Verras jezelf (nieuws, 2025)

'Een boek schrijven is makkelijker dan verkopen'



In april verscheen bij uitgeverij Prometheus de vierde thriller van René van Rijckevorsel, Geheime dienst. Van het schrijven van boeken alleen kan hij niet leven, schrijft de Brusselse correspondent in EW Magazine. 'Met een thriller gooi je nu eenmaal geen hoge ogen.'

In EW Magazine gunt René van Rijckevorsel (1961) de lezer een openhartig kijkje achter de schermen van het schrijverschap. Hij vertelt over de meet & greetsessie bij boekhandel De Drvkkery in Middelburg. In de Zeeuwse hoofdstad speelt de thriller zich deels af. 'Ik heb mijn vrouw meegenomen. Ze draagt een paars jurkje. Aandacht verzekerd.'

Mensen lopen door als je ze niet aanspreekt, ervaart de schrijver. '‘Komt u uit Middelburg?’ levert soms een reactie op, geen klandizie. Dus over een andere boeg. Ik investeer alleen in mensen die 1 seconde kijken, iets doorlopen en dan weer kijken, en in diegenen die 2 seconden of langer de blik op boek en auteur gericht houden. De tekst wordt simpeler. ‘Kijk, leuk boek, ik ben de schrijver.’ Gevolgd door: ‘Als u van spannend houdt, is dit echt iets voor u.’'

Het werkt. De stapel slinkt. 'Ik verkoop boeken met opdrachten aan getatoeëerde jongelui en campinggangers met driekwartbroeken van wie ik nooit had gedacht dat ze überhaupt zouden lezen, terwijl degenen van wie ik zeker weet dat ze toehappen, met smoesjes komen. (...) Maakt niet uit. Na anderhalf uur zijn vrijwel alle exemplaren van mijn boek verkocht.' 

Een boek schrijven is makkelijker dan het verkopen, stelt Van Rijckevorsel. 'Bij het concipiëren van een boek, weet ik vrij zeker dat ik het tot een goed einde kan brengen, met hulp van een ervaren redacteur bij de uitgeverij. Maar of de verkoop succesvol is, heb ik niet in de hand.'

Vooral via sociale media promoot hij zijn boek. 'Daar voel ik me vaak marktkoopman. Op het gênante af post ik berichten op LinkedIn, en in mindere mate op Facebook. Dat levert ­telkens een paar duizend views en veel aardige likes en reacties op – van vrienden en kennissen die het boek toch wel lezen. Dus dat schiet niet op.'

Dat mijn eerdere drie boeken - Tunis, Zim en Zwanenbroeders - uitstekend zijn ontvangen en dat twee relatief goed verkochten, betekent niet dat zijn nieuwste in groten getale is ingekocht. 'De boekhandel reageert ‘terughoudend’ op Geheime dienst, vertelt de uitgever. Terughoudend is vast een eufemisme. Uit zelfbescherming vraag ik niet door. Met de thriller gooi je geen hoge ogen in de boekhandel.'

Zekerheidjes
Volgens Van Rijckevorsel kopen de ketens van AKO en Bruna alleen zekerheidjes in. Lucinda Riley, Esther Verhoef. En Geert Mak, uiteraard. Terwijl een geopolitiek getinte spionagethriller als Geheime dienst het in zijn ogen goed zal doen bij de AKO’s op Schiphol. Daar ligt-ie dus niet…

In de boekhandel vind je de thriller in een kastje achteraf, is zijn ervaring. 'De boekenkaterns van de ‘kwaliteitskranten’ besteden nauwelijks aandacht aan spannende boeken (of ze moeten uit IJsland of zo komen) en veel lezers varen bij gebrek aan eigen kompas op wat die kranten schrijven.'

Waarom hij dan toch thrillers schrijft en geen 'echte' roman. 'Ik ben niet zo van het gepieker, gemijmer en gepsychologiseer, meer van snelheid en actie. Ik houd ook van films en boeken waarin het persoonlijke, menselijke op de proef wordt gesteld in groter, liefst internationaal verband. Ik ben dol op korte scènes en uiteenlopende locaties. Ik schrijf boeken die ik zelf wil lezen. Geheime dienst begint in de jaren tachtig, maar speelt zich af in het geopolitieke umfeld van nu.'

'Het uitdagende, en spannende, aan het schrijven van een thriller is dat het allemaal moet kloppen. In een literaire roman kun je verhaallijnen laten doodlopen, van dromen werkelijkheid maken en andersom. In een thriller moeten alle elementen realistisch zijn en ten dienste staan van de plotlijnen. Dat vergt een heerlijk gepuzzel in het hoofd, zeker als je, zoals ik, niet met schema’s werkt, omdat die mijns inziens de spontaniteit en het onverwachte uit het schrijven halen. Ik laat me graag door mezelf verrassen.'

Van het schrijverschap alleen kun je niet rondkomen, stelt Van Rijckevorsel. 'Van de (vaste) boekenprijs die u betaalt, gaat 9 procent op aan btw. De rest wordt gedeeld door de boekhandel (om en nabij de 45 procent) en de uitgever (idem). De boekhandelaar moet daarvan personeel en huur betalen, de uitgever draait op voor de redactionele en commerciële begeleiding en voor druk en distributie.

Ook betaalt de uitgever de auteur royalty’s. Dat klinkt royaler dan het is: zo’n 10 procent van de nettoprijs (minus btw) per boek. Per exemplaar van Geheime dienst (24,99 euro) vang ik 2 euro. Aan de luisterboeken op Storytel kan ik relatief ietsje meer verdienen. Maar dan moet de Belastingdienst nog komen. Ik hield aan mijn boeken tot nu hooguit genoeg over voor een paar (korte) vakanties.'

'Waar doe ik het dan voor? Het rijtje ­eigen titels in de boekenkast is fijn. Maar het plezier van het schrijven is minstens zo groot. Een parallel uni­­versum creëren, met karakters die ik zelf vormgeef en een plot dat zich schrijvenderwijs ontwikkelt, vaak op een andere manier dan ik zelf had voorzien: het is magisch.'