21 oktober 2012

Hogere schrijfkunst (nieuws, 2012)

'SHORTSELLER NOORT WORDT NOOIT EEN KLASSIEKER'

Schrijfster Saskia Noort is het prototype van een 'shortseller', die in korte tijd hoge verkoopcijfers haalt. Maar die hoge verkoopcijfers dalen ook weer binnen de kortste keren. Daarmee is ze per definitie geen klassieker.

Dit schrijft literair agent Paul Sebes (1965) in het jubileumnummer van De Gids. Dit oudste literaire tijdschrift van Nederland bestaat 175 jaar. Het blad vroeg twintig publicisten - schrijvers, hoogleraren, journalisten etc. - een bijdrage te leveren over de cultuur in Nederland.

Volgens Sebes danken uitgeverijen hun voortbestaan hoe langer hoe meer aan boeken die inslaan als een bom, 'in monsterlijke oplages over de toonbank gaan en daarna weer snel worden vergeten'. Saskia Noort is in de ogen van Sebes een niet-literaire schrijfster. In haar categorie verschijnen boeken van 'inferieure kwaliteit'. Hun succes danken ze ,,voornamelijk aan gewiekste marketing- en publiciteitscampagnes. Het zijn bij uitstek boeken die de tand des tijds niet doorstaan.''

Sebes vraagt zich af hoe dit nieuwe type bestseller heeft kunnen ontstaan. ,,Ongetwijfeld heeft het tempo van het hedendaagse leven er iets mee te maken. Dit ligt zo hoog dat er constant nieuwe impulsen vereist zijn om mensen enigszins te verzadigen, en er steeds sterkere stimuli nodig zijn om hun aandacht te trekken. In feite zijn mensen simpelweg sneller verveeld.''

De hedendaagse lezer heeft grotendeels maling aan wat de literaire fijnproever beschouwt als verantwoorde boeken, stelt Sebes. ,,Er lopen meer mensen warm voor (...) de bestsellers van Suzanne Vermeer en Kluun dan voor een serieus televisieprogramma als 'Boeken' van de VPRO.''

Of deze ontwikkeling een ramp is? Ja en nee, denkt Sebes. ,,Aan de ene kant zijn moderne bestsellers voor uitgevers noodzakelijk geworden om het hoofd boven water te houden. (...) Aan de andere kant is het verlies van de klassieke bestseller als aanvoerder van de bestsellerlijsten een droevig verschijnsel.'' Uitgeverijen doen er wat hem betreft goed aan om de bestseller te blijven gebruiken 'als reddingsboei en subsidiënt' van minder lucratieve, literaire projecten. ,,Gebruik de bestseller als bron waaraan de hogere schrijfkunst zich kan laven.''

Paul Sebes is literair agent van onder anderen René Appel, Willem Asman, Tess Franke, Alex van Galen, Daniëlle Hermans en Roel Janssen.

Geen opmerkingen: