Koude lente en zo (nieuws, 2008)

TWEE SCHRIJFSTERS GENOMINEERD VOOR GOUDEN STROP

De schrijfsters Lieneke Dijkzeul en Simone van der Vlugt zijn met respectievelijk 'Koude lente' en 'Blauw water'genomineerd voor de Gouden Strop 2008. Zij moeten het opnemen tegen vier mannelijke collega's: Simon de Waal ('Pentito'), Charles den Tex ('Cel') en het Nederlands-Duitse duo Jac. Toes en Thomas Hoeps ('Kunst zonder genade'). Er is dit jaar geen enkele Vlaming onder de genomineerden voor deze thrillerprijs van 10.000 euro, die op 3 juni wordt uitgereikt in de Melkweg in Amsterdam.


Volgens de juryvoorzitter, KPN-topman Ad Scheepbouwer, die de nominaties  bekendmaakte, waren er 77 boeken ingezonden, waarvan twintig waren geschreven door vrouwen. Het niveau verschilde nogal, aldus de juryvoorzitter. ,,Er was veel kaf onder het koren.'' Desondanks sprak Scheepbouwer van 'een rijk aanbod'.

Wat de jury opviel was het vakmanschap van de meeste auteurs. ,,Knappe structuren en slimme plots, spitse dialogen en een vlotte stijl. Misdaad schrijven is ook in ons taalgebied geen hobbyisme meer.''

Een tweede vaststelling die de jury deed was de grote verscheidenheid van de inzendingen. ,,Duidelijke subgenres tekenen zich nog meer dan in het verleden af, van doorwrochte en voortreffelijk gedocumenteerde historische thrillers tot spannende actieromans, onrustbarende ecothrillers, mysterieuze, esoterische verhalen, complot- en terrorismeromans, cosy's en chick-thrillers. Ook de maffia doet het dit jaar uitstekend.''

Een derde conclusie is dat de Nederlandstalige misdaadauteur over de grenzen heen kijkt. ,,Steeds meer auteurs zoeken hun heil in verre en exotische streken, vaak met knappe resultaten.'' Het lijkt volgens de jury trouwens een typische Nederlandse aangelegenheid te zijn, want op een enkele uitzondering na blijven Belgen liever dicht bij huis. De jury vroeg zich verder verwonderd af waarom er geen enkel boek door een Belgische schrijfster was ingestuurd.

In Dijkzeuls 'Koude lente' wordt in een stadspark het lijk van een gewurgd zesjarig meisje gevonden. Haar buurman wordt vervolgens door een jeugdbende in elkaar geslagen. De niet geheel van zorgen vrije inspecteur Paul Vegter, die ook in Dijkzeuls debuut 'De stille zonde' de hoofdrol speelde, heeft zijn handen vol aan het onderzoek. ,,De schrijfster bewijst haar talent en vakmanschap met geloofwaardige personages, vlotte dialogen, een scherp psychologisch inzicht en een intelligente plot met een verrassende wending'', aldus de jury.

'Blauw water' van Simone van der Vlugt doet het als enige genomineerde misdaadroman enorm goed in de bestsellerlijsten. In haar psychologische thriller hangt moeder Lisa de was op in haar achtertuin als ineens een ontsnapte tbs'er voor haar neus staat. Vluchten is geen optie omdat ze het leven van haar dochtertje niet in gevaar wil brengen. Er volgt een zenuwslopende week waarin moeder en dochter gegijzeld worden in hun eigen huis. De jury: ,,In ruim 200 beeldend en goed geschreven pagina's die zinderen van angst, spanning en wraaklust wordt een huiveringwekkend tijdsbeeld opgeroepen.''

'Kunst zonder genade' van het duo Toes-Hoeps verscheen in oktober 2007. Tegelijkertijd kwam in Duitsland de Duitse versie, getiteld 'Nach alle Regeln der Kunst', uit. Hoeps en Toes schreven samen deze misdaadroman waarin musea van Duisburg tot Arnhem het decor vormen en de daar tentoongestelde moderne kunst de leidraad is. In het Abteibergmuseum te Mönchengladbach wordt het lijk gevonden van een Nederlandse vrouw, verpakt in een kunstwerk. Een crime passionel, vermoedt de Duitse politie. Maar wanneer ook in de tuin van het Arnhemse Museum voor Moderne Kunst een jonge kunststudente op bizarre wijze wordt vermoord, komen de Arnhemse politievrouw Micky Spijker en de Duitse restaurator Robert Patati in actie. ,,Een goed en vlot geschreven verhaal met veel intriges'', constateerde de jury, die er aan toevoegde: ,,Toes en Hoeps houden het zeer toegankelijk door een heldere stijl.''

