11 februari 2022

De beste thrillers aller tijden #40 (nieuws, 2022)


De favoriet van... Chris Rippen




De Spanningsblog bestaat op 14 april vijftien jaar. En wie (bijna) jarig is, trakteert. We hopen onze lezers blij te maken met een lijst met de beste thrillers, gekozen door tientallen spannendeboekenschrijvers uit Vlaanderen en Nederland. In de aanloop naar het derde lustrum haalt De Spanningsblog telkens een boek naar voren dat volgens in ieder geval één auteur boven al het andere spannende leesvoer uitstijgt. Uiteindelijk komt daar een favorietenlijst van heb ik jou daar tot wasdom. Vandaag: Gouden Strop-winnaar Chris Rippen.


Martin Cruz Smith - Tokio Centraal

Een klasse apart

(Door Chris Rippen)

MIJN FAVORIETE MISDAADROMAN

Aller tijden nog wel. Om te kunnen bepalen of in mijn leven als lezer de helden van weleer nog stand gehouden hebben tegenover voorkeuren van recenter jaargangen, moest ik naast mijn geheugen en mijn boekenkast ook overzichtspublicaties raadplegen. Om niemand over het hoofd te zien en om de appreciatie van een vijftienjarige lezer te kunnen toetsen aan het oordeel van de tachtiger. Aller tijden, nietwaar?

Daarom en daardoor zal het (taal)virtuoze Polka Mazurka van Havank, onuitputtelijke bron van hilarische citaten, niet meer dan een aangename maar duidelijk leeftijdgebonden herinnering blijven, evenals het spannende en solide geschreven Weer verdwijnt een atoomgeleerde van W.H. van Eemlandt. En bijna alle Maigrets.

Anders staat het met Raymond Chandler. Ondanks de al te luchtige titels van de Zwarte Beer-vertalingen (O, Mr. Marlowe!, Welterusten Mr. Marlowe = The Big Sleep) hebben verhaalwereld, toon en hoofdpersoon van zijn romans bij mij een blijvende voorkeur voor het hard-boiled verhaal gewekt. 'But down these mean streets a man must go who is not himself mean…' 

En dan is Ross Macdonald een logische volgende stap. Uit zijn omvangrijke oeuvre noem ik The far side of the dollar als titel die in aanmerking komt als favoriet aangemerkt te worden. Maar het had ook best een ander mogen zijn. Lew Archer blijft Lew Archer, iemand op wie je je kunt verlaten, en het basispatroon van veel van Macdonalds romans is klassiek, de causale verwevenheid van actueel drama met een traumatisch verleden tegen de achtergrond van sociaal en moreel verval. Nb. Ook hier doet de titel van de Nederlandse vertaling (De aangeslagen advocaat) geen recht aan de roman.

Andere grootheden passeren, John Le Carré met heel veel maar vooral The Little Drummergirl, Sjöwall & Wahlöo, en als laatste de in Nederland wat onderbelicht gebleven Martin Cruz Smith. Zijn Russische romans zijn een klasse apart, verbluffend in de couleur locale, schrijnend in de tekening van sociale problematiek in een verworden politiek systeem, met de underdog Arkady Renko als houvast voor de lezer. Stalin's Ghost is een favoriet, maar net als bij Ross Macdonald mag het ook een andere roman zijn.

Ik kies dan tenslotte, want er moet nu eenmaal gekozen worden, voor de positie van 'favoriet aller tijden' de roman die voor Martin Cruz Smith buiten alle categorieën valt: December 6, in Nederland beter bekend onder de titel Tokio Centraal, thriller en avonturenroman, met een fascinerende tekening van de zelfkant van de Japanse hoofdstad aan de vooravond van Pearl Harbor.

+++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++

Flaptekst:
In Tokio centraal maken we kennis met Harry Niles, een Amerikaanse oplichter die is opgegroeid in Japan. Het verhaal speelt zich - enkele dagen voor de aanval op Pearl Harbor - af in Tokio, tegen de achtergrond van een drijvende stad vol bordelen, geishahuizen, straatbendes en 'vrouwen met vergunning'.

Niles is een schurk, eigenaar van een nachtclub in Tokio, versierder en waarschijnlijk een spion. Maar voor wie? Voor de Amerikanen? Of voor de Japanners die koortsachtig op zoek zijn naar de broodnodige brandstof voor hun gevechtsvliegtuigen?

Niles liegt en bedriegt en niemand kent de waarheid. Ook de zogenaamde vrienden zijn niet wie ze lijken, inclusief Niles' Japanse maitresse. En dan is er ook nog zijn aartsvijand, de Japanse majoor Kobodaishi, die zo'n groot eerverlies leed door Niles' toedoen dat alleen zijn dood als genoegdoening volstaat.

Tokio Centraal kwam onder de titel December 6 uit in 2002. 

Martin Cruz Smith, oorspronkelijk bekend als Martin William Smith (Reading, Pennsylvania, 1942) is een Amerikaanse bestsellerauteur. Hij publiceerde onder meerdere pseudoniemen, zoals Jake Logan, Martin Quinn en Simon Quinn. Smith' vader was een witte jazzmuzikant en zijn moeder een zangeres van Indiaanse afkomst. Smith veranderde zijn tweede naam William in Cruz als eerbetoon aan zijn grootmoeder.

