De vijf W's volgens... Linwood Barclay (nieuws, 2014)

 ANGST ALS RAADGEVER

Doodgewone mensen zijn de helden in de thrillers van de Canadese oud-journalist en -columnist Linwood Barclay. Doodgewone mensen die in situaties verzeild raken, waarbij de lezer zich afvraagt 'wat zou ik doen?'. Wereldwijd heeft hij al vijf miljoen boeken verkocht. Grootmeester Stephen King is een van zijn trouwe fans. Maar geplaagd door angsten en zorgen is de succesvolle auteur ook van het type dat nooit messen in de vaatwasser plaatst met de punt naar boven. De Spanningsblog legt de schrijver langs de meetlat van de vijf journalistieke W's: Wie, wat, waar, wanneer en waarom. ,,Je wilt iedere keer met een écht goed verhaal komen. Dáár ligt voor mij de uitdaging.''

(Door Peter Kuijt)

- Wie denkt Linwood Barclay wel dat hij is?
,,Ongerust zijn is mijn tweede natuur'', zegt de schrijver. ,,Ik vind het moeilijk om me te ontspannen. Die persoonlijkheid van mij werkt wel weer als een infuus voor mijn thrillers. Ik heb wel eens gedacht: moet ik geen medicijnen nemen om mijn angsten te onderdrukken? Maar dan ben ik weer bang dat mijn boeken niet zo goed worden.''

Het zijn de kleine dingen die hem zorgen baren. ,,Als ik van huis weg ben, vraag ik me af of alles thuis nog in orde is. Zijn de leidingen niet gesprongen? Hoe is het met de kinderen? Ik ben ook zo'n type dat het bestek in de vaatwasser controleert en zeg altijd tegen mijn gezin: 'Plaats de vleesmessen niet met de punt naar boven, want voor je het weet...'''


- Waar komt die tobberige inslag toch vandaan?
Zielenknijpers zullen wel concluderen dat het een en ander met zijn jeugd te maken heeft. Zijn jonge jaren waren namelijk niet de gelukkigste van zijn leven.

Linwood Barclay werd op 23 maart 1955 geboren in New Haven in de Amerikaanse staat Connecticut. Vier jaar later verhuisde het gezin naar Canada om zich te vestigen in een buitenwijk van Toronto. In 1966 , toen Linwood elf was, kochten zijn ouders de camping Green Acres in het Kawartha-merengebied in Ontario. Het besluit om dit stuk grond te kopen was een optelsom van de wat excentrieke voorliefde van Linwoods moeder voor kampeervakanties en het feit dat het werk voor zijn vader, een illustrator, niet meer voor het opscheppen lag. Zijn tekeningen bij advertenties werden steeds meer vervangen door foto's.

Linwood genoot aanvankelijk van de overstap. Hij hielp zijn vader het land onderhouden en mocht op de John Deere-grasmaaier rondrijden. Linwood had de beschikking over een bootje en had de hond Chipper als trouwe metgezel. Bovendien wist hij, doordat hij toegang had tot de reserveringslijst voor de vakantiehuisjes, waar de gezinnen met tienerdochters hun intrek namen.

Linwood Barclay op 13-jarige leeftijd

Maar die idyllische jaren duurden niet lang. Toen hij vijftien was, werd zijn vader ziek. Bovendien viel zijn oudere, briljante broer Rett na zijn dienstplicht ten prooi aan een zenuwziekte. Een jaar later overleed zijn vader. Het runnen van het vakantiepark kwam geheel op Linwoods schouders terecht.

,,Ik werd meteen volwassen'', herinnert Barclay zich. ,,Voor mij geen tienerjaren. Geen feestjes, nooit uitgaan. Ik moest dat hele vakantiepark doen. Toen ik 22 was, besloot ik te vertrekken. Ik kreeg een baan bij een krant, de Peterborough Examiner. Dat was zeer tegen de zijn van mijn moeder, die alle registers opentrok om me schuldig te laten voelen. Zij kon de schuldmachine op atoomkracht laten draaien.''

Zijn moeder, die in 1989 overleed, is altijd kwaad op hem gebleven. ,,Het is misschien kil om te zeggen. Maar ik mis mijn vader nog elke dag. Mijn moeder niet.''

- Wat betekent het schrijven voor hem?
Het is een toevluchtsoord, benadrukt Barclay. ,,Ik was al zeven of acht toen ik verhalen begon te maken. Ik was verslingerd aan series als 'Mannix', 'The Man from U.N.C.L.E.' en 'Mission Impossible'. Eén aflevering per week vond ik niet genoeg. Daarom begon ik met de karakters uit de series mijn eigen verhalen te maken. Toen ik een jaar of tien was, vroeg ik mijn vader of hij mij wilde leren typen, zodat ik sneller verhalen kon schrijven.''

Toen Barclay twintig was besloot hij een brief te schrijven aan zijn favoriete auteur, detectiveschrijver Ross MacDonald (pseudoniem van Kenneth Millar), wiens boeken over de private eye Lew Archer hij verslond. De twee correspondeerden enige tijd en Barclay kreeg van MacDonald een gesigneerd exemplaar van 'Sleeping Beauty'. 'Voor Linwood', stond er, 'die, naar ik hoop, op een dag beter wordt dan ik'.

Na zijn eerste baan als journalist bij de Peterborough Examiner volgde de overstap naar de best verkopende krant van Canada, de Toronto Star. Daar was hij onder ander redacteur en redactiechef, voordat hij in 1993 een populaire columnist werd.

