Michael Collins - Hoeders van de Waarheid (2006)

Het nut van gepaneerde kippenpootjes

(Door Peter Kuijt)

In de wereld van de Ierse schrijver Michael Collins is geen plaats voor vrolijkheid. Zijn verhalen tekenen zich door donkere wolken of door verzengende hitte die het leven uit gewassen en mensen doet vloeien. Van dat laatste is sprake in Collins' derde literaire thriller Hoeders van de Waarheid.

Een voortdurende hittegolf houdt een provinciestadje in verval in zijn gloeiend hete greep. Het doet Bill, de toch al niet opgeruimde nazaat van een uitstervende familie van industriëlen, verzinken in peilloos gesomber. Hij woont in een groot landhuis, dat zijn grootvader heeft verdiend met zijn fabriek in diepvrieskisten. De hardvochtige opa heeft zich laten invriezen in de hoop dat hij later kan terugkeren en controleren wat zijn nazaten met zijn erfenis hebben uitgespookt. Bills vader pleegde zelfmoord nadat hij eerst de hond had vergiftigd. Bill komt dus uit een weinig frivool nest, zogezegd.

Bill droomt van een toekomst als journalist, schrijvend over de teloorgang van de Amerikaanse droom, want die ziet hij voortdurend om zich heen. Het is de jaren tachtig van de vorig eeuw: de fabrieken zijn verlaten, de schoorstenen roken niet meer. Hij schrijft stukjes voor de lokale krant, de Waarheid, maar hij moet zich slechts beperken tot verslagen van kookwedstrijden en schoolsportdagen.

Het tij keert als de oude Lawson vermist wordt. Als een vingerkootje wordt aangetroffen, denkt iedereen dat zoon Ronny, het enfant terrible van het stadje, zijn ouweheer heeft vermoord. Door de dood van Lawton komt het stadje eindelijk tot leven. En ook Bill scoort. Door zijn contacten met Ronny en diens ex boekt hij primeur op primeur en zijn stukken worden door de nationale persbureaus overgenomen. Maar gaandeweg lijkt niet alleen Ronny, maar ook anderen - zelfs Bill - een duistere rol te spelen. Een en ander leidt tot een finale waarin de spanning eindelijk wat toeneemt.

Hoeders van de Waarheid kwam zes jaar geleden op de shortlist terecht van de prestigieuze Booker Prize. Het blijft het geheim van de jury waarom Collins de prijs uiteindelijk niet heeft gewonnen, maar wellicht is diens niet consistente stijl er de oorzaak van. Collins schippert tussen jaloersmakend mooie taalacrobatiek en oeverloos geouwehoer over de onzin van het bestaan en het nut van gepaneerde kippenpootjes. Het maakt van Hoeders van de Waarheid geen leeservaring die zal beklijven.

Michael Collins - Hoeders van de Waarheid. Vertaling: Marijke Koch en Albert Witteveen. Uitgeverij Anthos, 335 pag.