Esther Verhoef (interview, 2006)

Nooit meer een bekeuring

De Nederlandse regelzucht beu en op zoek naar een ruime plek onder de zon verhuisde schrijfster Esther Verhoef twee jaar geleden met haar gezin naar een gehucht in zuidwest Frankrijk. Het inburgeren daar leverde meer dan voldoende materiaal op voor haar literaire thriller Rendez-vous. 'Ik had vroeger een drie en een onvoldoende voor inzet voor Frans. Toch ben ik er gekomen.'

(Door Peter Kuijt)

DEN BOSCH _Nog niet zo heel erg lang geleden logeerde Esther Verhoef (37) bij familie in het Brabantse. Behulpzaam als zij is, zette ze 's ochtends de vuilcontainer buiten. 's Middags had de gemeente een briefje op de nog steeds overvolle kliko geplakt. Het ding stond verkeerd om: de container had met het handvat naar de straat moeten staan.

Zo maar een voorbeeld van de overregulering in Nederland waaraan Verhoef zich enorm kan ergeren. In Frankrijk, waar ze met haar gezin in een gehucht op zo'n 150 kilometer noordwestelijk van Bordeaux woont, gebeurt zo iets niet. 'Het zal wellicht in Parijs anders zijn. Waar wij wonen is het heel vrij en losjes. Als je vuil hebt, verbrand je dat in je tuin. Lekker makkelijk. Dat doet iedereen hier.'

Ontsnappen aan de overvloed aan bepalingen, regeltjes en voorschriften in Nederland was echter niet de belangrijkste reden naar Frankrijk te verhuizen. De aanzet en doorslag gaf echtgenoot Berry. 'Hij wilde weg en ik kon niet echt goede tegenargumenten verzinnen.'

'We zijn mensen die de ruimte nodig hebben, omdat we zo ongeregeld leven. Ik ben ook op mijn rust gesteld. We woonden in Brabant op een druk hofje. We hadden in Limburg bij de Duitse grens een betaalbare vrijstaande woning gevonden en ik wilde daar een bod op uitbrengen, maar Berry zei dat hij hoe dan ook naar Frankrijk wilde. Voor de zon, de heuvels en de ruimte. Dus ja.'

Wat haar over de drempel trok was de gedachte dat het niet voor altijd was. 'We zouden daar in elk geval drie jaar gaan wonen en dan zouden we wel weer zien. Vertrekken en altijd wegblijven vond ik een beangstigende gedachte.'

Bijkomend voordeel was dat ze haar liefhebberij, flink doorrijden, ten volle kon uitmelken in haar nieuwe thuisland. 'In Nederland had ik bijna elke week een bekeuring. Voor vijf kilometer te hard rijden, of zeven. Dat soort lullige bekeuringen. Ik grossierde erin.'

'En parkeerbonnen. Zette ik mijn auto vlak voor een winkel neer om snel wat op halen, kwam ik nog geen twee minuten later buiten en dan stonden ze al weer te schrijven. In Frankrijk zitten ze je niet zo op de huid. Tot nu ben ik er maar één keer op de bon geslingerd.'

In juli 2004 werd de stap gezet. Esther Verhoef, schrijfster van succesvolle dierenboeken en auteur van tot dusver twee niet minder geslaagde thrillers, verkaste met haar gezin naar Frankrijk. Ze hadden een woning gevonden, die in een vorig leven als wijnboerderij fungeerde. Er zat een flinke lap grond bij van zesduizend vierkante meter. 'Dat is voor Franse begrippen niks. De meeste mensen bij ons in de buurt die hebben hectares bos bij hun huis. Het kost ook allemaal niks. Er is genoeg ruimte.'

Om te zeggen dat ze een kant-en-klaar huis aantroffen, is ver bezijden de waarheid. 'Het huis was een ruïne. Geen ramen, geen deuren, geen tussenvloeren, geen kamers.'

'Het dak lekte. In het huis groeiden plantjes, mos, van alles en nog wat. We hadden een caravan meegenomen van vier meter lang en daar hebben we met z'n vijven tien maanden in gebivakkeerd.'

'Alles is nieuw. Je weet niet eens waar de supermarkt is. De eerste maanden ben je alleen maar bezig met regelen, administratie, koken, de omgeving verkennen. Dan heb je geen tijd om ergens anders aan te denken of je eenzaam te voelen.'

'Toen ik uiteindelijk een kantoor had, wilde ik verder schrijven aan mijn derde actiethriller. Dat lukte niet. Ik kon me absoluut niet inleven in het verhaal. Er was geen gevoel bij.'

