(Door Peter Kuijt)

Ziedaar de omschrijving van de diersoort recensent, die recent werd ontvouwd door schrijfster Marion Pauw in een interview met de Volkskrant.
Het moge duidelijk zijn: Pauw heeft weinig op met boekbesprekers. Misschien heeft ze zelfs wel een hekel aan de twee recensenten die in de jury zaten, die haar vorig jaar de Gouden Strop toekende voor haar boek 'Daglicht'. Je weet maar nooit.
On the record zijn ook de misprijzende kwalificaties van juryleden, journalisten en recensenten, die deze week door Simone van der Vlugt en Saskia Noort in een duo-interview met website Crimezone zijn geëtaleerd. Jury's zijn altijd zo negatief, mopperen ze. De juryvoorzitter van de Gouden Strop begint volgens hen altijd met de constatering dat de oogst dit jaar nog slechter was dan vorig jaar, laten we in plaats daarvan toch eens blij zijn wat we allemaal bereikt hebben met het thrillergenre. En dan dat gezeik over de 'literaire thriller'. ,,Geen journalist begrijpt dat label'', zegt Van der Vlugt, ,,maar het publiek had dat bij het eerste boek al door.'' En alles wat je als vrouw schrijft, daar zit volgens de critici toch te veel seks in, is Noorts stellige overtuiging.
De twee schrijfsters zijn verrukt over het buitenland, waar ze zo anders worden behandeld dan in het naargeestige Nederland. In eigen land wordt Noort bij voorbaat in een hokje gestopt, in Frankrijk won ze zo maar een literaire prijs. En Van der Vlugt klapperde met haar oren, want wat men in Italië qua symboliek uit haar boeken haalde, daar hoorde ze in eigen land niemand over.
Het zal wel toeval zijn, maar Pauw, Noort en Van der Vlugt behoren - met Esther Verhoef - tot de top van Anthos, ze zijn de 'jetset' van de uitgeverij. Qua verkoopcijfers en media-exposure hebben ze totaal niet te klagen.
En toch klagen de drie, met de bozige verontwaardiging, die doorgaans, kansloze PVV-stemmers eigen is.
Hebben ze gelijk? Zijn critici jaloerse, rancuneuze naarlingen, die een succesvol auteur een vette bankrekening en het licht in de ogen niet gunnen?
Over het algemeen niet, ben ik, de recensent, geneigd te zeggen. We doen gewoon ons werk en daarbij komen soms negatieve kritieken om de hoek kijken. Of zoals recensent Hans Knegtmans op deze blog meldt: ,,Een goed boek lezen is nu eenmaal oneindig veel interessanter en bevredigender dan je door 300 pagina's bagger te moeten worstelen.'' Knegtmans heeft bij het schrijven van een negatieve recensie alleen plezier als de auteur naar zijn idee 'overduidelijk een literaire non-valeur' is. Dan gaat het om een schrijver 'die het verdient, eens een ander geluid te horen dan de kritiekloze, ongefundeerde bewondering die hem of haar normaal ten deel valt'. En zouden er nou echt zo veel boekbesprekers afgunstig zijn op de 'eigen berg' van die ene auteur op Ibiza of andermans lieflijke schrijvershuisje in Zuid-Frankrijk?
Het aantal rancunerecensenten, dat uitsluitend ter meerdere eer en glorie van hun alwetende ik auteurs afbrandt, is op de vingers van één hand te tellen, daar ben ik van overtuigd. Schrijvers hebben echter meer tegenwind te duchten vanuit hun eigen beroepsgroep. Op Amazon.com plaatste schrijver Orlando Figes onder een schuilnaam vernietigende recensies van boeken van zijn collega's. En ook thrillerschrijver Philip Kerr sloeg via een Amazon-kritiek terug naar de Schotse schrijver Alan Massie nadat die twee van zijn boeken had neergesabeld.
Ook Nederlandse schrijvers kunnen er wat van. Denk aan de catfight tussen Connie Palmen ('scheer je weg, nietsnut!') en Saskia Noort, de grimmige vete tussen Arnon Grunberg en A.F.Th. van der Heijden en Ernest van der Kwast die tot deze week de (schuil)naam van Suzanne Vermeer misbruikte om stemmen te vergaren voor de NS Publieksprijs. Over die prijs gesproken: Saskia Noort twitterde onlangs dat ze op Van der Kwast had gestemd in plaats van haar eigen Anthos-collega Simone van der Vlugt. Mmm, wat daar van te denken?
Maar dit stukje zal weinig indruk maken op Marion Pauw. Ze weet nu al dat haar komende thriller 'Jetset' geen hoge ogen zal gooien 'bij de heren recensenten', stelde ze in de Volkskrant. ,,Dat is prima, ik heb het ook niet voor hen geschreven.''
Dat is prima, ik zal Jetset dan ook niet lezen en recenseren. Een auteur die zich zo laatdunkend uitlaat over mensen die gewoon hun werk doen, verdient kritiek, maar geen boekenkritiek. Kortom, collega-besprekers: boycot 'Jetset'!