Ed van Eeden - De vogelspin (1999)

Opwindende systeemkaarten

(Door Peter Kuijt)

Ed van Eeden (1957) is de verpersoonlijking van de allround duizendpoot. De journalist publiceerde ruim twintig non-fictie boeken over van alles en nog wat, hij vertaalde werk van Amin Maalouf en John Updike, voor het vaktijdschrift Boekblad signaleert hij welke vaderlandse auteurs aan het buitenland 'verkocht' worden en wat Nederlandse uitgevers aan buitenlandse titels binnenhalen en op boekenbeurzen mag hij graag schrijvers aan de tand voelen. Sinds het begin van deze Maand van het Spannende Boek ligt De vogelspin in de winkel, Van Eedens fictiedebuut. Een vlotgeschreven roman die overigens pas aan het eind iets van een thriller krijgt.

Hoofdpersoon in De vogelspin is Bruno Tancredi, kredietbewaker en matennaaier. Hij mag zich graag bezondigen aan een bijkans universele, mannelijke liefhebberij: het beloeren van jonge vrouwen.

Maar Tancredi gaat verder in zijn hobby. Buiten kantooruren achtervolgt hij zijn slachtoffers op het station, in winkels en op straat. Hij volgt ze tot aan het naamplaatje op hun voordeur. De informatie die deze vieze man vergaart (naam, adres, sofi-nummer), zet hij thuis op een kaartje. Nadat hij zijn vogelspin Oscar wat kakkerlakken heeft toegestopt en voor zichzelf een diepvriespizza zo goed als krokant heeft gemaakt, zet hij twee dozen op tafel: een met tissues en een met de opwindende systeemkaarten. De rest laat zich raden.

Voor de perfecte gluur is timing het belangrijkst, houdt hij zijn collega en - dan nog - vriend Gerard van der Horst voor. 'Je moet gebruikmaken van spiegelende ruiten en doorkijkjes. Als je het handig doet, kun je zelfs af en toe een borstje spotten.' De adviezen zijn vooralsnog niet aan geilneef Gerard besteed. Die roept tegen passerende blondines dat ze best op zijn gezicht mogen zitten, hoor. 'Joehoe, natte wichtjes, kom eens bij pappie!'

Op een dag krijgt Tancredi een vrouw in het vizier, die hem niet meer loslaat. Een jongere en langere uitvoering van Liza Minelli, die hij Moira noemt. Moira wordt een obsessie voor hem: hij laat daarvoor zelfs prostituee Sylvia, die het presteert om verkikkerd op hem te zijn, links liggen. Via allerlei listen en lagen probeert hij zijn Moira-systeemkaartje zo vol mogelijk te krijgen. Uiteindelijk moet dat wel verkeerd aflopen.

De lezer die zich de moeite getroost De vogelspin aan te schaffen, zal merken dat hij door het werkje heenvliegt. Het duurt slechts een retourtje Den Haag-Utrecht, met lichte vertraging, en dan is de laatste pagina daar al. Van Eeden heeft een snelle pen, verzint leuke krachttermen, maar nergens wordt zijn stijl adembenemend. En de plot is dat eigenlijk ook niet, het is bepaald geen verbijsterende intrige die de auteur uit zijn tekstverwerker tovert.

Wat opvalt en uiteindelijk lichtelijk begint te irriteren zijn de vele, vele beschrijvingen van vrouwen (jonge moeder met hennarode haardos, onmodieus meisje in oudroze jasje). Je zou bijna denken dat er iets autobiografisch in het karakter Tancredi verscholen zit.

Ed van Eeden - De vogelspin, uitgeverij Nijgh & Van Ditmar, 158 pag.