Erik van Zwam - Nachtschaduw (1998)

NOVA-redacteur scoort pas in finale

(Door Peter Kuijt)

Als onderzoeksjournalist heeft Erik van Zwam in de loop der jaren een niet te verwaarlozen schat aan ervaring opgedaan. Hij werkte onder andere voor de Brabant Pers, Time Magazine en NOS Laat. Nu wroet, graaft, spit en pleegt Van Zwam research ten behoeve van de actualiteitenrubriek NOVA. Journalistiek gezien mag Van Zwam zegenrijk werk hebben verricht, in Nachtschaduw, zijn thrillerdebuut, breekt zijn bijna ziekelijke zucht naar feiten hem lichtelijk op.

Van Zwams misdaadroman begint evenwel spectaculair. In het Stedelijk Museum wordt een overzichtstentoonstelling van Jeff Koons danig aangepast ten opzichte van de beschrijvingen in de catalogus: bijna alle kunstwerken worden kapot geslagen en besmeurd met verf en uitwerpselen.

De ochtend daarop wordt de winkel van de bejaarde diamantair Max Cohen overvallen. De indringers gaan er vandoor met de Nachtschaduw, een zeldzame, onbetaalbare en dus onverkoopbare, gitzwarte diamant van meer dan vijftig karaat. Bij de beroving laat de bejaarde nachtportier Elias Rosenthal het leven.

Het is aan de Amsterdamse rechercheur Michel Ferron om klaarheid in deze zaken te brengen. Zijn onderzoek voert hem onder meer langs de kokette conservatrice Elize Blaauboer, die een onstuitbaar effect op zijn hormoonhuishouding heeft. Via de diamantbeurs en een expert op het gebied van de occulte eigenschappen van edelstenen belandt Ferron uiteindelijk in Duitsland, waar de vermoedelijke daders van de diamantroof de weinig benijdenswaardige slachtoffers zijn geworden van een gifmoord. De Nachtschaduw is dan nog niet terecht, dus Ferron speurt vol goede moed verder.

Het zijn naast de wat houterige schrijfstijl met name deze bezoekjes die de vaart uit het verhaal halen. Van Zwam heeft onderzoek gedaan en dat zullen we weten ook. Pagina's lang wordt verhaald over de onvermoede krachten van diamanten, Koons als 'de Rembrandt van deze tijd' en de indringende werking van het zenuwgif tetrodotoxine. Nee, dan volgen we liever de speurtocht van de joodse diamantair Cohen. De inventieve en schijnbaar onvermoeibare bejaarde komt terecht in Zwitserland. Daar stuit hij op een duivelse groepering, die bij Cohen pijnlijke herinneringen aan een tragisch verleden teweegbrengt.

Alle lijntjes voeren toch weer naar Nederland, waar ook De Nachtschaduw - letterlijk - boven water komt. In een spannende finale op volle zee krijgt Nachtschaduw (het boek welteverstaan) eindelijk glans en geeft het dat beetje kwaliteit, waardoor de thriller net iets boven het gemiddelde uitsteekt.

Erik van Zwam - Nachtschaduw, uitgeverij De Boekerij, 284 pag.

Deze recensie werd eerder gepubliceerd in april 1998