Gillian Flynn (interview, 2012)

Vijfsterrenmix van accuzuur en achterdocht

(Door Monique Brandt)

Uitgevers vermelden maar wat graag lovende kritieken, liefst van mensen van naam, op de kaft van een nieuwe uitgave. Bij Gillian Flynn is het geen enkel probleem om gerenommeerde loftuitingen te vinden. Auteur Tana French omschreef haar nieuwste boek 'Donker hart' als 'een van de beste portretten van een psychopaat die ik ooit heb gelezen', Karin Slaughter vergelijkt haar met Patricia Highsmith 'in haar hoogtijdagen' en Stephen King, Harlan Coben en Michael Connelly rekenen zichzelf ook tot haar fanschare. 'Het is alsof Gillian Flynn een martini heeft gemixt met accuzuur in plaats van vermouth, en die smaakt nog heerlijk ook', schreef een andere collega over 'Donker hart'. En inderdaad, ze kan zichzelf zonder gerede twijfel, en met boek drie als sluitend bewijs onder de arm, fluitend op het lijstje topthrillerschrijvers toevoegen.

'Donker hart' speelt zich af in het door de crisis hevig aangeslagen stadje North Carthage in Missouri. Hoofdpersonen Nick Dunne, een werkloze journalist die hun huis in New York niet meer kon betalen, en zijn knappe, grappige en briljante echtgenote Amy vieren er hun vijfde huwelijksjaar.

Maar terwijl het koppel zich opmaakt voor de gebruikelijke cadeautjes/etentje, verdwijnt de echtgenote spoorloos. En hoe gaat dat in zo'n geval: politie en media nemen de meest logische dader, de echtgenoot, op de korrel, zeker als blijkt dat hij niet helemaal zuiver op de graat is, en ook hun leven samen aan recessie onderhevig bleek te zijn.

Het is lastig om meer over de inhoud te vertellen zonder de clou te verklappen, dus houden we het erop dat Nick te midden van de losgebarsten mediagekte zijn onschuld moet zien te bewijzen. Aan het publiek, maar ook aan de lezer, die voortdurend op subtiele, knappe wijze op het verkeerde been wordt gezet. Het verhaal van het paar wordt om beurten verteld vanuit het perspectief van Nick en van Amy. Zij is extra begeerlijk voer voor de media als 'een soort van' celebrity. Haar leven is door haar moeder immers beschreven in een uiterst succesvolle, mierzoete boekenserie, waarin ze wordt neergezet als een kruising tussen Laura Ingalls uit 'Het Kleine Huis op de Prairie' en de immer optimistische Amy uit het boek 'Little Woman' van Louise May Alcott.

Zweet

Het boek dat nu voor de auteur op tafel ligt, heeft heel wat bloed zweet en tranen gekost, grijnst ze. ,,Het is met stip mijn meest gecompliceerde, lastigste boek.'' Ze werkte eraan toen haar zoon werd geboren, en slaapgebrek en naijlende hormonen noopten haar vervolgens een langere pauze te nemen dan gepland. ,,Al met al heeft het zowat twee jaar in beslag genomen. Het was een kwestie van de juiste balans vinden. Ik wilde inderdaad mijn lezers op het verkeerde been zetten, maar ook weer niet zo dat ik opzettelijk informatie achterhield en ze zich achteraf bedrogen zouden voelen. Daarbij begín ik altijd maar met schrijven, zonder de grote lijnen vast te stellen, zoals veel collega's wel doen. Dus ik heb heel wat momenten gehad dat ik dacht: 'dit gaat me niet lukken'. Pure paniek! Ik zou nog een extra boek kunnen vullen met al het materiaal dat ik heb weggegooid.''

Flynn begon het verhaal naar eigen zeggen met één beeld: een voordeur die wijd openstaat. ,,Je komt thuis, ziet die open deur, en je beseft meteen: dit is foute boel.' Daarnaast wilde ik schrijven over een huwelijk, na twee boeken over single vrouwen. Over relaties waaraan mensen vast blijven houden terwijl dat alleen maar averechts werkt. Ik wist al dat de echtgenote zou verdwijnen, rijkelijk geïnspireerd door een aantal verdwijningszaken die recentelijk speelden, en vooral: het hele mediacircus wat dan wordt opgeroepen. Stel je voor: iemand van wie je houdt verdwijnt, die enorme persoonlijke tragedie wordt verpakt als entertainment en opgediend als hapklare brokken aan de hele wereld.

