James Thompson - Engelen van sneeuw (2012); Antti Tuomainen - De genezer (2013)

Goed en fout liggen dicht bij elkaar

(Door Sonja de Jong)

Ze spelen zich allebei af in Finland en het verhaal vindt in beide boeken plaats gedurende de donkerste dagen voor Kerst. Zelfs de omslagen lijken wel wat op elkaar. Maar voor het overige is er geen groter verschil denkbaar dan dat tussen 'Engelen van sneeuw' van de Amerikaans-Finse James Thompson en 'De genezer' van Antti Tuomainen.

'De genezer', het debuut van Tuomainen, speelt zich af in de nabije toekomst. Als gevolg van klimaatverandering en onverantwoord omgaan met grond- en voedingsstoffen, is de wereld een desolaat oord geworden, vol overstromingen, epidemieën en egoïsme. Een onbekende, die zich de Genezer noemt, moordt in Finland ondertussen op meedogenloze wijze zakenmensen en bankiers plus hun gezinnen uit, omdat hij hen verantwoordelijk acht voor de crisis. In die troosteloze situatie proberen de dichter Tapani Lehtinen en zijn vrouw Johanna, een journaliste, gewoon door te leven.

Op een avond meldt Johanna haar man telefonisch dat zij voor haar werk nog even een paar uur weg moet. De volgende dag is zij nog niet terug. Tapani gaat op onderzoek uit en ontdekt dat er in het verleden nauwe banden geweest zijn tussen Johanna en de Genezer.
Tuomainen weet met zijn filmische beschrijvingen van een apocalyptisch land een uiterst beklemmende sfeer op te roepen. Tegen die grauwe achtergrond bouwt hij de spanning op, beetje bij beetje nieuwe informatie prijsgevend over de Genezer. Goed en fout blijken heel dicht bij elkaar te liggen.

Terwijl het in 'De genezer' onafgebroken regent, is de temperatuur in 'Engelen van sneeuw', dat zich in Fins Lapland afspeelt, tot meer dan 40 graden onder nul gedaald. In een dikke laag sneeuw wordt het naakte en gruwelijk verminkte lichaam gevonden van een Somalische filmster die jaren geleden als vluchtelinge naar Finland is gekomen. Het lijkt een eenvoudige zaak te zijn omdat aan de hand van zijn auto en zijn schoenen de waarschijnlijke moordenaar al snel geïdentificeerd kan worden. Maar dan duikt een tweede verdachte op en blijkt ook een streng gelovige jongen iets met de zaak te maken te hebben. En de spil in het drama lijkt Heli, de ex van rechercheur Kari Vaara, te zijn, hetgeen zijn onderzoek aanzienlijk ingewikkelder maakt.

Schrijver Thompson, een Amerikaan die al tien jaar in Finland woont, heeft veel oog voor de eigenaardigheden van zijn tweede vaderland en schildert met kleurrijk palet een tegelijk meedogenloos én liefderijk beeld van Lapland, waar ijzige kou, maandenlange duisternis en de gesloten volksaard ervoor zorgen dat alcoholisme, psychoses en zelfmoorden als de normaalste zaak beschouwd worden.

James Thompson - Engelen van sneeuw. Vertaling: Peter de Rijk. Uitgeverij Karakter, 280 pag.
Antti Tuomainen - De genezer. Vertaling: Annemarie Raas. Uitgeverij A.W. Bruna, 208 pag.