Paul Eddy (interview, 2003)

'Ik werd doodmoe van steeds dezelfde verhalen'

Tientallen jaren schreef journalist Paul Eddy voor The Sunday Times over moord, doodslag, drugs- en overige oorlogen, corruptie en tal van andere onfrisse zaken. Metaalmoeheid en een slechte pensioenvoorziening dreven hem naar de fictie. En met succes: Eddy verdient miljoenen met zijn thrillers over special agent Grace Flint, een koele schoonheid. 'Ik denk de hele dag aan Grace. Mijn vrouw verwijt me dat ik een affaire met haar heb.'

(Door Peter Kuijt)

AMSTERDAM - Maart 1999. Journalist Paul Eddy piekert zich suf over een manier om zijn autoverzekering te betalen als de telefoon gaat in zijn huis in de Provence. Literair agent Ed Victor aan de lijn. Victor probeert Eddy's thrillerdebuut Flint te slijten in de Verenigde Staten en heeft beet. Een uitgever heeft een half miljoen dollar geboden voor twee boeken. Maar Victor heeft het bod afgewezen. Te laag. Eddy grimlacht bij de herinnering. 'Ik legde de telefoon neer en ging naar boven. Mijn vrouw dacht dat er iemand was overleden. Ik zag lijkbleek.'

Maar agent Victor gokte goed. Hij sleepte er voor de auteur een deal uit van bijna twee miljoen euro, het hoogste voorschot voor een debutant. Daarna meldde zich filmmaatschappij Columbia die 750.000 euro op tafel legde voor de filmrechten. 'Ik vlieg nu business class, hoef niet meer in Holiday Inns te overnachten', zegt de schrijver vergenoegd. Inmiddels zijn Eddy's thrillers gepubliceerd in een groot aantal landen. Bedrog heet zijn tweede thriller die onlangs in Nederlandse vertaling verscheen.

Geen zorgen meer over de premie voor zijn autoverzekering en ook Eddy's pensioen zit gebeiteld. De Britse journalist heeft echter de smaak te pakken. In de planning zijn in totaal zeven keiharde thrillers over Grace Flint, die de undercoveragent volgen gedurende haar hele loopbaan.

Moe

Het was niet alleen een beklagenswaardige oudedagsvoorziening die Eddy de overstap deed maken naar de fictie. 'Ik werd ook gewoon te oud voor het verslaggeverswerk', zegt de 57-jarige schrijver. 'Er kwamen steeds meer dezelfde verhalen op mijn pad. Je hebt het allemaal al gezien, je wordt er - letterlijk - doodmoe van. Als je jong bent, vind je het fantastisch om naar het Midden-Oosten of Noord-Ierland gestuurd te worden. Maar op mijn leeftijd is het exotische aan Kosovo of Tsjetsjenië wel verdwenen. En je hebt niets aan zo'n trieste en cynische journalist aan het front.'

'De laatste journalistieke opdracht die ik had was verslag doen van een moordzaak in Californië. Een moeder en haar dochter waren vermoord. Ik sprak met de echtgenoot én vader. Op een gegeven moment wilde ik meer over zijn dochter weten, wat voor persoon zij was. Hij liet me alleen in haar slaapkamer, waaraan niets was veranderd sinds zijn dochter werd vermist. Ik bladerde door haar dagboek en vond mooi materiaal voor een verhaal. Maar tegelijkertijd vroeg ik mezelf af: 'wat ben je nou aan het doen, je zit aan de spullen van een dood meisje'. Ik voelde me een viezerik. Ik kreeg veel lof voor het artikel, maar ik was er niet trots op.'

In een ver verleden had Eddy een eerste poging gedaan om een misdaadroman te schrijven. 'Ik had zelfs een voorschot gekregen, waarvan ik een leuke villa huurde en waarin ik me met mijn typemachine settelde om de meest fantastische thriller te verzinnen. Maar het lukte niet. Wat ik op papier kreeg was een slap aftreksel van de slechtste 'John le Carré' die je je kunt voorstellen. Ik had een plot, personages, maar ik had geen stem. Het was een slecht verzonnen, doorsnee verhaal. Na een jaar hield ik 't voor gezien, betaalde mijn voorschot af, in termijnen, want ik had het allemaal besteed aan die villa.'

Een kwart eeuw later had Eddy wel dé stem gevonden en gekoppeld aan het karakter Grace Flint, een van de beste undercoveragenten 'in the business'. Eddy baseerde zijn heldin op twee manmoedige politievrouwen die hij in zijn jaren als journalist had ontmoet: agente Wendy Lovato van de Drug Enforcement Administration en hoofdinspecteur Suzanne Williams van de London Metropolitan Police.

