'Mannetjes' en 'vrouwtjes' (column, 2013)

UITGEVER WORDEN (3)

(Door Peter de Zwaan)

Overhead, daar had ik het over in deel twee van deze prachtserie. Samenvattingen van dialogen die ik in de loop der jaren voerde maken veel duidelijk.

‘Jouw boeken hebben zo’n mooie letter. Hoe heet-ie?’

‘Dat moet je aan de ontwerper vragen. Ik heb geen idee.’

‘Hoe kom je aan die letter op het omslag?’

‘Kom nou. Daar heb ik ook die ontwerper voor. Hij doet alles.’

‘En de dikte van een boek?’

‘Als ik denk dat het binnen de 300 pagina’s moet kunnen dan geef ik dat door, verder bemoei ik me er niet mee.’

‘Hoe vaak spreek je met je drukker?’

‘Eén keer. Daarna loopt het verder wel. Als er iets misgaat dan bemoei ik me er natuurlijk wel mee.’

‘De beoordeling van de manuscripten, hoe zit dat?’

‘Daar heb ik een redacteur voor.’

‘Dan gok ik er op dat je ook geen correctie doet?’

‘Ben jij mal. Voor dat rotwerk heb ik mijn mensen.’

‘Die redacteur?’

‘Toen ik een kleine uitgever was had ik er mannetjes voor. Vrouwtjes eigenlijk. Tegenwoordig zou je ze flexwerkers noemen.’

‘Met een nuluren contract natuurlijk.’

‘Allicht. Het moet betaalbaar blijven.’

‘Ik durf het bijna niet te vragen, maar de administratie…’

‘… wordt gedaan door de administrateur.’

‘Dan zul je ook wel niet met je boeken langs de boekhandelaren gaan.’

‘Zeg, hou op, kom nou.’

‘Meteen. Maar wat doe jij dan eigenlijk wel?’

‘Nou, ik vergader veel, en ik ga met regelmaat naar het buitenland, er is altijd wel ergens een beurs.’

Denk niet dat ik een regel heb verzonnen. Kleine uitgevers willen nog wel eens zelf boeken verzenden en er zijn er die hun administratie zoveel mogelijk zelf bijhouden, maar ze koesteren het lijstje ‘mannetjes’ en ‘vrouwtjes’ die het werk doen waar ze zelf niet zo van houden. En dat is bijna alles.

Daar krijg je overhead van en dat drukt de winst per boek. De 7 euro die ik in de vorige aflevering noemde wordt er flink door afgeroomd. Ik heb uitgevers gesproken die zeiden dat ze blij waren als er zeven dubbeltjes overbleven. Twintig cent was waarschijnlijker.

Wat leert ons dit. Volgens mij het volgende: uitgevers zijn luie bliksems die veel mensen aan het werk houden en dus geprezen moeten worden voor hun sociale gedrag.

Maar als ze klagen over hun inkomsten zou u, schrijver zijnde, kunnen opmerken dat ze de handen best een stukje verder uit de mouwen mogen steken in plaats van te zeuren over commercieel schrijven en te beknibbelen op het voorschot.

Aha, voorschot, daar is het weer. Meer in aflevering vier.

(Deze column is ook te lezen op www.peterdezwaan.nl)

Peter de Zwaan (1944, Meppel) heeft tientallen publicaties op zijn naam staan, misdaadromans en jeugdboeken. Voor acht van zijn thrillers werd hij genomineerd voor de Gouden Strop, de prijs voor het beste Nederlandstalige spannende boek. Met 'Het Alibibureau' won hij in 2000 die prijs. Zijn jongste thriller, 'De bruiloften van Annika Kommer', staat op de longlist van de Gouden Strop 2013. (Foto Peter de Zwaan: Bob Bronshoff)