Belevenissen

Wel beschreef Verhoef bijna dagelijks in korte stukjes haar Spartaanse beginperiode onder de Franse zon. 'Over ontmoetingen met nieuwe mensen, de cultuurverschillen, boodschappen doen bij de hypermarché, de verbouwing. Ik wilde die ervaringen vastleggen. Want je vergeet zo gauw dingen. Overdag schreef ik mijn dierenboeken en 's nachts zat ik mijn belevenissen weg te schrijven.'

Die fragmenten mondden uiteindelijk uit in Rendez-vous, een literaire thriller over de 34-jarige Simone Jansen die met man en twee kinderen naar Frankrijk verhuist om daar van een bouwvallig landhuis een charmante chambres d'hôtes te maken. Ze leert er de geneugten van de Franse keuken kennen, maar ontspoort ernstig als ze door de knieën gaat voor de twintiger Michel, een gebeeldhouwde bouwvakker en 'een uithangbord voor mannelijke seksualiteit'. Er valt een dode en Simone verandert van moeder en echtgenote ineens in een verdachte.

Verhoef heeft wel wat, maar niet alles gemeen met Simone. 'Het verhaal komt uit mijn hoofd, dus natuurlijk is er iets van mij in haar te herkennen. Net zoals ik de cynische kijk op dingen deel met hoofdpersoon Sil Maier uit mijn twee actiethrillers.'

'Om terug te komen op Simone: zij heeft een drukke binnenwereld en die heb ik ook. Simone was voorafgaand aan de emigratie acht jaar fulltime moeder. Ik ben sinds een jaar of elf fulltime schrijfster. Ondertussen zijn er drie kinderen geboren, die vooral door mijn man zijn verzorgd. In Frankrijk was Berry bezig met de verbouwing, samen met de ploeg, van 's ochtends acht tot 's avonds acht. Tussendoor moest hij allerlei bouwmarkten af om materiaal te kopen.'

'Ik was daar de enige verantwoordelijke volwassene die voor alles moest zorgen: de kinderen, het eten, de was. Dan weet je pas hoe het is om een huishouden te bestieren. Daar wilde ik in het boek ook iets mee doen.'

Ze is geen losbollige moeder zoals die in Heleen van Royens romans beschreven worden, bezweert ze. 'Mijn kinderen weten: als mamma schrijft, dan moeten ze haar niet storen. Als ik klaar ben, dan ben ik er ook echt voor ze. Zitten we gezellig met z'n allen naar Idols te kijken.'

Inzet

Ze vindt het angstaanjagend hoe snel ze aan het nieuwe land is gewend. 'Ik had vroeger een drie en een onvoldoende voor inzet voor Frans. Toch kan ik er aardig mee uit de voeten.' De kinderen beheersen in woord en gebaar de Franse taal inmiddels beter dan hun ouders.

'Natuurlijk blijft Brabant eigen, maar nu zit ik hier wel in een café in Den Bosch, het voelt toch niet meer als thuis. Thuis is waar mijn man, mijn kinderen en mijn huis zijn.' Van de bijna spreekwoordelijke arrogante houding van Fransen, heeft zij niets gemerkt. 'Je woont daar, dat scheelt; en je hebt kinderen op school, dat scheelt nog meer.'

Een poos geleden werd het gezin uitgenodigd voor het lokale jagersfeest. Volgens een Franse huisvriend was dat een teken dat de familie 'arrivée' was, er nu bij hoorde. Aan het begin van het jachtseizoen worden alle landbezitters uit de omgeving uitgenodigd op een feest in een boerenschuur als dank bij voorbaat dat jagers op hun grond wild mogen schieten. 'Een ongelooflijk zuipfestijn. Er stonden wasmanden vol reeënvlees, er was een tombola en een continue aanvoer van plastic bekertjes vol met pastis of whisky. Onmogelijk daar nuchter vandaan te komen.'

Volgens Verhoef hebben de kinderen zich makkelijk aangepast aan het nieuwe leven. 'Vroeger had ik problemen met het naar school gaan. Ik had een heel ander bioritme en moet mezelf regelmatig kunnen terugtrekken op de accu op te laden. In een sociale omgeving verkeren, was en is voor mij niet ideaal.'

'Vanwege mijn eigen weerzin tegen het instituut voelde ik extra met mijn kinderen mee toen ik ze naar de Franse school bracht. Ze konden geen woord Frans verstaan. Toen ik ze bezorgd ging ophalen, keken ze me met een stralend gezicht aan. Nu, twee jaar verder, kan ik zeggen dat ze er beter uit zijn gekomen dan was voorzien. Ze redden zich beter als menig Frans kindje en onze middelste is de beste van de klas. Daar word je heel erg trots van.'

