Simon Lelic - Opgesloten (2011)

Een futuristische nachtmerrie


(Door Hans Knegtmans)

Tandarts Arthur Priestly wordt opgepakt door de politie. Hij heeft geen idee wat hij heeft misdaan, maar zijn sarcastische ondervragers wel. Al snerend dagen zij hem uit om zijn homoseksuele geaardheid te bekennen, en andere viezeriken van zijn soort aan te geven.

Dat hij sinds kort gescheiden leeft van zijn vrouw Julia en een driejarig zoontje heeft, doet zijn zaak geen goed. Elke flikker kan een vrouw bevruchten, en die breuk spreekt boekdelen. Na het verhoor wordt hij overgeplaatst naar een naamloze inrichting.

Julia - die een video van de arrestatie heeft - probeert verslaggever Tom Clarke, werkzaam bij een hyperactueel internetmagazine, voor de zaak te interesseren. Zij vermoedt dat Arthur is gearresteerd onder de Verenigde Veiligheidsverordening. Die geeft in Engeland politie, leger en de geheime dienst volmacht om van terrorisme verdachte personen onbeperkt vast te zetten. Uiteindelijk overreedt Tom zijn weerspannige hoofdredactrice, en gaat met Julia op zoek naar Arthurs onbekende verblijfplaats.

In een derde vertellijn voert de auteur Henry Graves ten tonele. Na een succesvolle loopbaan als gevangenisdirecteur is hij door de minister van justitie uitverkoren - lees: gedwongen - om leiding te geven aan de inrichting waar Arthur verblijft. Meer en meer knaagt zijn geweten vanwege de barbaarse omstandigheden waaronder onschuldig gedetineerden hun dagen slijten.

Opgesloten is een futuristische nachtmerrie van het type 1984. Simon Lelic ontving in 2010 de John Creasy Award voor de debuutroman Doorgeslagen (Rupture). Hij lijkt geschrokken te zijn van die erkenning en spant zich bijna zichtbaar in, het publiek en de critici opnieuw te behagen.

Lelic kan echter niet op tegen de beperkingen van het thema. Vanaf de eerste pagina lijkt het onvermijdelijk dat de good guys - Arthur, Julia, Tom en Henry - het onderspit zullen delven in hun strijd tegen een almachtig, nietsontziend overheidsapparaat. Daardoor ontbreken de spanning, vaart en vooral geloofwaardigheid die in 'Doorgeslagen' de lezer tot oprechte verontwaardiging brachten. We moeten hopen dat Lelic in zijn volgende boek de onbevangen toon van 'Doorgeslagen' hervindt.

Simon Lelic - Opgesloten. Vertaling: Els van Son. Uitgeverij Mouria, 302 pag.

(Bron: Het Parool)