Karin Slaughter (interview, 2003)

'Geweld is niet interessant, de effecten wel'

Haar eerste boek werd bejubeld als 'de beste thriller van het jaar'. De schrijfster werd zelfs beter bevonden dan haar beroemde evenknie Patricia Cornwell. Terwijl de opvolger Zoenoffer net uit is, heeft Karin Slaughter het manuscript voor haar derde boek al afgerond en heeft ze de lijnen voor haar vierde, vijfde en zesde thriller reeds uitgezet. Elk nieuw boek beschouwt ze als een tijdelijke, maar gepassioneerde romance. 'Het moet een uitdaging blijven.'

(Door Peter Kuijt)

AMSTERDAM _ De promotietournee voor haar thrillerdebuut Nachtschade startte de dag nadat terroristen twee vliegtuigen in de WTC-torens vlogen en een ander toestel op het Pentagon deden storten. Maar Karin Slaughter heeft er geen moment aan gedacht de tour uit te stellen. 'Dat ik op 12 september 2001 in een vliegtuig durfde te stappen, beschouwde ik als een opgestoken middelvinger naar Al Qaida', zegt ze.

Ook nu, in deze barre tijden van bommen op Bagdad, 'shock and awe' en brandende loopgraven, wil ze van geen wijken weten. Al plaatst de 32-jarige Amerikaanse schrijfster, terwijl ze tuurt door de ramen van een Amsterdams hotel, felle kanttekeningen bij de oorlog in Irak. 'It's a crazy war', zegt de voormalig medewerkster van het campagneteam van presidentskandidaat Al Gore. 'Dit wordt een lange, lange strijd. Ik snap niet dat Bush hieraan begonnen is. Hoe kun je in 's hemelsnaam ervan uitgaan dat je als buitenlandse mogendheid gewapenderhand wel ergens een democratie kunt vestigen?'

De frêle Slaughter zit niet om uitgesproken standpunten verlegen. Ook in haar boeken draait ze niet om moeilijke onderwerpen heen. In haar debuut Nachtschade stond het gevoel van onveiligheid centraal als in een kleine gemeenschap een serieverkrachter en moordenaar toeslaat. Zoenoffer beschrijft de traumatische gevolgen van seksueel misbruik van kinderen door volwassenen ten behoeve van financieel gewin.

In Slaughters boeken keren steeds drie personages terug die zich in en rondom de imaginaire plattelandsgemeente Grant County bewegen: politiechef Jeffrey Tolliver, zijn ex en kinderarts annex parttime patholoog-anatoom Sara Linton en de getraumatiseerde agente Lena Adams. Zoenoffer begint als Jeffrey vlak bij de rolschaatsbaan van het dorp een dertienjarig meisje doodschiet dat een jongen met een pistool dreigt te vermoorden. Bij de lijkschouwing ontdekt Linton een genitale verminking bij het meisje en haar vermoedens van misbruik worden bewaarheid. Linton ziet zich gedwongen om samen met haar ex aan de oplossing van deze zaak te werken. Lena Adams staat hen bij, maar heeft tussentijds met haar eigen spoken uit het verleden af te rekenen: ooit werd zij - vastgenageld aan de vloer - verkracht. De dader is nooit gepakt.

De drie zijn en hebben tamelijk complexe karakters. 'Misschien ligt dat aan het feit dat ik uit het Zuiden kom', zegt de in Atlanta wonende schrijfster. 'Ik houd niet van perfecte mensen. Die zijn niet interessant genoeg.'

Gruwelijk

Slaughter beschrijft rechttoe rechtaan waar de kinderen in Zoenoffer het slachtoffer van worden. 'Ik denk dat als je schrijft over geweld tegen kinderen je er geen doekjes om moet winden. Je moet laten zien waar het over gaat, niets verhullen. Ik treed niet in details maar de lezer krijgt wel de indruk hoe gruwelijk het is en hoe moeilijk het is voor slachtoffers om er weer bovenop te komen. Misdaadauteurs schrijven over de niet meest vrolijke onderwerpen. Die zaken moeten voor de lezer niet al te makkelijk verteerbaar zijn. Als dat wel zo is, dan is er iets mis. Met het boek of met de lezer. Ik ben meer geïnteresseerd in het effect van geweld dan in de moord of verkrachting op zich. Want het ware karakter van mensen toont zich pas als je ziet hoe zij met verschrikkelijke gebeurtenissen in hun leven omgaan.'

Slaughter bedacht het verhaal zo'n vijf jaar geleden, nog voordat het wereldnieuws werd dat Amerikaanse bisschoppen vanwege pedofilie in opspraak waren geraakt. In die tijd werd Megan's Law ingevoerd, genoemd naar een meisje dat het slachtoffer werd van een pedofiel, een wet die het mogelijk maakte dat zedendelinquenten werden geregistreerd. 'Die bestanden zijn openbaar, dus je kunt nagaan of er in jouw buurt bijvoorbeeld een kinderlokker woont. Ik ontdekte dat er in mijn wijk een man woonde die veroordeeld was voor het verkrachten van acht vrouwen. Dat vond ik beangstigend.'

De schrijfster erkent dat misdadigers die hun straf hebben uitgezeten recht hebben op een zekere mate van anonimiteit, privacy. 'Maar tegelijkertijd was ik gerustgesteld dat ik het wist. Met die informatie op zak had ik het gevoel alsof ik het allemaal onder controle had, voelde ik me veiliger. Als ik ging joggen, dan liep ik niet langs zijn huis. Hoefde ik hem ook niet gedag te zeggen.'