Perfectie

Ze is een onrustige ziel, zegt ze. Het is heel goed mogelijk dat ze over een paar jaar in Zuid-Spanje woont. Of aan de Côte d'Azur. 'Het is daar heel internationaal, daar houd ik wel van.'

De drift om de wereld te ontdekken, zit in haar genen. 'Mijn ouders hebben zelf jaren in Spanje gewoond.' Haar vader was zanger, speelde Spaanse gitaar en zat in een band. 'Op een gegeven moment is hij overgestapt van Spaanse gitaar naar close harmony en maakte met zijn band een langspeelplaat die door recensenten laaiend enthousiast werd ontvangen. Hij heeft iets heel moois, technisch perfect neergezet, maar het was niet commercieel. Niemand kocht het.'

'Hij was een echte vader met hoofdletter V en vond dat hij ons moest kunnen onderhouden. Dus was het op een gegeven moment gedaan met de muziek en werd hij acquisiteur. Van mijn vader heb ik de hang naar perfectie: in mijn boeken blijf ik proberen om alles nog mooier te maken. Geloof me: er is niemand die zo kritisch naar mijn boeken kijkt als ik zelf.'

Esther Verhoef heeft met Heleen van Royen, Gerrit Komrij en Felix Thijssen gemeen dat ze in den vreemde wonen en werken. 'Ik had Rendez-vous natuurlijk nooit kunnen schrijven met deze intensiteit als ik er niet zelf onderdeel van was geweest.'

'Reizen werkt sowieso inspirerend. Ik houd ervan nieuwe dingen te zien en nieuwe mensen te ontmoeten. Dat levert vaak stof voor verhalen op. Evengoed kan ik bevlogen raken als ik een documentaire zie, muziek luister of zelfs een boek lees. Dan denk ik: Wauw, dat had ik zelf kunnen schrijven, waarom heb ik dat eigenlijk niet gedaan.'

Haar non-fictieboeken over (ras)dieren en hun verzorging zijn al jaren een succes. Zo komt dit jaar 'een heel dik boek' uit over katten fokken; en het gaat verschrikkelijk goed met haar thrillers. Rendez-vous verschijnt in een gezonde, eerste oplage van dertigduizend exemplaren.

Ze wil zich niet het predicaat van non-fictieschrijver dan wel thrillerauteur laten aanmeten. 'Ik voel me niet eens een schrijver van thrillers. Ik voel me gewoon schrijver en ik wil niet uitsluiten dat er ooit een roman van mijn hand zal uitkomen. Er gebeurt van alles in mijn hoofd momenteel.'

Het schrijven is de passie voorbij, weet ze. 'Ik denk dat het veel verder gaat. Het is misschien wel het belangrijkste onderdeel van mijn karakter. Zo lang ik me kan heugen, heb ik geschreven. Ik móét schrijven, het is alles. Het is zoals ik ben.'

'Als ik een dag met de kinderen ben weggeweest en het is laat geworden, dan kan ik nooit meteen gaan slapen. Er dringen allerlei zinnen mijn hoofd binnen. In gedachten perfectioneer ik ze en breng ik er structuur in aan. Dat vraagt om actie, dus spring ik uit bed en zet de computer aan. Dan pas heb ik rust.'

Esther Verhoef, Rendez-vous. Uitgeverij Anthos, 344 pag.

PASPOORT ESTHER VERHOEF
Esther Verhoef werd op 27 september 1968 geboren in 's-Hertogenbosch. Vanaf haar zevende waren zij en haar Olympia typemachine onafscheidelijk.In 1989 verscheen een reeks columns in Flair. Zes jaar later kwam haar eerste non-fictieboek uit.
Inmiddels heeft ze vijfenveertig boeken over dieren geschreven. Wereldwijd zijn er ruim vier miljoen exemplaren van verkocht. Sommige van haar boeken verschenen in 22 landen.
Haar eerste twee thrillers, Onrust en Onder Druk werden beide genomineerd voor de Gouden Strop. Voor Onder Druk won ze in 2005 De Diamanten Kogel, het Belgische equivalent van de Gouden Strop. Onrust is in het Duits vertaald.
Behalve schrijven heeft Esther zich toegelegd op het fotograferen van dieren. Ze is één van de initiatiefnemers van beeldbank FurryTails en was van 1999 tot en met 2005 hoofdredacteur van het kwartaalblad Dier en Vriend.
In juli 2004 verhuisde Verhoef met haar gezin naar zuidwest Frankrijk. Esther Verhoef is getrouwd en heeft drie kinderen. Ze werkt inmiddels aan haar vierde thriller.