Nicci French (interview, 2006)

'Schrijven is nog steeds zo moeilijk'

Hun negende psychologische thriller Verloren dampt nog na van de drukpers, maar staat nu al hoog in de toptien. Het succes voor Nicci French duurt onverminderd voort. Je zou er als schrijver bijna blasé van worden. Zo niet Nicci Gerrard en Sean French. 'Als het een maniertje wordt, is het gedaan met ons.'

(Door Peter Kuijt)

AMSTERDAM - De vorige avond stonden ze prangende vragen te beantwoorden in een uitverkocht Goois theater vol lezeressen van een vrouwenblad. Het was voor hen de eerste keer dat ze lezers troffen die zich te goed hadden gedaan aan hun nieuwste thriller Verloren In hun geboorteland Groot-Brittannië komt het boek pas in het najaar uit. 'Het was zoals altijd weer enerverend. We hebben het boek al een jaar geleden geschreven, maar pas als het wordt gelezen, gaat het voor ons leven', zegt Nicci Gerrard (47). 'Mensen gaan zich identificeren met de personages en kleuren die ook zelf in', knikt haar één jaar jongere echtgenoot Sean French.

En ook nu signaleerde het schrijversechtpaar een duidelijk verschil tussen de lezers van hun geboortegrond en die uit het buitenland. Gerrard: 'In Nederland bijvoorbeeld willen de lezers meer over de personages weten en vragen ze ons het hemd van het lijf waarom de hoofdpersoon nou eigenlijk doet wat ze doet.'

French: 'In Engeland kijken ze meer naar de achtergrond van de schrijver. Waar we vandaan komen, met welk accent we spreken, wat we gestudeerd hebben, of we uit Londen komen of van het platteland. Het gaat daar veel minder om het boek.' Lezers uit de familie- en vriendenkring zijn het ergst, weet Gerrard. 'Die vinden het alleen maar leuk om te raden welke hoofdstukken Sean heeft geschreven en welke ik voor mijn rekening heb genomen.'

In Verloren staat de net veertig jaar geworden Nina Landry centraal. Zij woont met haar twee kinderen, Jackson van elf en Charlie van vijftien op Sandling, een eilandje waar de Noordzee tegenaan klotst en dat met een dam is verbonden aan het Verenigd Koninkrijk. Nina staat op het punt om met de kinderen en haar vriend Christian op vakantie te gaan naar Florida als Charlie wordt vermist. En Charlie blijft zoek. Moeder Nina begint een speurtocht, waarbij de paniek toeslaat naarmate de uren vorderen en niemand Charlies verdwijning serieus lijkt te nemen.

'We hebben als uitgangspunt genomen: wat kan er nog erger zijn dan dat je kind verdwijnt', zegt Gerrard, moeder van vier kinderen, van wie twee uit een eerder huwelijk. 'Onze oudste zoon is achttien en staat op het punt om op zichzelf te gaan wonen. Je verliest hem dus in feite uit het oog. Wat weet je precies van zo'n kind? Wat houdt hem bezig? Dat speelde ook een grote rol in dit boek.'

Dorpsstraat

Een thriller over een vermist kind: vele misdaadauteurs gingen al eerder aan de haal met dit onderwerp. Toch vonden Gerrard en French het een enorme uitdaging. Gerrard: 'We hadden een heel strak schema opgesteld. Als je het boek goed leest, zie je dat het hele avontuur zich afspeelt binnen zeven uur op een decemberdag, een week voor Kerst.' French vult aan: 'We hadden een plattegrond getekend van het eiland en berekend hoever het zou zijn van de dorpsstraat naar het strand en hoe lang je er over zou doen als je met de auto het hele eiland rond zou rijden. Het moest van minuut tot minuut kloppen.' Gerrard rolt met haar ogen: 'En toen bleek de timing aan het eind toch niet heel lekker te lopen. Moesten we vanaf het begin het hele schema weer omgooien...'

