Stephen Leather - De dag van de aanslag (1995)

Drinkebroer en AA-lid versus IRA en Carlos

(Door Peter Kuijt)

Een jong Amerikaans modelgezin (pappa is een geslaagde makelaar, de knappe moeder een succesvolle huisvrouw en het zoontje is irritant doch intelligent) maakt een dagtochtje met een Cessna 172 boven de woestijn van Arizona. Zoonlief probeert de zojuist gekochte videocamera uit en filmt een groepje mensen op de prairie dat in de weer is met steigers, poppen en geweren. Dat had de Scorcese in de dop nou net niet moeten doen: het vliegtuigje van zijn ouders wordt door het groepje uit de lucht geschoten. Einde dagtrip.

Zo begint De dag van de aanslag van de Britse auteur Stephen Leather. Een spectaculaire start, die helaas niet het gelijkwaardige vervolg krijgt dat hij verdient: de auteur beschrijft een eindeloos lijkende zoektocht van FBI-agent Cole Howard die met behulp van de - o, wonder - intact gebleven videotape van de ongelukkige familie de ware toedracht van het incident in de woestijn probeert te achterhalen.

Na onderzoekjes hier, computersimulaties daar, ruzies met zijn vrouw en zijn collega en broodnodige tussentijdse bezoekjes aan de plaatselijke AA-groep, kan Howard maar één ding concluderen en dat is dat het groepje mensen in de woestijn bestaat uit enkele IRA-activisten en de gevreesde, voor veel geld te leasen terrorist Ilich Ramirez Sanchez alias Carlos de Jakhals. Ze bereiden zich voor op een aanslag, zo veel is duidelijk. Maar op wie? Op wat?

Tegelijkertijd wordt de Britse ex-SAS-agent Mike Cramer door zijn vroegere neef naar de VS gestuurd voor een undercover-operatie. Zijn doel is het elimineren van IRA-terroriste Mary Hennessy, die op het gebied van het martelen van SAS-agenten een naam heeft hoog te houden. Ook Cramers onderzoek suddert vele bladzijden door, waarbij de man regelmatig een time-out inlast om zich moed in te drinken met liters Famous Grouse.

Na zo'n tweehonderd pagina's komt er eindelijk wat schot in de zaak wanneer blijkt dat een FBI-agent het hart niet op de juiste plaats heeft, en Cramer ook nog eens oog in oog komt te staan met Mary Hennessy. De finale - in een overvol honkbalstadion - is adembenemend: de groep terroristen én ook onze helden Howard en Cramer komen dan pas werkelijk in actie. Conclusie: De dag van de aanslag wordt pas lezenswaardig op de dag van de aanslag...

Stephen Leather - De dag van de aanslag; uitgeverij Van Holkema & Warendorf, 319 pag.