over de toonbank’, maar dan rekenen ze het geschenkboekje (Onmacht, uit 2010, red.) mee’, stelt drievoudig Gouden Strop-winnaar Charles den Tex. ‘Maar als je vraagt naar verkochte exemplaren, dan moet je droog tellen, vind ik. Bij elkaar schat ik dat ik rond de 300.000 thrillers heb verkocht.’

‘Volgens de laatste gegevens van de uitgever zijn er van mijn thrillers ruim 250.000 exemplaren verkocht’, schrijft Gouden Strop-winnaar Michael Berg.

‘Het laatste jaar gaat het wel lekker hard’, mailt Corine Hartman, onder andere auteur van het onlangs verschenen In een vlaag van waanzin. ‘Maar vergeleken met collega’s als Saskia Noort en Simone van der Vlugt steek ik nog bleekjes af, hoor. Zo rond de 200.000. Met de verkopen in Duitsland en enkele speciale uitgaven kom ik op de 250.000, schat ik. Nog lang geen Havank dus!’

‘Jezus, moeilijke vraag hoor’, verzucht Peter de Zwaan. ‘Niemand gelooft het, maar ik ben waarschijnlijk de enige schrijver ter wereld die zich nooit druk heeft gemaakt om de oplages. Met regelmaat kwam er een bedrag en dan gingen we naar de Verenigde Staten. Daar zijn we 25 keer of vaker geweest dus het viel met die bedragen wel mee, zeg ik terugkijkend.’ ‘Ik kan er wel een redelijk grove slag naar slaan. Vóór De Bezige Bij/Cargo zijn zestien misdaadromans verschenen bij Spectrum, Meulenhoff en De Geus. Daar waren twee klappers bij met zeven en tien of elf drukken: De Voeder en Het Alibibureau. De andere boeken deden het minder goed, maar als ik een gemiddelde aanhoud van 10.000 per roman dan zit ik eerder te laag dan te hoog. Totaal dus: 160.000. Bij Cargo ging het goed met Kelly’s 30.000, maar slecht met de 5 romans die volgden. Als ik een totaal aanhoud van 25.000 dan zit ik er vast niet ver naast. Kom ik dus op 185.000.’

'Ik heb met uitgeverij Ellessy afgesproken dat ik geen cijfers geef over De Loverman (De Zwaans thriller over neurochirurg Ernst Jansen Steur, red.) en dat doe ik dus niet. Ik hou me bij: Cargo zou er jaloers van worden. Er is ook nog een boekje (De middelman) verschenen bij een uitgever die failliet is gegaan en daar heb ik nooit een afrekening van gehad en er is iets op e-bookgebied. Totaal ongeveer 200.000 zou ik zeggen. Niks te veel voor twintig jaar gesappel, gna gna,’

‘Ik heb het nooit bijgehouden’, bericht Roel Janssen, in 2007 winnaar van de Gouden Strop met De tiende vrouw. Voor Hebban wil hij wel een poging wagen. ‘Twee keer ruim 20.000 voor mijn eurothrillers, één keer ruim 40.000 voor De tiende vrouw, twee keer 3500 voor Kloonbaby en Stem van het volk, iets meer exemplaren voor Karaktermoord en ik schat dat Fout Goud zo tegen de 5000 heeft verkocht. Bij elkaar kom je op ongeveer 100.000. Eigenlijk best veel… Hoewel ik van Fout Goud meer had verwacht.'

‘Van de acht thrillers die ik uitbracht (mijn eerste twee boeken tel ik even niet mee, dat waren niet echt thrillers) hebben alleen Stuk (2008) en Oversteken (2009) echt goed verkocht’, laat schrijfster Judith Visser weten. Van Stuk zijn er in totaal zo’n 65.000 exemplaren over de toonbank gegaan, maar daar tel ik dan wel allerlei licentie-uitgaven bij op zoals een AH-special, een ECI-special, en het Libelle bookazine. Als ik puur en alleen naar het oorspronkelijke boek kijk, dan zijn er van de fullprice editie zo’n 15.000 verkocht, en naderhand van de pocket ongeveer 20.000. Er kwam ook nog een filmeditie, in verband met de verfilming in 2014, maar dat was niet echt een hit. Vorige maand kreeg ik trouwens een brief dat Stuk verramsjt wordt.’