Barclay publiceerde vier non-fictieboeken: 'Mike Harris Made Me Eat My Dog', 'Father Knows Zilch: A Guide For Dumbfoundend Fathers', 'This House Is Nuts' en 'Last Resort', zijn memoires over zijn tijd op het vakantiepark Green Acres. In 2004 schreef Barclay 'Bad Move', de eerste van vier komische thrillers over de sciencefictionschrijver en journalist Zack Walker. Vier jaar later verliet hij de Toronto Star om zich volledig op het schrijven van boeken te kunnen richten. Over die stap zegt hij: ,,Ik kreeg maandelijks mijn salaris bijgeschreven en ik had een tandartsverzekering. Maar de krant begon toen al te reorganiseren en mensen uit te kopen. Ik ben op hun voorstel ingegaan. Bovendien steunde mijn vrouw Neeta me hierin.''

,,Als de Zack Walker-thrillers het goed hadden gedaan, dan was ik ze blijven schrijven'', zegt Barclay. ,,Maar destijds leek het me verstandig om de formule van een serie te verlaten en donkerder thrillers te gaan schrijven. Want laten we wel wezen: hoeveel auteurs zijn succesvol in het genre van de komische misdaadroman? Janet Evanovich, Carl Hiaasen en dan heb je het wel gehad.''

Barclays grote doorbraak kwam in 2007 met 'No Time For Goodbye', dat in Nederlandse vertaling onder de titel 'Zonder een woord' verscheen. Daarna volgden 'Dicht bij huis', 'Vrees het ergste', 'Kijk niet weg', 'Het ongeluk' en 'Geloof je ogen'.

In augustus 2013 kwam in de VS 'A Tap On The Window' uit. Daarin schrijft Barclay over een privédetective wiens zoon op tragische wijze om het leven is gekomen. Twee maanden later rijdt hij door zijn woonplaats en ziet hij een meisje bij een verkeerslicht staan, in de regen. Als zij vraagt of ze mee mag rijden, stemt hij toe. Hij weet dat het verdacht lijkt als een man van middelbare leeftijd een meisje van straat oppikt, maar hij weet dat zij z'n zoon heeft gekend en wellicht kan zij meer vertellen over de wijze waarop junior is overleden. Dan ontdekt hij dat hij het meisje beter niet een lift had kunnen geven. Maar het is al te laat.

- Waarom zijn de hoofdpersonen in zijn thrillers zo vaak doodgewone mensen?
,,Gewone mensen in in ongewone situaties, daar schrijf ik over omdat dat voor mij het beste werkt. Ik ben geen ex-agent of oud-militair, niemand in mijn kennissenkring zit in die branche. Wij zijn gewone mensen met gewone banen en we weten hoe het voelt om wakker te liggen tot drie uur 's nachts omdat je dochter nog niet thuis is. Over die angsten schrijf ik.''

,,Ik schrijf vaak vanuit de gedachte 'wat zou ik in deze situatie doen?'. Mijn helden zijn doorgaans niet getraind om om te gaan met gewetenloze slechteriken. De meesten zouden vluchten, ik ook. Maar in elk verhaal staat er iets op het spel dat zo belangrijk is dat mijn karakters toch de handschoen oppakken en terugvechten. Het leven van een zoontje bijvoorbeeld.''

In 'Vrees het ergste' is de held een autodealer die Honda's probeert te slijten. ,,Twee goede vrienden van mij zijn gepensioneerde autoverkopers. Ik kende geen thrillers waarin iemand met zo'n gewoon beroep de held is. Dat wilde ik eens uitproberen.''

,,Door dialogen kun je je een goed beeld vormen van een personage. Ik wil weten hoe ze praten en dat op papier krijgen. Ik denk dat het noodzakelijk is dat de lezer het karakter 'herkent', dat het personage iemand is die zij kennen of ooit hebben ontmoet. En dan maakt het niet uit of de lezer sympathie voor het karakter kan opbrengen of niet.''

- Wanneer komt er een nieuw boek van Barclay uit?
De schrijver heeft een contract dat loopt tot 2017 waarin van hem wordt verlangd dat hij per jaar één boek aflevert. ,,Van thrillerschrijvers wordt ook verwacht dat ze in dat ritme publiceren. Als je er eenmaal in zit, is het een tredmolen.''

Een eerste versie schrijft hij in twee à drie maanden. Daarna begint het schrappen, schaven en polijsten. Als gewezen journalist is de deadline voor Barclay niet het grootste probleem. ,,Nee je wilt iedere keer met een écht goed verhaal op de proppen komen. Dáár ligt voor mij de uitdaging. Nu de boeken door nog meer mensen worden gelezen, krijgen ze meer aandacht. Ik besteed nu nog meer tijd aan het herschrijven om ze zo goed mogelijk te maken. Eén boek per jaar is wat me nog net lukt, hoewel ik ook bezig ben een YA-thriller te schrijven.''

,,Ik ben bezig aan 'No Safe House', een vervolg op 'No Time For Goodbye', dat eind deze zomer uitkomt. Ik kijk hoe het zeven jaar later met de karakters is gesteld. Volgens mij is het in de misdaadliteratuur niet gewoon om te schrijven over de impact en de naweeën van een misdrijf dat eenmaal is opgelost.''

Hoewel hij het als een tredmolen beschouwt, is schrijven is nog altijd beter dan werken, concludeert Barclay. ,,Beter dan een echte baan te hebben. Ik weet niet wat ik liever zou doen. Ja, misschien spelen met speelgoedtreinen'', aldus de auteur die thuis een reusachtige treinbaan heeft. ,,Maar daar verdien je niets mee.''

De boeken van Linwood Barclay verschijnen in Nederlandse vertaling bij uitgeverij Boekerij.