Van de boeken van Nicci French zijn er in Nederland en Belgíë al meer dan 3,5 miljoen exemplaren verkocht. Elke nieuwe thriller is een instant succes. In de eerste week na verschijnen stond Verloren al op de tweede plek van de bestsellerlijst. Nicci French moest alleen nog Dan Brown met De Delta Deceptie boven zich dulden. Gerrard: 'Ach, je kunt niet alles hebben.'

Volgens French kwamen hij en zijn vrouw op het juiste moment met hun thrillers. 'Wij zijn zelf gepassioneerde lezers. We zijn echte omnivoren, lezen non-fictie en literatuur, we beperken ons niet alleen tot misdaadromans, zoals sommige andere collega's doen. Ik denk dat ons succes is te verklaren uit het feit dat wij met onze verhalen die onzinnige muur tussen literatuur en thrillers hebben afgebroken. Veel mensen voelden zich daardoor bevrijd, konden nu onbeschaamd ook misdaadliteratuur gaan lezen.' Gerrard: 'Wellicht komt het ook doordat we schreven over onderwerpen die iedereen raken: over onze angsten, emoties, gevoelens, problemen. Natuurlijk, we schrijven thrillers en een goede plot is o zo belangrijk, maar even belangrijk is dat we beschrijven hoe mensen in het leven staan.'

De twee waken er voor hun succes zo doodgewoon als een half gesneden bruin te beschouwen. Ieder boek is wéér een uitdaging, bezweren de twee. French: 'We mogen onszelf niet zien als succesvolle auteurs. Het gevaar zou zijn dat we gaan denken: ach, we schrijven gewoon een boek en het wordt een bestseller. We moeten telkens onszelf zien te verbeteren. Als het een maniertje gaat worden, als Nicci French een merknaam wordt, dan is het gedaan met ons.'

Gerrard: 'Elk boek beschouwen we als een kostbaar iets. In ieder geval iets kostbaars voor ons. Zelf raak ik nog steeds in angst als we het einde van het boek naderen: kunnen we het weer afmaken? Schrijven is nog steeds zó moeilijk. We mogen eigenlijk niet voldoen aan het verwachtingspatroon van onze lezers. Nee, het moet elke keer anders, beter.'

De twee zijn het overigens niet over alles roerend met elkaar eens. Over recensies bijvoorbeeld. Van beroerde kritieken ligt Sean French nauwelijks wakker. 'Meestal verschijnen de recensies een jaar nadat je het boek hebt voltooid. En dan ben je al weer met een volgend project bezig. En suggesties om de roman te verbeteren, hoe goedbedoeld ook, helpen toch niet meer, want het boek ligt al lang in de winkel.' Nicci Gerrard schudt haar hoofd: 'Fictie schrijven is iets persoonlijks. Als je kritiek krijgt, voelt dat vaak als een aanval op jezelf. Ik probeer me wat dat aangaat wat volwassener te gedragen, maar dat lukt niet altijd.'

Gerrard en French zijn reeds een flink eind op streek met hun tiende thriller. Hoewel ze ooit hebben afgesproken niets over hun komende projecten te zeggen, blijkt French daar moeite mee te hebben. French: 'Nou, er is misschien iets wat ik er over kan zeggen...'
Gerrard: 'Je doet het niet, hoor!'
French: 'Oké.'
Gerrard lacht: 'Hij is net als zijn vader. Als die naar een film is geweest, die wij nog willen zien verklapt hij bij ons aan tafel ook altijd hoe het afloopt.'
French: 'We hebben onze zoon wel over de grote lijnen van het nieuwe boek verteld. Hij vond het te hard en dacht dat we het niet konden. Dus gaan we het toch doen.'
Gerrard: 'Precies!'

Deze middag staat de zoveelste signeersessie in hun leven op het programma. Ze hebben er nog steeds zin in, hoewel French vreest dat hij een muisarm zal oplopen. Hij grimast terwijl hij met zijn arm zwaait: 'We hebben al zoveel handtekeningen gezet, dat een ongesigneerde Nicci French dadelijk een echt collector's item wordt.'

De boeken van Nicci French verschijnen bij uitgeverij Anthos.