Elvin Post - Vals beeld (2006)

De ondraaglijke traagheid van 'Vals beeld'

(Door Peter Kuijt)

Thrillerrecensent Elvin Post (1973) debuteerde in 2004 met de meer vermakelijke dan spannende roman Groene vrijdag. Desondanks won hij er dat jaar de Gouden Strop mee, de prijs voor het spannendste Nederlandstalige boek. Zijn tweede roman heet Vals beeld. Meestervervalser Geert Jan Jansen meldt op de cover dat de thriller verboden zou moeten worden 'omdat het zo veel informatie geeft over kunstdiefstal en kunstvervalsing'. De ondraaglijke traagheid van het verhaal zou een beter argument zijn geweest.

Centraal in Vals beeld staat de grootste kunstroof uit de Amerikaanse geschiedenis. In 1990 werden uit het Isabella Stewart Gardner Museum in Boston dertien kunstwerken waaronder een Vermeer, vijf werken van Degas, een Manet en drie Rembrandts gestolen. Hierbij werd Rembrandts werk Christus in de storm op het meer van Galilea op brute wijze uit de lijst gesneden.

Je zou er van uit kunnen gaan dat Post zijn verhaal laat afspelen in 1990: in zijn nawoord spreekt hij de hoop uit dat de toen gepleegde roof ooit nog wordt opgelost. Maar ineens duiken er in het boek de toen nog zeldzame mobieltjes met onbestaanbare sms'jes op. Post laat ook de honkballers van de Boston Red Sox voor het eerst in 86 jaar de World Series winnen (in werkelijkheid was dat in 2004), voert een vrouw op die de roman I am Charlotte Simmons van Tom Wolfe leest (verschenen in 2004) en roept de roof uit het Van Gogh Museum (2002) in herinnering. De oplettende lezer zou hiervan gemakkelijk een zenuwinzinking kunnen oplopen.

De lezer die 'slechts' voor het verhaal gaat heeft ook weinig te juichen. Met een slakkengangetje ontrolt zich het avontuur van de 'ordinaire' criminelen Vincent Bloom en Elijah Fish die met verbijsterend gemak de werken weten te stelen, maar hun buit door een merkwaardige samenloop van omstandigheden niet te gelde weten te maken. Gaandeweg de roman ondernemen ze nog meer - vruchteloze - pogingen om van de doeken af te komen. Pas aan het eind gloort er financieel gewin aan de horizon. Dan pas ook neemt het verhaal in spanning toe tot een acceptabel niveau.

In interviews steekt Post regelmatig de loftrompet over zijn grote voorbeeld Elmore Leonard, die een perfecte stijl en dito dialogen koppelt aan ragfijne plots. Maar Post kan bij lange na nog niet tippen aan Leonard. Zijn manier van schrijven is er niet een die beklijft, ook al vindt zijn uitgeverij, die er het etiket literaire thriller op plakte, van wel. Post zou er ook goed aan doen om in een volgende roman zich niet te verliezen in nietszeggende details over al zijn karakters. Minder is meer, in zijn geval.

Elvin Post - Vals Beeld. Uitgeverij Anthos, 293 pag. (genomineerd voor de Gouden Strop 2006)