Belovers en onverschilligen (column, 2013)

UITGEVER WORDEN (11)

(Door Peter de Zwaan)

Een speciaal soort lezer is de lezer die dolgraag wil corresponderen met een schrijver. Iedereen die een tijdje meeloopt in de wondere wereld van het boek weet dat, maar als de schrijver ook uitgever is dan trekt hij een speciaal soort belangstellenden: de belovers.

In het eerste mailtje vertellen ze hoe geweldig je schrijft en hoe vaak ze al je boeken hebben gelezen. De boeken die je zelf hebt uitgegeven gaan ze natuurlijk bestellen, maar nu ze toch aan het schrijven zijn, hebben ze eerst een paar vragen.

Die beantwoord je. Ik doe dat in elk geval wel. Ik beantwoord altijd brieven van lezers. Niet altijd dezelfde dag, maar definitief vergeten doe ik zelden iets.

Ik geef dus antwoord en krijg vrijwel meteen nieuwe vragen. Natuurlijk: de Bob Evers-boeken bestellen ze nog vanavond, ze verheugen zich al op het lezen ervan en Zwarte Zwaan vinden ze een prachtige naam voor een uitgeverij, maar, nu ze toch aan het mailen zijn, eerst nog een vraag. Of twee. Of meer.

Na het tweede mailtje weet ik het al: een belover. Hij - het is zelden een zij - zal blijven doorvragen, eindeloos, want hij heeft contact met een schrijver en dat wil hij uitbaten.

De boeken zal hij niet bestellen. Hij belooft het te doen en na een poosje zal hij zeggen dat hij het heeft gedaan, daarna dat de bank een fout heeft gemaakt, vervolgens dat hij geen idee heeft waar zijn geld is gebleven.

De belover is vanaf dat moment een zielenpiet die geld kwijt is en wie zichzelf zielig vindt die verlangt antwoorden, want welke schrijver is nu zo lomp dat hij een zielig persoon niet een dienstje wil bewijzen.

(Ik denk wel eens dat zieligheid de reden is dat je in de stad door mensen op een scootmobiel tegen je poten wordt gereden; ze mogen het doen, want verder hebben ze toch al zo weinig. Maar dit terzijde.)

Een ander bijzonder soort lezer is de financieel onverschillige. Ik heb er nu al een keer of tien mee te maken gehad. Hij zegt dat hij beide boeken wil hebben, hij maakt keurig 29,98 euro over, maar hij neemt niet de moeite zijn adres te vermelden.

Ik heb dus geld, hij heeft geen boeken. Deze situatie kan weken zo blijven. Of de betaler maalt niet om geld, óf hij heeft een eindeloos geduld: ‘Die De Zwaan flest de zaak echt niet, de boeken komen wel.’

Ik heb er een hekel aan niet te leveren waar voor is betaald en ik maak sinds enkele weken gebruik van een truc die iemand van een postagentschap me aan de hand deed. ‘Probeer het eens met het terugboeken van een cent. Bij de betaling vermeld je: “Het sturen van boeken lukt beter als we je adres hebben”.’

Dit systeem werkt. Niet bij iedereen even snel, maar op den duur komt er een adres. Soms gevolgd door een bedankje: dat het aardig is dat je zoveel moeite hebt willen doen.

Een enkeling weigert de schuld bij zichzelf te zoeken en moppert dat het wel erg lang heeft geduurd voor je die cent stuurde.

(Deze column is ook te lezen op www.peterdezwaan.nl)

Peter de Zwaan (1944, Meppel) heeft tientallen publicaties op zijn naam staan, misdaadromans en jeugdboeken. Voor acht van zijn thrillers werd hij genomineerd voor de Gouden Strop, de prijs voor het beste Nederlandstalige spannende boek. Met 'Het Alibibureau' won hij in 2000 die prijs. De publicatie van zijn nieuwe thriller 'De Loverman' bij zijn eigen uitgeverij Zwarte Zwaan is in voorbereiding. (Foto Peter de Zwaan: Bob Bronshoff)