Intieme details worden onthuld op nationale televisie. In de VS kan het publiek kennelijk niet meer zonder hun Moord van de Maand, het hele land wordt meegesleept. In een geval als dit neemt het hele land automatisch aan dat de echtgenoot het wel zal hebben gedaan. Wat doe je als de spotlights van verdenking op je gericht worden? Als je weet dat bijna iedereen denkt dat je schuldig bent? Hoe je je ook gedraagt, het lijkt bij voorbaat verdacht. Als je huilt en treurt zeggen kijkers: hij voert een act op. Als je niet huilt ben je onverschillig. Dus dat verlies je altijd.''

Journalisten

In het geval van Nick en Amy gebruikt Flynn de belabberde economische situatie om de relatie tussen hen op scherp te zetten. Nick is zijn werk, zijn passie en doel in het leven kwijt, Amy komt als zondagskind terecht in een door armoede afbrokkelende gemeenschap. Het is een actuele situatie, weet Flynn als geen ander. Net na het uitkomen van haar debuut werd ze ontslagen bij Entertainment Weekly, net als heel veel van haar vrienden en vriendinnen. ,,Nick ervaart wat mijn vrienden en ik meemaakten. We trokken eind jaren negentig naar New York, de gouden tijd voor de journalistiek. Elke dag begon er wel ergens een nieuw tijdschrift, werk en kansen in overvloed. Het was een geweldige tijd om een journalist te zijn. Die periode duurde vijf jaar, en toen kwam langzaamaan de omslag. Op een gegeven moment kende ik meer mensen die hun baan kwijt waren dan mensen die nog als journalist werkten. Ik wilde Nick dat gevoel meegeven: dat je al die tijd gestudeerd en gewerkt hebt in een richting waar je enorm van houdt. En dan stopt het opeens. Wat dan? Wat kun je überhaupt, behalve schrijven?''

Voor Flynn pakte die omslag goed uit: haar boeken worden over de hele wereld verkocht en vermoedelijk binnenkort ook verfilmd. ,,Dat is helemaal geweldig, als filmverslaafde! Mijn eerste twee boeken zijn 'in ontwikkeling', zoals dat in Hollywood heet, en de rechten van 'Donker hart' zijn bijna verkocht. Maar ik schat dat 'Teerbemind' (haar debuut, red.) de eerste zal zijn, wellicht dat het project nog dit jaar van start gaat. Er is geld, er is een regisseur, dus op zich zou je zeggen: waar wachten we op. Maar zo werkt het helaas niet in Hollywood.''

Wat we nu van haar kunnen verwachten, ze weet het nog niet. De afgelopen weken heeft ze vooral veel gelezen om te kijken of ze iets tegen zou komen dat haar triggert. ,,Zo ben ik begonnen met boeken schrijven: omdat ik zo geraakt werd door 'Mystic River' van Dennis Lehane.''

Graag zou ze ook eens een psychologische roman proberen, of sciencefiction. ,,Hoe dan ook, ik zal altijd thrillers blijven schrijven, ik ben nu eenmaal gek van het genre. Een thriller is een geweldige manier om te leren je karakters te ontwikkelen, en te leren een plot te schrijven.''

Lachend: ,,Ik ben al een paar keer begonnen aan een roman, maar dan liep ik op een gegeven moment hopeloos vast omdat er gewoon niéts gebeurde. Twee personages op een bank die eindeloos met elkaar praatten: dat zien we al genoeg in Franse films, toch?''

Gillian Flynn, Donker hart. Vertaling: Vertaling: Hanneke van Soest en Herman van der Ploeg. Uitgeverij Boekerij, 447 pag. (foto auteur: copyright GPD/Koen van Weel); zie ook recensie van 'Donker hart')