Stokslagen
(Door Eric Herni)
Al sinds jaar en dag worden de thrillers – binnen een bepaald deel van de boekenwereld – niet serieus genomen. Bij programma’s als DWDD en andere talkshows zitten met vaste regelmaat auteurs van literaire romans en/of non-fictie aan tafel om te vertellen over hun werk. Ook binnen het beroemde boekenpanel van
Matthijs van Nieuwkerk vliegen de superlatieven over tafel als het gaat om een onbekend werkje uit een land als Italië of het sprankelende debuut van een verder totaal onbekende en onbegrepen twintigjarige auteur uit het zuidwesten van Kroatië. Verhalen die je moet pellen als een ui, gelaagd met verborgen verdriet of juist van het papier spattende emoties.
Instemmend en ontroerd vertellen ze er op televisie vol passie over en de volgende dag rennen de mensen naar de boekwinkel om die pareltjes aan te schaffen. Eerlijk is eerlijk: voor de boekhandel zijn dat ultieme momenten van geluk en de besproken boeken zijn inderdaad vaak prachtig geschreven.
Een spannend boek zal je er echter niet of nauwelijks tegenkomen. Als ze er incidenteel wel zijn komen er altijd vergelijkingen met
Patricia Highsmith of
Ruth Rendell. Om er toch nog een dun literair sausje overheen te kunnen gieten. De thriller – het spannende boek – is over het algemeen het rare broertje binnen de literatuur. Ik kan mij op televisie nog verhitte discussies herinneren tussen de inmiddels overleden
Gerrit Komrij en
Saskia Noort, waarbij eerstgenoemde alle spannende boeken op één hoop wist te vegen en het allemaal omschreef als de reinste verspilling van woord en papier.
Nou is het in een bepaald opzicht ook wel een beetje de schuld van de auteurs van het spannende boek. De grootste fout is denk ik geweest om de term
literaire thrillers te gaan gebruiken. Openlijk werd er toenadering gezocht tot de andere kant van de familie, maar wel in de hoop dat niemand het zou merken.
Wie kan zich echter iets voorstellen bij die term, tenzij het om thrillers gaat zonder enige spanning? Noem het dan gewoon een roman, zoals
Saskia Noort,
Esther Verhoef en
Simone van der Vlugt dat ondertussen doen. Zoals altijd nemen de dames het voortouw. De vraag is of het ze het respect en de waardering van de literaire wereld heeft opgeleverd. Het zal ze waarschijnlijk geen donder kunnen schelen. Feit is alleen wel dat romans en non-fictie door alle praatprogramma’s dusdanig worden gepromoot dat het voor spannende boeken steeds lastiger aan het worden is om dezelfde verkoopcijfers te behalen.
Voor
Baldacci,
Grisham,
Brown,
Nesbø en andere grote namen geldt dit niet, maar voor de rest van de schrijvende meerderheid is het over het algemeen erg moeilijk om de top tien van Nederland structureel te bereiken.
Suzanne Vermeer is een positieve uitzondering, maar dat is helaas niet het vlaggenschip van het spannende boek dat de strijd om meer respect en hogere verkoopcijfers voor haar Nederlandse collega’s kan gaan realiseren. De auteurs zullen dus zelf in actie moeten komen. Maak jezelf zichtbaar. Kom met je hoofd op televisie.
Charles den Tex schrijft geweldige thrillers maar was nog nooit zoveel en dominant op televisie als toen hij samen met
Anneloes Timmerije in 2014 een roman had geschreven. Er moet toch ergens in Hilversum een populair programma te vinden zijn waar voor spannende boeken een plaats aan tafel is? De meeste auteurs van thrillers zijn veel toegankelijker dan die van het literaire werk. Die zich een jaar lang eenzaam opsluiten in de kelder van hun woning en zich met honderd stokslagen pijnigen om al die emoties uit hun pen te laten vloeien. Dat levert vaak prachtige boeken op die ook ik soms met bijzonder veel plezier en waardering tot mij neem. Schrijvers van spannende boeken zijn over het algemeen dagelijks op fora en Facebook te vinden en lijken soms net echte mensen. In die herkenbaarheid zit denk ik de mogelijke sleutel tot het succes.
Werk samen met boekwinkels, laat je nog meer zien, maak lawaai. Hier ben ik! Ik ben het waard om gekocht en gelezen te worden. Bedenk dat
Dan Brown en
J.K. Rowling ook jarenlang niet serieus werden genomen en nu lachend vanuit het geldpakhuis van Dagobert Duck een lange neus trekken naar al die uitgeverijen, praatprogramma’s en critici die het niet in hen zagen zitten. Denk je dat
Lucinda Riley het makkelijk heeft gehad?
Ook de lokale boekhandel kan een grote rol van betekenis spelen. De literaire supersterren in Nederland gaan massaal naar Donner en Broese vanwege de wet van de grote getallen. Alle lokale boekwinkels bij elkaar hebben echter veel meer te vertellen en schrijven de regels van hun eigen succes. Geef ruimte aan thrillers. Het publiek hiervoor loopt werkelijk overal. De auteurs in Nederland zijn er doorgaans wel voor te porren.
Ik probeer in mijn winkel ook alles te doen om naast romans en non-fictie zoveel mogelijk spannende boeken te verkopen. Bij de opening van mijn winkel in 2013 kwam
Loes den Hollander de deur openen en
Simon de Waal kwam niet zo heel veel later kennis maken met zijn lezers in Almere-Haven.
Linda Jansma kwam voor een thuispubliek en had een onvergetelijke middag. Ik beloof je: het werkt. Hun boeken gaan bij mij nog steeds in mooie aantallen over de toonbank.
Binnenkort heb ik de boekpresentatie van
Marelle Boersma en op de dag vóór de Boekenweek komt
Ilse Ruijters naar mijn winkel om vanaf 10 uur klanten te attenderen op haar nieuwe boek
Meisje van me, een spannende thriller die in september vorig jaar is verschenen. Een initiatief van de auteur zelf, die in Almere woont, en heel duidelijk begrijpt dat het succes niet vanzelf komt. Als auteur van spannende boeken komen de stokslagen pas nadat het boek is geschreven. Dan pas geef je jezelf bloot aan je lezers, laat je zien hoeveel je van jezelf in je werk hebt gestopt. Ben je kwetsbaar en strijdvaardig. Dit is mijn boek. Samen met de boekwinkel vecht ik voor erkenning en bestaansrecht.
En geloof mij nou maar: Ilse en veel van haar collega’s verdienen ieders aandacht.
Eric Herni is eigenaar van The Read Shop in Almere-Haven. Hij gaf toestemming voor plaatsing van deze column op De Spanningsblog.