02 juni 2019

Gemist (column, 2019)


Dystopisch thrillerland



(Door Peter de Zwaan)

Gebrek aan kennis zou van overheidswege bevorderd moeten worden, het maakt het leven er makkelijker op. Er moet dan wel meteen iets gedaan worden aan de gevolgen van onverwacht opheffen van dat gebrek. Iemand zegt iets, je leest iets en pats, shit, is ook zo, is dat gebeurd, ach, waarom wist ik weer van niets?

Vaak ben ik onwetend omdat ik websites niet bijhoud, blogs niet, Facebook niet, ik schijn mezelf op LinkedIn te hebben gezet, maar heb geen idee van het wachtwoord.

De (BookSpot) Gouden Strop, daar heb ik het over.

Die is uitgereikt, of gegeven, of gestuurd, dan wel overhandigd. Ik zag het in de Volkskrant. Spannende Boeken Weken, las ik en ik dacht: verrek, is ook zo, hoe zou het met de Strop zijn?

Dat stond in het kleine stukje, onderaan de pagina. Gewonnen door Samantha Stroombergen (van harte, Samantha), een naam die ik niet eerder had gehoord en dat had wel gemoeten. Ik bedoel: ze zal genomineerd zijn geweest. Met anderen. Waarna kranten zich op de genomineerden hebben gestort en we zo’n vloed aan informatie over ons kregen dat zelfs ik op de hoogte zou zijn geweest. Neem een prijsje als de Libris. Probeer daar de genomineerden maar eens van te ontlopen. Met de winnaar word je doodgegooid. Grote advertenties, aan artikelen geen gebrek.

Niet dat ik nou nog weet hoe de man heet, maar dat ligt ook aan mij, ik ben slecht in namen. Het was een man, dat weet ik, dus 50 procent van de schrijvers valt al af. Vijftig? Misschien wel 70, volgens mij schrijven er heel wat meer vrouwen dan mannen. Ze zijn in elk geval trouwer als het gaat om het bijwonen van vergaderingen en bijeenkomsten. Op de laatste bijeenkomst van de Auteursbond waren drie schrijvers in een vertrek vol schrijfsters.

Terug naar het stukje in de krant. De Schaduwprijs was voor Erik Betten (van harte, Erik), ook nooit van gehoord, maar hij schreef een dystopische thriller. Dat woord heb ik opgezocht en dat viel nog niet mee. Mijn Koenen-Endepols kwam niet verder dan dyspepsie, aan dys gevolgd door een t waren ze niet toegekomen. Google wist het wel. Dystopie is een (denkbeeldige) samenleving met louter akelige kenmerken waarin men beslist niet zou willen leven.

Opgewekt boek, mag ik aannemen.

De genomineerden voor de Schaduwprijs werden ook niet vermeld. Genomineerden zijn in thrillerland paria’s, ze vullen een keer een regel, maar ze tellen geen seconde meer mee als de prijs is uitgereikt. Genomineerden verkopen één boek extra omdat de buurman wil weten wat die schrijver van hiernaast aan dystopische gedachten heeft ontwikkeld en daar blijft het bij.

De uitreiking. Die moet onderdeel zijn geweest van een tv-programma aan het einde van de middag. Kijken vast veel mensen naar, al heb ik er nog nooit een gesproken.

Vorig jaar was de prijsuitreiking op een plek waar je met het openbaar vervoer nauwelijks kon komen. Dat was niet handig. Schrijvers waren er wel, maar journalisten veel te weinig, die gaan alleen naar een handig te bereiken plek in de buurt (lees: Amsterdam) of naar de binnenlanden van Chili of China-zuid. Een mooie plek verborgen in ’t Gooi is te veel moeite; niet boos worden, ik was 40 jaar journalist, ik weet waar ik het over heb.

Op de site van het GNM vond ik iets over dit jaar, maar als de leden via een mailtje waren uitgenodigd voor het tv-programma of na de uitreiking op de hoogte zijn gehouden dan heb ik ook dat weer eens gemist.

De Gouden Strop. Mooie prijs, maar, godverdegodver: voor wie?

Deze column is ook te lezen op www.peterdezwaan.nl. Afbeelding: Pixabay.

2 opmerkingen:

Jacob Vis zei

Vorig jaar stonden we (Peter de Zwaan en ik) samen in de bloedhitte te luisteren naar de uitreiking. Het was dus heet, er waren verfrissingen, maar er stonden nergens stoelen en niemand wilde in het gras gaan zitten.

Niettemin had het ritueel om de uitreiking een zekere waardigheid, die, afgezien van de entourage en het ontbrekende zitcomfort de vergelijking met die van de Librisprijs kon doorstaan. Het ging hier om een serieuze literaire prijs die weliswaar niet de 50 mille van de Libris mocht doteren, maar wel een alleszins respectabele 20.000 euro, plus een aardigheid voor de andere genomineerden. Kortom: het leek ergens op.

Dit jaar zag ik de uitreiking op tv in RTL 5 uur show. Tenenkrommend, geen ander woord. Als je dit vergelijkt met de uitreiking van de Libris op tv dan is het verschil zo schrijnend dat we de volgende uitreiking maar schriftelijk af moeten handelen. 'Geachte heer/mevrouw, u hebt gewonnen, hartelijk gefeliciteerd.'

Ook het vervolg laat een beschamend verschil zien. De winnaar van de Libris verschijnt in elke boekenbijlage met zijn/haar kop in de krant, vergezeld van lovende kreten uit het juryrapport: kortom, niet te missen. Al leg je het boek op de plee, zorg dat je in huis haalt.

Over de Gouden Strop bleef het na 29 mei in alle dagbladen doodstil, op een paar lullige berichtjes na, waarbij vrijwel niets over het winnende boek werd vermeld, alleen dat de auteur de 'vierde vrouwelijke winnares' was, hosanna!

Dit moet beter, jongens en meisjes, zo blijft het dedain tegen ons genre bestaan. Maak er een zinderende uitzending van, of doe het niet op tv, maar entre nous op een stemmige buitenplaats en zorg voor een behoorlijke ondersteuning voor de pers, zodat er daags na de uitreiking zinnige artikelen verschijnen.

Kijk eens hoe de regelaars van de Libris en de Bookerprize het doen en laten we op zijn minst proberen in de buurt te komen. De winnares die ik welgemeend en van ganser harte feliciteer verdient beter!


Jacob Vis

Elly van der Meer zei

Ik had het geluk dat ik beide winnende boeken al gelezen had voor ze genomineerd waren, de andere genomineerde boeken ben ik vervolgens ook gaan lezen. Ik kan me wel vinden in de keuze van de winnaars maar ben het eens met Jacob Vis en Peter de Zwaan dat de entourage beter mag, mijn accounts op social media ontplofte maar de pers liet het wel afweten.