Plaat van de maand (48)

De Spanningsblog besteedt met recensies, interviews en nieuws voornamelijk aandacht aan de hedendaagse thriller en de auteurs daarvan: Stephen King, Donald Nolet, Ian Rankin, Colin Dexter, noem maar op. Het vroege Nederlandse spannende boek blijft op deze site een ondergeschoven kindje. Maar verzamelaar Wim van Eyle biedt uitkomst. Zijn niet geringe collectie van ruim 3400 Nederlandstalige misdaadromans aanschouwend richt Van Eyle sinds mei 2010 eens per maand de schijnwerper op het werk van een - soms vergeten - thrillerschrijver uit vroeger tijden. Vandaag de achtenveertigste aflevering uit de serie Plaat van de maand. Over Peter Bogan.

DE BIBLIOTHEEKMAN

(Door Wim van Eyle)

De Rotterdammer Dick L. Uyt den Bogaard (een naam die gelijkenissen vertoont met die van Hans Uyttenbogaert, de Amsterdamse hoofd- inspecteur die door schrijver Havank in het leven geroepen werd) was schrijver en vertaler vanuit het Engels, Frans, Duits en Spaans. Hij schreef nooit onder eigen naam, maar gebruikte de pseudoniemen Peter Bogan, Lionel Davis, Richard Colt, Mary Ann Roberts en Mary Ellington. 

Uyt den Bogaard schreef bewust voor de buurtbibliotheken die vooral in de jaren vijftig van de vorige eeuw erg in trek waren. Een spannend boek lenen voor een kwartje of zo.... machtig toch? Het schrijven voor het bibliotheekpubliek hield in dat zijn boeken ieder literair gehalte ontbeerden. Het waren vrij simpele verhaaltjes, soms saai maar ook wel spannend zoals in de Peter Bogan-boeken waarin hij een figuur die de naam De Vleermuis kreeg liet opdraven als een vernietiger van het kwaad, maar dan wel gekleed in een nauwsluitend zwart pak en een kap met oren. Als je de kaften bekijkt zie je hem op sommige covers staan en moet je meteen denken aan bepaalde Amerikaanse films die eenzelfde soort figuur hanteerden. 

De covers en de verhalen zijn kenmerkend voor de buurtbibliotheken uit die tijd. Naast zijn eigen Lionel Davis-boeken waren er ook die van Edward Multon, Jules Moran en Francis Hobart, om alleen maar de bekendsten te noemen. Boeken die voor de verzamelaar moeilijk te krijgen waren omdat ze niet in de gewone boekhandel te koop waren. Het was dus wachten op het faillissement van een buurtbibliotheek en dan met z'n allen er op een holletje naar toe om nog wat (vaak beschadigde) exemplaren te pakken te krijgen. Een oude verzamelaar die er mee ophield was ook een vaste prooi. 

Bibliografie Peter Bogan: 

1. 1948: De dood slaat een regel over (De Steenuil te Hoorn) 

2. 1950: De zwarte vleermuis vliegt bij nacht (De Steenuil) 

3. 1950: De zwarte vleermuis slaat toe (De Steenuil te Hoorn) 

4. 1950: Smokkelkoning (Mertens en Stappaerts - Antwerpen) 

5. 1951: Om de heerschappij der Volcano (De Steenuil) 

6. 1951: De zwarte vleermuis grijpt in (De Steenuil) 

7. 1952: Waar is Red Flanagan? (Mertens en Stappaerts) 

8. 1952: Bevroren goud (Mertens en Stappaerts) 

9. 1953: Red Flanagan (Mertens en Stappaerts) 

10. 1961: De rode kanarie (Universum, een heel klein boekje circa 11 bij 5 centimeter) 

(Bronnen: Wim van Eyle, Hillebrand Komrij)