'Ik heb me altijd afgevraagd wat hen dreef. Ik kon me voorstellen dat mannen dit beroep kozen. Ze kunnen zich makkelijker als criminelen voordoen. Vereisten zijn een macho uitstraling, snelle auto's, een Armani-kostuum. Bij vrouwen ligt het veel moeilijker. Normaliter klimmen ze al niet hoog in de hiërarchie van criminele organisaties. Ze worden koerier of blijven 'babes'. Het is dus sowieso moeilijk voor agentes om in een bende de top te bereiken. Uiterst riskant ook. En toch deden Williams en Lovato het. Als ik ze naar hun beweegredenen vroeg, kreeg ik weinig bevredigende antwoorden als 'iemand moet het toch doen' en 'het is de blik in de ogen van de gangster als ik hem arresteer'. Daarom besloot ik hun karakters te verenigen in Grace Flint in de hoop al schrijvende hun drijfveren te kunnen achterhalen.' Eddy heeft nog steeds niet de ware ik achter zijn Amazing Grace gevonden. 'Ik ken haar nog niet goed genoeg.'

Masker

In Flint, het debuut van Eddy, krijgt de hoofdrolspeelster het al op pagina drie onnoemelijk zwaar te verduren. Als het opzetten van een val voor een topcrimineel mislukt, wordt ze beestachtig onder handen genomen door een louche advocaat met overgewicht. De hak van zijn laars komt keer op keer op haar gezicht neer, het zendertje dat ze om had wordt haar buikwand in gedreven. Het kost plastische chirurgen bijna een jaar om Flints verbrijzelde gezicht te renoveren: ze creëren een koele schoonheid. Eddy: 'Haar gave gezicht is een masker. Je komt er nooit achter wat er precies in haar omgaat. En dat maakt haar als personage zo interessant. Vind ik, tenminste.'

Volgens de uitgever staat Eddy's heldin op één lijn met twee ontzag inboezemende vrouwen die eerder hun sporen in de misdaadliteratuur hebben verdiend: FBI-agente Clarice Starling, een creatie van Hannibal-auteur Thomas Harris, en patholoog-anatoom Kay Scarpetta, het alter ego van Patricia Cornwell, de schrijfster die onlangs naar eigen zeggen Jack the Ripper ontmaskerde. Paul Eddy vindt de vergelijking echter niet opgaan. 'Flint is geen van beiden. Ten eerste ben ik geen fan van Kay Scarpetta. Ik vind dat ze zich niet heeft ontwikkeld, ze is dezelfde persoon gebleven. En Clarice Starling is, gewoon, uniek. Een fantastisch karakter dat weliswaar om zeep is geholpen in de tweede Hannibal-film. Grace is roekelozer dan Clarice. De laatste moet zich als FBI-agente aan de regels houden, Grace lapt ze aan haar laars.'

De schepping van Paul Eddy heeft inmiddels haar eigen website. Een foto op de site toont een mooie, jonge vrouw, kattenogen, donkere wenkbrauwen, kleine neus en een neerhangend pruilmondje. 'Fysiek gesproken is zij de Grace die ik mij inbeeld', zegt Eddy. 'Het is een foto van mijn buurvrouw Nicky Wilbrough, toevallig ook model en actrice. Zij is perfect, omdat haar gezicht niet perfect is. Ze ziet er kwetsbaar en tegelijk sterk uit. Die ogen, die word je toch duizelig van!' Zij is volgens Eddy in ieder geval meer Grace Flint dan Catherine Zeta-Jones zal zijn in de gelijknamige film, als die er ooit komt. 'Dan moet Catherine niet weer zwanger worden.'

Eddy had liever Jodie Foster de rol zien spelen, maar die vertolkte eerder al met verve Clarice Starling. De auteur wil echter geen invloed hebben op de film. 'Mijn agent zei: 'Pak je geld en bemoei je er niet mee'. En dat doe ik dan ook niet. Het is mijn boek, hun film.'

De schrijver heeft zich voorgenomen Grace Flint te volgen totdat ze ongeveer 55 jaar oud is. 'Dus totdat ze sterft of met pensioen gaat. Ik wil haar persoonlijke ontwikkeling en ervaringen beschrijven. Daar hoort ook bij: zwangerschap, de dood van haar vader, de menopauze, borstkankeronderzoek. Allerlei kwesties waarmee vrouwen zich kunnen identificeren. In haar hele leven zal de mysterieuze dood van haar moeder een rol blijven spelen. Zelf heb ik meegemaakt dat de moeder van een vriendin op een dag spoorloos verdween en zeer waarschijnlijk vermoord is. Uitsluitsel over het lot van haar moeder heeft mijn vriendin nooit gekregen. Dat is erg traumatisch en dat is iets wat Grace ook overkomt en dient op te lossen.'

Het is Grace voor en Grace na bij Eddy. 'Of ik verliefd op haar ben? Mijn vrouw denkt van wel. Als ik weer achter mijn computer kruip, sneert ze: 'Ga je weer naar je maîtresse, schat?' Ik ben geobsedeerd door haar, dat is een feit. Ze is constant aanwezig in mijn leven, ik denk de hele dag aan haar.'

Paul Eddy - Bedrog. Vertaling: Sophie Brinkman. Uitgeverij Luitingh-Sijthoff, 432 pag.