'Pentito' van Simon de Waal gaat over een 'pentito' (Italiaans voor spijtoptant). De Amsterdamse rechercheur Nick Meere, moeizaam herstellend van een schotwond, is gedwongen zakkenrollers te verhoren, tot hij weer sterk genoeg is voor het echte werk. Als hij een Italiaanse kruimeldief moet ondervragen, verwacht hij gewoon op tijd naar huis te gaan. Maar de zaken lopen anders die dag. De Italiaan, Giovanni La Rocca, raakt in paniek als hij merkt dat Meere hem wil laten uitzetten naar Italië. Gedwongen terugkeer naar Napels is hetzelfde als de doodstraf, bezweert hij hem. Hij biedt Meere informatie aan in ruil voor verblijf in Nederland. Als Meere de informatie doorgeeft aan Interpol Rome gaan alle alarmbellen rinkelen. Maar niet alleen bij Interpol Rome: de maffia is nu ook op de hoogte van het bestaan van de pentito. En ook Meere is zijn leven niet langer zeker… De jury was vol lof: ,,Simon de Waal weet met zijn schrijfstijl en kennis van zaken de lezer te boeien in 'Pentito' en heeft op knappe wijze met een aantal verhaallijnen naar een verrassende ontknoping en een nominatie weten te werken.''

In Den Tex' 'Cel' is Michael Bellicher getuige van een raadselachtig auto-ongeluk met fatale afloop. Na te zijn verhoord, wordt hij tot zijn stomme verbazing aangehouden. Michael weet niet eens waarvoor. Hij wordt overgebracht naar een politiebureau in het Westland. Daar krijgt hij te maken met spijkerharde rechercheurs, een bizarre aanklacht, een onontkoombaar bewijs en een advocate die hem niet gelooft. Met 'Cel' overtuigt Charles den Tex 'in ieder geval ruimschoots' voor een nominatie, aldus de jury. ,,Een boek dat spanning en humor mixt tot een zinnenprikkelende cocktail. Een beklemmend verhaal dat gretig maakt naar de afloop.'' En alsof dat niet genoeg was: ,,De strakke schrijfstijl, de spitvondige en nuchtere dialogen en de ludieke hoofdpersonen geven het verhaal extra elan.''

Het is voor Lieneke Dijkzeul (1950), Simone van der Vlugt (1966) en Thomas Hoeps (1966) de eerste keer dat zij genomineerd zijn voor de prijs. Simon de Waal (1961) kwam in 2005 op de shortlist met 'Cop vs Killer'. Jac. Toes (1950) won in 1998 de Gouden Strop voor zijn thriller 'Fotofinish', hij werd in 1993 en 1994 genomineerd voor respectievelijk 'Dubbelspoor' en 'De afrekening'. Met 'Cel' meegerekend is Charles den Tex (1952) zes keer genomineerd voor de Gouden Strop. Twee keer mocht hij de prijs mee naar huis nemen: in 2002 voor 'Schijn van kans' en in 2005 voor 'De macht van meneer Miller'.
Uitgeverijen Anthos en De Geus doen goede zaken. Beide hebben twee boeken op de shortlist staan. Anthos geeft 'Blauw water' en 'Koude lente' uit, terwijl bij De Geus 'Kunst zonder genade' en 'Cel' zijn verschenen. 'Pentito' van Simon de Waal is uitgebracht door Lebowski.

De jury van de Gouden Strop 2008 telt naast voorzitter Scheepbouwer nog vier andere leden: NRC-recensent en hoogleraar literatuurkritiek Elsbeth Etty, de Vlaamse auteur en thrillerrecensent van dagblad De Morgen Bart Holsters, recensent Kim Moelands (website Ezzulia) en Jeanine Snertring namens sponsor Read Shop.