‘Ik zit er niet heel erg mee, ik kijk liever vooruit naar de boeken die nog komen gaan, maar ik was wel verbaasd omdat ik de indruk had dat Stuk een soort ‘everseller’ was, een titel die na al die jaren nog steeds lekker liep.’ ‘Oversteken heeft zo’n 25.000 exemplaren verkocht. Na Oversteken kwam ik met een jeugdthriller over hondengevechten (Trip, 2010) en dat bleek een boek waar niemand op zat te wachten, dus vanaf dat moment besloten veel boekwinkels om mijn titels niet meer in te kopen. Mijn verkoopcijfers daalden toen heel erg.’

‘Dus na Stuk en Oversteken verkocht ik per thriller zo rond de 5.000 exemplaren. Je zou kunnen stellen dat ik ongeveer 100.000 exemplaren heb verkocht van mijn thrillers, maar als je de speciale edities van Stuk niet meetelt is het veel minder en zou ik schatten dat we zo rond de 40.000 uitkomen, in de periode van 2008 tot 2015.’

‘Sommige mensen vinden het niet verstandig dat ik nu de overstap heb gemaakt naar romans, omdat ‘thrillers veel beter verkopen’, maar als ik het zo zou moeten bekijken dan kap ik er liever meteen helemaal mee. Ik wil het verhaal vertellen dat in mijn hoofd zit. Voorheen was dat spanning en misdaad, nu streef ik ernaar om ‘waarachtig’ te zijn.’

Elvin Post, met zijn debuut Groene Vrijdag winnaar van de Gouden Strop 2004, wil zelf ook wel eens weten wat zijn score is en belooft te rade te gaan bij zijn uitgeverij Ambo|Anthos. Die meldt hem even later dat er ruim 70.000 exemplaren van zijn tot nu toe verschenen vijf thrillers zijn verkocht.

‘Lachwekkend weinig’, antwoordt Jacob Vis resoluut. ‘Ongeveer 20.000 exemplaren voor mijn hele thrilleroeuvre, alles meegerekend, dus nieuwe uitgaven (18), herdrukken (3), vertalingen (2), grootletterboeken (5), luisterboek (1) en e-book (7). Als je het omslaat per titel dan kom ik op gemiddeld 1100 exemplaren per nieuw boek. Daarmee verdien ik – voor belastingen – 3,80 euro per uur.’

‘Mijn achttien thrillers (waaronder een true crime boek en dat reken ik dus mee) zijn door de bank genomen in de pers heel goed ontvangen. Dat true crime boek heeft zelfs geleid tot een miljoenen kostend justitieel onderzoek. Het mondde niet uit in het gewenste resultaat, maar ik mocht even de illusie koesteren dat mijn pen hier korte tijd net zo gevreesd was als die van Isaac Babel in de hoogtijdagen van de KGB. Hij werd doodgeschoten, ik werd afgemaakt op de website van een misdaadjournalist met weinig verstand. Het boek had me wel een nominatie voor de Gouden Strop gebracht als het fictie was geweest, schreef de jury.’

‘Ik werd in 2011 kunstman van Overijssel, wat me een fraai bordje op de deur opleverde en lieve, lovende woorden van mensen die weten wat een boek is. Ook over nominaties heb ik niet te klagen – 1 voor het beste boek van Overijssel, 5 voor de Gouden Strop, 2 voor de Diamanten Kogel. Die laatste prachtprijs heb ik vorig jaar gewonnen met De Zwarte Duivel, wat me, zou je verwachten, geen windeieren heeft gelegd als ik de ruisende verhalen van Gouden Strop-winnaars mag geloven.’

‘Je raadt het nooit: 50 exemplaren extra in België en 25 in Nederland. Tel uit je winst! Hier heeft het in slechts één krant gestaan omdat ik de redactie zelf heb gebeld. Verder bleef het bladstil. Iemand wiens oordeel ik hoogacht, noemt mij de beste onbekende thrillerschrijver van Nederland. Een doorbraak zit er dus niet meer in. Hang ik mijn lier nu aan de wilgen? Nee, ik ga door tot ik dood of dement ben. Op mijn urn komt te staan: Hij zoop niet, Hij schreef.’