Hij studeerde in 1964 af aan de universiteit van Pennsylvania, waar hij zijn bachelor creative writing behaalde. Daarna werkte hij als journalist voor onder andere het Amerikaanse persbureau Associated Press en was hij tevens verbonden aan plaatselijke tv-stations.

In 1970 debuteerde Smith met de spannende roman The indians won. Hij schreef daarna nog tientallen boeken, waaronder de bekende series The Inquisitor, Arkady Renko en Romano Grey. Ook schreef hij een aantal standalones.

Zijn grote doorbraak kwam echter met de spionagethriller Gorki park (1981), waarin hij zijn protagonist Arkady Renko, rechercheur en hoofd bij de afdeling Moordzaken bij de Militsia in de voormalige Sovjet Unie,  introduceerde. Het boek werd een bestseller en bekroond met de Amerikaanse Gold Dagger Award voor beste misdaadroman van het jaar. Al snel werd Smith vergeleken met John le Carré. De uiterst succesvolle verfilming van Gorki Park kwam in 1983.

Tweeëndertig jaar na Gorky Park publiceerde de veelbekroonde auteur zijn misdaadroman Tatania (2013), wederom met Rusland als decor. Het is Smith' achtste boek met rechercheur Arkady Renko als hoofdpersonage.


Chris Rippen (Haarlem, 1940) maakte als auteur van misdaadverhalen naam met romans als Baltische connecties (1999) en Eeuwige stranden (2005), beide genomineerd voor De Gouden Strop, en Playback (1991), dat bekroond werd met deze prijs voor het beste spannende boek.

++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++

De beste thrillers aller tijden (werk in uitvoering):

Isabel Allende - Het Huis met de Geesten (1982) favoriet van Anya Niewierra
Baantjer - De Cock en de wurger op zondag (1965): favoriet van P. Dieudonné
Richard Bachman (aka Stephen King) - De marathon (1979); favoriet van Ingrid Oonincx
Desmond Bagley - Op dood spoor (1970); favoriet van Frank van Zwol
Desmond Bagley - Vlucht in het verleden (1978); favoriet van Charles den Tex
John le Carré - Edelman, bedelman, schutter, spion (1974); favoriet van Almar Otten
John le Carré - Spion aan de muur (1963); favoriet van Willem Asman
Raymond Chandler Het lange afscheid (1953); favoriet van Bavo Dhooge
Agatha Christie - En toen waren er nog maar... (oorspronkelijke titel: Tien kleine negertjes) (1939); favoriet van Dominique Biebau
Agatha Christie - Het doek valt (1975); favoriet van Hilde Vandermeeren
Arthur Conan Doyle - De avonturen van Sherlock Holmes (1892); favoriet van Anne van Doorn
Umberto Eco - De naam van de roos (1980); favoriet van Jeroen Windmeijer en Jo Claes
James Ellroy - Bloed op de maan (1984); favoriet van Jos Pierreux
John Fowles - De verzamelaar (1963); favoriet van Nicolet Steemers
Ken Follett Code Rebecca (1980); favoriet van Tomas Ross
Nicci French - Bezeten van mij (1999); favoriet van Anita Terpstra
Eva García Sáenz de Urturi De stilte van de witte stad (2016);  favoriet van Heleen van den Hoven
Jef Geeraerts - Diamant (1982); favoriet van Jac. Toes
John Grisham - Advocaat van de duivel (1991); favoriet van Jens Vern
Terry Hayes - Ik ben Pelgrim (2013); favoriet van Carina van Leeuwen
Stephen King - Misery (1987); favoriet van Wim Bax
Stephen King - Over leven en schrijven (2000); favoriet van Frederik Baas
Tim Krabbé - Het gouden ei (1984); favoriet van Bram Dehouck
Ira Levin Een kus voor je sterft (1953); favoriet van Lieneke Dijkzeul en Saskia Noort
Gavin Lyall - Tylers oorlog (1981); favoriet van Peter de Zwaan
Henning Mankell - Honden van Riga (1992); favoriet van Gerard Nanne
Isa Maron - De Noordzeemoorden (2014); favoriet van Michael Berg
Marion Pauw - Daglicht (2008); favoriet van Loes den Hollander en Annet Hulst
Ian Rankin - Gerechtigheid (2004); favoriet van Wouter Dehairs
Dolores Redondo De beschermengel (2013); favoriet van Soraya Vink
Ruth Rendell - Het stenen oordeel (1977); favoriet van René Appel
Sjöwall & Wahlöö Man op het balkon (1967); favoriet van Joop van Riessen
Donna Tartt - De verborgen geschiedenis (1992); favoriet van Mariska Overman en Marion Pauw
Scott Turow - De aanklager (1986); favoriet van Elvin Post
Esther Verhoef - De kraamhulp (2014); favoriet van Ilse Ruijters

Geen opmerkingen: