Kafka en Orwell (column, 2013)

UITGEVER WORDEN (13)

(Door Peter de Zwaan)

Als je met grote bedrijven te maken krijgt beland je voor je het weet in de wereld van Kafka die samenspant met Orwell. 

Als voorbeeld neem ik Bol.com (Bol) en Centraal Boekhuis (CB). 

Een paar maanden geleden vroeg ik iemand van Bol of bestellingen via het CB liepen. ‘Dat kan wel', was het antwoord, ‘maar niet in uw geval. Uitgeverij Zwarte Zwaan is er iets te klein voor. Bestellingen komen rechtstreeks bij u terecht.’

Dat was precies wat ik wilde, dus we scheidden als dikke vrienden. Door Bol had ik het CB voorlopig niet nodig. Maar na tientallen moeizame gesprekken met mensen van boekwinkels kom je er toch terecht. Het scheelt bovendien een hoop inpak- en verzendwerk.

Laat ik nou meteen zeggen: zowel bij Bol als bij CB werken aardige, hulpvaardige mensen. Vriendelijk ook, en je krijgt ze snel te pakken. Kan niet beter.

Ze weten alleen niet altijd wat een collega heeft gezegd of beloofd en het ‘ik kan er helaas niet meteen iets aan doen’ duikt snel op. Dat is de Kafka-kant.

Orwell komt om de hoek als het gaat om de computers. Die bepalen wat er gebeurt. Misschien in opdracht van mensen (programmeurs), maar niet met medeweten van mensen (die aardige werknemers).

Als je je aanmeldt bij CB dan moet je liegen anders is het onmogelijk een contract te krijgen. De twee Bob Evers-boeken van Uitgeverij Zwarte Zwaan verschenen eind mei, maar de computer van CB accepteert geen verschijningsdatum die achter ons ligt. Om toch iets te bereiken vulde ik 5 september 2013 in, en, ja hoor, de computer vond het goed.

Diezelfde computer heeft een afspraakje met de computer van Bol. Elke avond hebben ze een vrijpartij en wisselen ze gegevens uit. ‘Weet je dat de delen 51 en 52 van Bob Evers op 5 september verschijnen?’, zei de CB-computer na het opsteken van een sigaret tegen de computer van Bol. ‘Goed dat je het zegt', antwoordde de Bol-computer, ‘dan zal ik gauw een stokje steken voor de verkoop ervan die al een tijdje gaande is. Wat heeft die De Zwaan boeken te verkopen die er nog niet zijn.’

De dag erna zagen liefhebbers van de serie dat de boeken op 5 september zullen verschijnen. Meer dan 100 had ik er via Bol verkocht en verstuurd (me dunkt: een teken van stoffelijke aanwezigheid), maar daar had de computer van Bol, dus het bedrijf, niets mee te maken. Ik ontdekte pas dat de computer hard had ingegrepen toen er 4 dagen achter elkaar geen opdrachten waren, een beetje vreemd na de verkoop van gemiddeld 2 boeken per dag gedurende ruim anderhalve maand. Er moest iets vreemds aan de hand zijn.

Dat vonden aardige mensen bij CB en Bol ook.

‘Alles komt goed hoor,’ zeiden ze.

Kafka en Orwell knikten en keken elkaar aan: dit hadden ze vaker gehoord, hahaha.

(Deze column is ook te lezen op www.peterdezwaan.nl)

Peter de Zwaan (1944, Meppel) heeft tientallen publicaties op zijn naam staan, misdaadromans en jeugdboeken. Voor acht van zijn thrillers werd hij genomineerd voor de Gouden Strop, de prijs voor het beste Nederlandstalige spannende boek. Met 'Het Alibibureau' won hij in 2000 die prijs. De publicatie van zijn nieuwe thriller 'De Loverman' bij zijn eigen uitgeverij Zwarte Zwaan is in voorbereiding. (Foto Peter de Zwaan: Bob Bronshoff)