Boris Starling (interview, 1999)

'De Bijbel is fantastisch, vol seks en geweld!'

Als politiek helderziende was hij geen ster, als Kuifje-expert scoorde hij beduidend beter, maar als thrillerauteur is de Brit Boris Starling pas echt succesvol. Zijn debuut Messias, waarin een religieuze fanaticus op de valreep van dit millennium moordend door Londen zwerft, is inmiddels aan tien landen verkocht. De jonge misdaadschrijver spreekt over bedrog, religie en bloedspatten op de muur. 'Je kunt in een paar zinnen heel veel suggereren.'

(Door Peter Kuijt)

AMSTERDAM _ De allereerste schreden die Boris Starling op het schrijverspad zette, waren niet meteen de meest succesvolle. Zijn lerares Engels verwees een opstel van de achtjarige Boris regelrecht naar de prullenmand. 'Maar ik had dan ook schaamteloos het verhaal De Zonnetempel van Kuifje gekopieerd', grinnikt de nu 29-jarige auteur. 'Het was trouwens wel makkelijk voor de lerares om dat te herkennen: ik had mijn hoofdfiguur ook Kuifje genoemd.' Uiteindelijk zou de Belgische stripfiguur hem nog ver brengen. Met zijn specialismen Kuifje en de misdaadauteur Dick Francis schopte Starling het tot de halve finale van BBC's nationale kennisquiz Mastermind.

Er gingen negentien jaar overheen voordat Starling zich weer serieus op het schrijven zou storten. Maar hij deed het dan ook meteen goed. Op zijn 27ste verkocht hij het manuscript van Messias aan de Britse uitgeverij HarperCollins, die de rechten op haar beurt vrij snel sleet aan tien buitenlandse boekdrukkers.

Het boek verhaalt over een religieuze fanaticus die denkt dat hij de nieuwe Messias is. Al moordend houdt hij Londen, dat al lijdt onder een zeldzame hittegolf, in zijn greep. De seriemoordenaar slaat op gruwelijke wijze toe. Sommige slachtoffers ontvelt hij, anderen worden letterlijk gevierendeeld of gekruisigd. De betreurden worden immer aangetroffen zonder tong, maar wel met een zilveren lepel in de mond. Het is aan de door de wol geverfde hoofdinspecteur Red Metcalfe, die de gave heeft om 'in de huid' van moordenaars te kruipen, om de dodelijke Messias alias Zilvertong te stoppen. Het is een zware opgave voor Metcalfe die zowel voor hem als voor Zilvertong uitmondt in een werkelijk verrassende finale.

Kreng

Snel pratend, om de haverklap oneliners en droge grapjes ventilerend, vertelt Starling over de jaren die tussen Kuifje en de lancering van Messias liggen. Na zijn studie politicologie aan Cambridge University verdiende hij de kost als freelance verslaggever voor The Sun en The Daily Telegraph. Daarna trad hij in dienst als onderzoeker bij de firma Control Risks, een particuliere beveiligingsdienst, gespecialiseerd in ontvoeringszaken, vertrouwelijk onderzoek en politieke analyse.

'Dat klinkt allemaal spannender dan het is', nuanceert Starling de meteen opkomende gedachte over Control Risks als een soort Britse geheime dienst. 'De firma werkt voor multinationals. Als jouw bedrijf opereert in een bepaald deel van de wereld en je wilt weten wat er op politiek gebied staat te gebeuren, kun je daarvoor Control Risks inschakelen.' De onderneming is ook behulpzaam in het 'vrij praten' van gijzelaars. Starling herinnert zich de ontvoering van een Duitse vrouw in Colombia. 'Daar hoefden we niets aan te doen', lacht hij. 'De ontvoerders lieten haar na twee weken vrij, omdat ze zo'n verschrikkelijk kreng was.'

'Ik hield me overigens niet bezig met het vrij krijgen van gijzelaars, dat was voor degenen die een carrière in het leger en bij de politie achter de rug hadden. Mijn taak was het doen van politieke voorspellingen. Ik was een vrij slechte waarzegger, moet ik toegeven. Het vredesakkoord in Noord-Ierland zag ik niet aankomen. En over de verkiezingen in Hongarije zei ik met grote stelligheid dat Partij X het nooit zou winnen. En die partij boekt me toch een zege! Het bleek toen dus al dat ik goed ben in fictie.'

Zwembad

Het idee voor Messias kwam bij Starling op toen hij op vakantie in het zwembad lag te spartelen. 'De plot over de seriemoordenaar flitste zo bij mij naar binnen, toen ik een paar baantjes aan het trekken was. Ik sliep er nog zo'n zes maanden over, liet het idee dus goed bezinken, schreef een paar karakterschetsen en verhaallijnen. Daarna begon ik echt met schrijven. Binnen een half jaar had ik de eerste versie af. Ik liet het lezen aan wat vrienden, verwerkte hun commentaar in een nieuwe versie en stuurde dat manuscript vervolgens naar een vriend bij uitgeverij HarperCollins. Die gaf het aan een redacteur die het verhaal weer doorschoof naar hogere machten binnen het bedrijf.' De dag dat prinses Diana bij een auto-ongeluk in Parijs omkwam, kreeg Starling te horen dat zijn boek werd uitgegeven. 'Heel Londen vlagde halfstok, terwijl ik eigenlijk een feestje had te vieren. Dat was een vreemde ervaring.'

De auteur verrichtte veel research voor het 'religieuze' aspect van zijn thriller. 'Ik ben niet godsdienstig opgevoed, dus veel wist ik niet van de Bijbel af. Maar toen ik het las, stond ik versteld. Wat een fantastische verhalen: seks en geweld, het zit er allemaal in!' Voor de medische kant van Messias - de killer takelt met chirurgische precisie zijn slachtoffers toe - ging hij te rade bij de vader van zijn kamergenoot. 'Hij is patholoog, hij verrichtte onderzoek na de ramp met de El Al Boeing op de Bijlmermeer, datzelfde deed hij nadat het PanAm-toestel dat op Lockerbie was neergestort. Die man vertelde graag onder het eten over bijvoorbeeld het wegsnijden van de tong. Dat had dan wel tot gevolg dat de rest van het gezelschap van tafel wegliep, maar ik had geweldige informatie.'

Starling vertelt dat hij het meeste plezier beleefde aan het verzinnen van de meest afschrikwekkende scènes. 'Die schreef ik altijd midden in de nacht. Ik kon daarna nooit slapen. Vrienden die die passages hebben gelezen, doen sindsdien de deur op het nachtslot en bekijken me met heel ander ogen.'

Wat precies een scène angstaanjagend maakt, weet Starling niet. 'Ik probeerde me gewoon voor te stellen hoe de plek des onheils er uitzag, hoe het er zou ruiken. Dat zette ik dan heel kort neer. Je kunt in een paar zinnen veel suggereren. Als je pagina na pagina zou doorgaan met verminkte lichamen en bloedspatten op de muur, zou je het als lezer al snel voor gezien houden. Je moet de lezer een paar penseelstreken laten zien en daarna laat je het aan zijn fantasie over om het plaatje op te vullen.'

Depressief

Centraal in het boek staat het fenomeen verraad, stelt de auteur onomwonden. Hoofdinspecteur Red Metcalfe, de held van het verhaal, verlinkte jaren eerder zijn broer die een moord had gepleegd. Er komt bedrog voor tussen rechercheurs en zo gaat het boek nog even door. 'Ik wilde er meer een psychologische dan een politieroman van maken. Ik weet zeker dat politiemensen gaten kunnen schieten in de wijze waarop ik in mijn boek de recherche onderzoek laat doen. Maar dat was niet het belangrijkste thema. In de thriller is niemand degene voor wie hij zich uitgeeft. Iedereen heeft een verborgen agenda. Zo bekeken is het eigenlijk een heel depressief en pessimistisch boek.' Messias kent dan ook een opmerkelijk, maar niet bepaald happy end. 'Veel mensen adviseerden me om het slot te veranderen', zegt Starling. 'Behalve mijn uitgever, die vond het juist fantastisch.'

De schrijver twijfelt of hij zijn broer, als hij er een had, zou aangeven bij de politie. 'Mijn zus zegt blij te zijn dat ze geen man is', grijnst hij. 'Nee, echt, ik zou niet weten wat ik zou doen. Het is dapper en tegelijk stom om je broer aan de politie te verlinken. Een paar weken geleden speelde in Engeland een zaak rond een diskjockey, die door de tabloids 'the evil DJ' werd genoemd en gepakt is op verdenking van meerdere verkrachtingen. Zijn broer had hem aangegeven. Maar de prijs die hij ervoor betaalde was hoog: zijn vriendin heeft hem verlaten, zijn ouders spreken niet meer met hem.'

De scène waarin Metcalfes broer bekent een moord te hebben gepleegd, vond Starling uitermate moeilijk om weer te geven. Starling vertelt met een pijnlijke grimas: 'De dag nadat ik het had geschreven, herlas ik het stuk en ik vond het zo verschrikkelijk slecht! De eerste versie stond vol met wel vijf miljoen clichés, het leek de film Titanic wel. Nu, na zo veel verbeteringen, heb ik er nog steeds mijn bedenkingen over.'

Waar de auteur wel tevreden mee is, is het moment waarop het boek wordt uitgebracht. 'Nu het einde van het millennium nadert, zie je overal die religieuze clubjes en sekten als paddenstoelen uit de grond schieten. In Jeruzalem lopen er al verschrikkelijk veel gekken rond die beweren de Messias te zijn. Maar misschien heeft een van hen wel gelijk en staan wij nuchteren van aard in ons hemd. In ieder geval zul je mij niet aantreffen op de Olijfberg op Oudejaarsavond.'

Boris Starling - Messias, uitgeverij Meulenhoff, 448 pag.