Peter de Zwaan - Hoerenjong (2005)

Bitterzoete wraak van ontslagen journalist

(Door Peter Kuijt)

Zeven jaar geleden schreef Peter de Zwaan de thriller Buiten Leven, waarin hij een literaire jury om zeep liet brengen. In de slachtoffers waren de juryleden te herkennen die hem het jaar daarvoor niet de Gouden Strop wilden toekennen voor zijn meest persoonlijke en tot dusver beste thriller Een Keel Van Glas.

Nu heeft de 61-jarige oud-journalist van dagblad Tubantia een thriller geschreven over journalisten. Maar het is ditmaal geen sleutelroman, bezweert De Zwaan op de eerste pagina van Hoerenjong. 'De journalist die denkt dat hij in dit boek voorkomt, lijdt aan zelfoverschatting.'

De Zwaans timing is perfect. In het najaar van 2005 verschijnt in de Randstad een nieuwe krant, geboren uit een fusie tussen een zevental regionale kranten en het Algemeen Dagblad. Volgens de meest positieve berekeningen moeten er in de woorden van PCM-topman Bouwman van ruim een kwart van de 1100 medewerkers 'afscheid' worden genomen. In minder omfloerste taal: zij krijgen de zak.

Hoerenjong, dat niet alleen staat voor het kind van een prostituee, maar tevens de term is voor een onvolledige regel bovenaan een krantenkolom, gaat ook over een ontslagen journalist. Ab Ruin (59), voormalig chef van de sportredactie, is de elfde journalist die bij de laatste ontslagronde van zijn in nood verkerende krant wordt geloosd. Hij krijgt 72 procent van zijn laatst verdiende salaris mee, twintig procent minder dan een jaar eerder toen zieke collega's hun toegangpasje moesten inleveren.

Dat zet kwaad bloed bij Ruin. Hij besluit zijn voormalige collega's een oor aan te naaien. De directeur die dronk en zijn vrouw sloeg, de hoofdredacteur die zelf geen commentaar kan schrijven en zijn adjunct die rommelt met oudere vrouwen: ze staan allemaal op zijn lijstje. Maar hij verlinkt ook een collega met hernia die bijklust in de bouw en de redacteur ingezonden brieven die nu in Ruins lease-Audi rondrijdt en in de baas zijn tijd naar pornosites surft.

De wraak is aanvankelijk zoet, maar krijgt al gauw een bittere nasmaak als Ruins gedrag wordt gekopieerd. Er is brand bij een collega thuis, de politie doet bij een verslaggever een inval na een tip over een wietplantage. En op de krant gaat van alles mis: er verschijnen witte vlekken op de pagina's. Ruin krijgt van dat alles de schuld. Hij besluit uit te zoeken wie het op hem heeft gemunt en wiens leugen regeert.

Zijn speurtocht resulteert uiteindelijk in een finale, die even zouteloos is als wat voorafging. Qua stijl is een 'De Zwaan' nog altijd een genot om te lezen, maar dit boek ontbeert spanning en verzuipt in het aantal personages. Voor De Zwaans voormalige vakbroeders en -zusters zijn de ins en outs op een krantenredactie nog wel te volgen, maar hoe leg je aan de gewone lezer het verschil uit tussen een redactieraad en een redactiecommissie? En wat is een central desk nou weer? Met Hoerenjong doe je zelfs een collega die dat allemaal wel weet maar afscheid moet nemen geen plezier.

Peter de Zwaan - Hoerenjong, uitgeverij de Boekerij, 237 pag.