'In mijn boek wordt een man opgepakt die zich heeft schuldig gemaakt aan seksueel misbruik. Ik laat hem uitleggen waarom hij dat doet. Zijn argument is dat hij van kinderen houdt, contact met ze wil en ze wil beschermen. Dezelfde argumenten die Michael Jackson gebruikt. Iedereen lacht om Jackson, hij is een freak, zegt men. Maar er is niets lachwekkends aan wat Jackson doet. Het is ongepast. Ik wil ermee aangeven dat we dit soort zaken niet al te licht moeten opvatten.'

De rechtgeaarde Democrate Slaughter wijst op twee geruchtmakende zaken die zich in Florida rond kindermisbruik hebben voorgedaan. 'Het kan geen toeval zijn dat die zich in een staat voordeden waar de broer van de president het voor het zeggen heeft. Kinderen werden op grote schaal misbruikt en niemand in de dorpen waar het gebeurde had wat in de gaten. Het pedofielennetwerk, opgezet door een echtpaar dat er een miljoen dollar per maand mee verdiende, had ook vertakkingen naar Amsterdam. Het stel woonde in een dorp met vijfduizend inwoners. Hij was deken in een kerk, zij zat in een organisatie die contacten bevordert tussen onderwijzers en ouders.'

'In de andere zaak betrof het twee zoons die hun vader vermoordden. Zij werden jarenlang misbruikt door een vriend van de familie. Zoiets gebeurt alleen maar in staten waar niet of nauwelijks wordt bijgehouden welke kinderen zijn misbruikt. Het is een gebrek aan interesse voor sociale voorzieningen. Men spant zich liever in voor belastingverlaging voor ondernemingen dan dat er geld wordt uitgetrokken voor meer maatschappelijk werkers.'

Ui

Het kostte Slaughter tien jaar voor ze zichzelf - en ook de uitgever - een publicabel schrijfster achtte. 'Ik had al een historische roman geschreven over twee families tijdens de Amerikaanse Burgeroorlog. Mijn agent kreeg daarmee geen voet aan de grond bij uitgevers. Ik kreeg keer op keer bedankbriefjes die overigens heel beleefd waren opgesteld. Op advies van mijn agent begon ik aan een thriller waarvan de plot al een tijdje in mijn hoofd zat. En zo ontstond Nachtschade. Toen ik mijn tweede af had kreeg ik in 2000 eindelijk een contract voor drie boeken.'  Inmiddels zijn haar boeken gepubliceerd in negentien landen.

Voordat ze zich fulltime aan het schrijven wijdde runde Slaughter een bedrijfje dat uithangborden, bumperstickers en lichtreclames maakte. 'Die zaak liep goed, maar ik wilde toch schrijver worden. Daarom verkocht ik de zaak aan een vriend en nam een tijdje vrij om aan het boek te werken.' De Engelse titel van haar tweede thriller, Kisscut, ontleende ze aan het werk dat ze deed. 'Kisscut is een term die aangeeft dat je met een mes niet helemaal door iets heen snijdt. Vergelijk het met de stickers die je van een vel papier kunt trekken. Ik vind het op deze thriller van toepassing om je pas op tweederde van het boek echt door begint te krijgen waar het verhaal over gaat.' Met de Nederlandse vertaling, Zoenoffer, kan ze goed leven. 'De Bezige Bij heeft me de titel uitgelegd en in feite klopt die ook wel. In het boek offert iemand zich ook op.'

De gok die de verkoop van haar bedrijf en daarmee een zekere, financiële buffer toch was, pakte goed uit. 'Ik had nooit gedacht dat ik de capaciteiten had om een schrijfster te worden. Maar toen ik er eenmaal voor de volle honderd procent mee bezig was, verbaasde ik mijzelf over mijn mogelijkheden. Ik heb nu net de derde roman af en ik leer nog elke keer over het schrijven in het algemeen. Ik kan steeds gevarieerder plots bedenken, het lukt me ook steeds beter om de lezer op het verkeerde been te zetten. Elk boek is als een dikker wordende ui, die steeds meer lagen heeft om af te pellen. Vergeleken met Faint Cold Fear, mijn derde boek, is de plot in Nachtschade maar vrij eenvoudig.'

Slaughter vergelijkt het schrijven met het hebben van korte, maar hevige romances. 'Het spelen met het idee voor een boek is als een eerste kennismaking. Dan raak je verslingerd en rotzooi je gepassioneerd met karakters en de plot. En als je eenmaal het boek af is, ben blij dat het weer uit is. Ik wil het niet meer zien. En dan ben je weer toe aan een nieuwe uitdaging Het duurt meestal drie tot vier maanden tot je beseft dat de oude toch zo slecht niet was. Een vriendin van me, ook een schrijfster, vergeleek met het de geboorte van een kind. Na een maand of negen heb je er wel genoeg van en als je dan de baby ziet, ben je heel tevreden.'

De drang auteur te worden zat er al overigens vroeg in bij Slaughter. 'Op mijn zesde schreef ik een boekje over een man die bij mijn vader op de zaak werkte, polio had en heel erg dik was. Men dacht dat hij nooit meer zou kunnen lopen, maar het lukte hem toch. Het verhaal telde maar vijf pagina's en heette Rolio with Polio. Mijn vader heeft het boekje nog steeds, ik hoop niet dat het ooit op een internetveiling terechtkomt.'

En voor wie uitsluitsel wil: de schrijfster zegt dat ze zich niet bedient van een al te gemakkelijk pseudoniem. Slaughter (bloedbad) is haar echte naam, waar ze als kind vaak genoeg mee werd gepest. Ze grijnst: 'Ik heb ooit voorgesteld om de S in mijn naam weg te halen. Maar mijn vader voorspelde dat ik dan alleen maar zou worden uitgelachen.'

Karin Slaughter - Zoenoffer, uitgeverij De Bezige Bij, 432 pag.