31 december 2019

Op een veilige plek (nieuws, 2019)



Vrouwen grijpen de macht
 



Het is 31 december 2019 en we zijn aan het eind van een decennium. De afgelopen weken puilen de krantenkaterns en de boekensites die het vooral van lijstjes moeten hebben uit van terugblikken op het afgelopen jaar. Sommige media hebben ook de moed om de laatste tien jaar te duiden. In de thrillerwereld staat één fenomeen als een paal boven water: de machtsovername door vrouwelijke auteurs. 

De Washington Post haalt deze week in herinnering dat de Zweedse uitgever van Stieg Larsson diens thrillerdebuut de titel Man som hatar kvinnor meegaf. Vrij vertaald: Mannen die vrouwen haten. De Engelse vertaling kreeg overigens een wat vriendelijker titel: The Girl With the Dragon Tattoo.

Die titelverandering zette de toon voor de volgende jaren van 'girlpower'. In 2012 verkocht Gone Girl van Gillian Flynn meer dan twee miljoen exemplaren. Paula Hawkins denderde daar overheen met The Girl on the Train (15 miljoen boeken). In navolging van die successen verschenen vele 'copycats'. Maar de trend was ontegenzeggelijk gezet en een blijvertje gebleken: een nieuwe generatie van thrillerschrijfsters banjerde de old boys network van mannelijke misdaadschrijvers binnen en veranderde de regels.

Ook De Spanningsblog deed de afgelopen jaren verslag van het fenomeen. Van de geboorte van het collectief Moordwijven tot de opkomst van hun collega's in het Verenigd Koninkrijk. Van de enorme verkoopsuccessen van schrijfsters en van mannen die onder een vrouwelijk pseudoniem thrillers gingen publiceren. Van de geboorte - niet zonder gemopper overigens - van een prijs voor de beste thriller zonder geweld tegen vrouwen. Van de Amerikaanse bestsellerauteur Dennis Lehane die de mannelijke lezer gedag zwaaide en in 2018 een thriller publiceerde 'voor een breed vrouwelijk publiek'. Van de uitreiking van de Ned Kelly Awards, de Australische thrillerprijzen, die dit jaar een volledig vrouwelijke aangelegenheid werd.

Zo maar nog wat meer 'vrouwelijk' thrillernieuws: uitgeverij De Crime Compagnie kocht twee jaar geleden de site Vrouwenthrillers.nl, het AD organiseerde vorig jaar een bijeenkomst voor een groot lezerspubliek waar alleen maar aandacht was voor de vrouwenthriller en op de covers van veel thrillers verschenen de afgelopen jaren veel meisjes, dames, vrouwen (veelal gehuld in een vuurrode jas).

Maar de mannen geven met moeite terrein prijs, zo bleek ook nog dit jaar. Er was bijvoorbeeld forse kritiek op de lijst van de Sunday Times met de 100 beste misdaadromans en thrillers sinds 1945. Slechts een derde van de titels is geschreven door vrouwen.

Laat echter één ding duidelijk zijn: The Killer Woman is here to stay. En gelukkig maar. We verheugen ons bijvoorbeeld al op de publicatie, in maart, van de nieuwe spannende roman van Lieneke Dijkzeul, die met recht 'de koningin der thrillers' wordt genoemd.

De Britse Louise Millar gaf twee jaar geleden in de Telegraph aan waarom vrouwen zulke goede misdaadverhalen kunnen schrijven. 'Wij begrijpen wat angst is. Wij, evenals onze lezeressen, groeien op in een maatschappij waarin men gelooft dat vrouwen fysiek kwetsbaar zijn. De schoonheid van misdaadliteratuur is dat het ons in staat stelt angsten te ondergaan op een veilige plek, zittend in een fauteuil en verdiept in een voortrazende thriller.'

Geen opmerkingen: