Roderick Anscombe - Shank (1997)

Leugens in briefvorm

(Door Peter Kuijt)

De Amerikaanse psychiater Roderick Anscombe, docent aan de Harvard Medical School, schreef in zijn vrije tijd Shank, een thriller die moet doorgaan voor 'het ongelooflijke relaas van een pathologische leugenaar'. Dat zijn hoofdpersoon de boel bij elkaar jokt, meldt de flaptekst ons al. Of Anscombe een waarheidslievend persoon is, is onbekend. In ieder geval is hij gespecialiseerd in schizofrenie, meldt zijn curriculum vitae.

Anscombes boek bestaat uit een tiental brieven. De ondertekenaar ervan is Dan Cody, een man die een straf moet uitzitten, omdat hij zijn met het hiv-virus besmette vrouw heeft gedood. De geadresseerde is Sandy (achternaam onbekend), de presentatrice van een talkshow op televisie.

Cody vertelt Sandy het verhaal van zijn detentie: waarom hij - zijns inziens ten onrechte - jaren moet zitten, de verschrikkingen die hij in de gevangenis meemaakt (hij heeft een dagtaak aan het verzinnen van listen en lagen om aan aframmelingen, verkrachtingen en ander lichamelijk lijden te ontkomen) en ook zijn geslaagde ontsnapping, waarvoor hij de hulp van gevangenisverpleegster Carol nodig had.

Gaandeweg stelt Cody zijn verhaal stukje bij beetje bij - hij is per slot van rekening een volbloed leugenaar - en leren we dat aan Carols medewerking bij de uitbraak niet louter liefdevolle motieven ten grondslag lagen. Vervolgens komt er ook nog een lepe cipier en een roedel echt zware criminelen om de hoek kijken. De onvermijdelijke 'shoot-out' grijpt plaats op een ongebruikelijke plaats: een speelgoedpaleis. Het is een ingewikkeld evenement, waar af en toe geen touw aan valt vast te knopen.

Dat Anscombe de overigens aardig geschreven brieven heeft gekozen om zijn thriller vorm te geven, is verbazingwekkend. Het is ongeloofwaardig en aan die indruk zal geen lezer zich kunnen onttrekken: een voortvluchtige, op wie een forse politiemacht jaagt, ellenlange brieven te laten formuleren. De man zal toch wel wat beters te doen hebben? Het vege lijf redden bijvoorbeeld. En waarom Cody zijn brieven stuurt naar de tv-presentatrice, blijft ook in nevelen gehuld. Sandy's aandeel in de thriller bestaat slechts uit het voorlezen van de brieven. Niets meer en niks minder. Niets wordt trouwens echt helder in Shank, zelfs de titel ontbeert een greintje duidelijkheid.

Roderick Anscombe - Shank, uitgeverij Het Spectrum, 318 pag.