08 juni 2011

S.J. Watson - Voor ik ga slapen (2011)

Navelstaarderij troef


(Door Guido Huisintveld)

Geheugenverlies. Je moet van goeden huize komen om dit uitgekauwde thema een originele draai te geven. Velen zijn de Britse debutant S.J. Watson voorgegaan, variërend van Philip K. Dicks korte verhaal We can remember it for you wholesale tot Christopher Nolans film Memento.

Het aantal karakters in Voor ik ga slapen is uitermate beperkt. De ik-persoon is Christine, die na een ongeluk aan twee soorten geheugenverlies lijdt. Niet alleen zijn de afgelopen decennia gewist, maar ook de vorige dag blijft niet hangen. Elke ochtend wordt ze wakker naast een vreemde man, die haar met behulp van wat foto's uitlegt dat ze al 22 jaar getrouwd zijn.

Zonder medeweten van haar man ziet ze een dokter. Deze helpt haar herinneren om elke dag een aantekening te maken in een dagboek. Elke ochtend leest ze de voorgaande aantekeningen en zodoende begint ze langzaam een beeld van zichzelf te vormen. De vraag is natuurlijk of alles wel waar is…

Watson heeft besloten in het brein van het hoofdpersonage te kruipen en de leefwereld uitermate klein te houden. Het boek heeft derhalve een zeer beperkt referentiekader waardoor de lezer weinig moeite hoeft te doen om zich met Christine te identificeren. Daar zit een keerzijde aan: het gaat al gauw vervelen.

Watson valt regelmatig in herhaling zonder daarbij nieuwe invalshoeken te creëren. De wanhopige moedeloosheid van het hoofdpersonage slaat over op de lezer. Als dat de bedoeling van de auteur is geweest, dan is hij hierin ronduit geslaagd.

Inhoudelijk bevat het verhaal een aantal gaten, die de geloofwaardigheid ernstig aantasten. Watson rekent op de naïviteit van de lezer en verzwijgt deze omissies of plakt ze met goedkope tape dicht. Enige alertheid doet al vrij vroeg vermoeden welke kant het op gaat en hoe het zal eindigen. Het is teleurstellend als na veel gehannes uiteindelijk aan deze verwachting wordt voldaan.

Er is een niet onaanzienlijke markt voor dit soort navelstarende psychologische thrillers, maar uw nederige recensent rekent zich niet tot de aangesproken doelgroep.

S.J. Watson - Voor ik ga slapen. Vertaling: Caecile de Hoog. Uitgeverij Anthos, 336 pag.

1 opmerking:

Kurt van Dueren den Hollander zei

Ik had het zelf niet beter kunnen verwoorden. Het thema (geheugenverlies) is leuk (maar niet origineel). Het begint aardig maar op den duur gaat het enorm vervelen. Je hoopt elke bladzijde weer op een verrassende wending. Helaas blijft deze uit. Het einde is inderdaad voorspelbaar en zeer, zeer teleurstellend