(Door Peter Kuijt)
Uitgerekend nu heeft de Stichting CPNB besloten een bijdrage te vragen van de uitgevers die boeken willen inzenden voor de Gouden Strop 2014. Het nieuwe reglement, in augustus 'ingesteld door de CPNB', bepaalt dat de uitgeverij per deelnemende titel een bijdrage van 160 euro moet ophoesten. Uitgeverijen die lid zijn van de Groep Algemene Uitgevers (GAU) ontvangen overigens een korting van 85 euro op het aanmeldbedrag.
Een onderdeel van het reglement dat nog meer verbazing wekt, is dat de uitgever van het boek dat de Gouden Strop wint, en het thrillergenre zodoende met een parel 'verrijkt', een bijdrage van 1600 euro dient te doneren. Een strafkorting omdat je wint, zeg maar. De CPNB, die bekostigd wordt door uitgevers en boekverkopers en de NS en ABN Amro tot haar sponsors rekent, heeft verder bepaald dat het geldbedrag dat de winnaar mee naar huis krijgt ongewijzigd blijft: tienduizend euro.
Ilse Karman van uitgeverij De Crime Compagnie vindt het een 'belachelijke' aanpassing van het reglement. ,,Hoe serieus kan je deze prijs dan nog nemen'', laat ze via Twitter weten. Ze voegt er aan toe: ,,Een waanzinnig slechte en suffe actie! Ten eerste levert 't winnen van de Gouden Strop commercieel gezien al jaren niet genoeg op. Ten tweede ga je als kleine uitgever zelf op de stoel van de jury zitten. Want waarom zou je titels waarvan je weet dat de jury ze toch niet gaat kiezen insturen? Ik ga eens even goed nadenken wat ik hiermee ga doen en overleggen met mijn auteurs. Ik neig naar een boycot. Want ik ben ook geen lid van de GAU, net als veel kleine uitgevers. Dus wordt 't weer het recht van de sterkste (rijkste).''
Ook Larry Iburg van uitgeverij Ellessy Crime heeft grote bezwaren tegen de nieuwe regel. Uitgever Hans van den Boom van De Leeskamer meldt: ,,Dat is lekker. We mogen de Strop nu zelf betalen.'' Schrijfster Annet de Jong stelt in een reactie: ,,Met recht een strop. Wat een waanzin.'' Haar collega Marelle Boersma noemt de regel 'bizar'. ,,Stuivertje wisselen.'' Loes den Hollander vindt het hoog tijd worden om de naam van de prijs te veranderen in De Gouden Flop, terwijl collega-auteur Simon de Waal een andere suggestie heeft: De Gouden Sigaar. ,,En dan moet de schrijver zelf een doos meenemen.''
Ook de samenstelling van de jury is aangepast. Velden in voorgaande jaren vier recensenten en een BN'er als juryvoorzitter het oordeel, voor de editie van 2014 wordt volstaan met de bekende juryvoorzitter, drie recensenten én een boekverkoper dan wel bibliothecaris met kennis van het genre. Voor de Gouden Strop 2013 werden in totaal 106 boeken ingezonden.
UPDATE 8 OKTOBER: Wendela de Vos, voorzitter van het Genootschap van Nederlandstalige Misdaadauteurs (GNM), laat in een reactie het volgende weten: ,,Het beheer van de Gouden Strop en Schaduwprijs zijn vorig jaar officieel overgedragen aan de CPNB. Daarmee zijn de prijzen veilig gesteld voor de toekomst en is een verdere professionalisering ingezet. Het GNM is nog steeds op onderdelen betrokken bij de prijzen, zoals de samenstelling van de jury's. Wat betreft de uitvoering heeft de CPNB echter een eigen beleid. Het vragen van een bijdrage is in lijn met de andere prijzen die worden beheerd door de CPNB (en met andere prijzen in boekenland).''
De CPNB vindt het volkomen normaal om een bijdrage van de uitgevers te vragen. ,,De verandering van het reglement hoort bij de professionaliseringsslag die is ingezet'', stelt woordvoerster Maud Aarsen. ,,Het GNM zocht naar een duurzame inbedding als prijs voor nu en vooral de
toekomst. De CPNB heeft zich daar sterk voor gemaakt en met plezier de
verantwoording voor die toekomst genomen. De CPNB kent vele prijzen die zij voor
haar rekening neemt. Dat betekent dat bij een overname van een prijs eenzelfde
uitgangspunt geldt als voor alle andere prijzen die onder de hoede van de CPNB
vallen. De bijdragen (zoals bij inschrijving) komen de prijs zelf geheel ten goede.
Overigens is dit een normaal gebruik voor prijzen met een duurzaam karakter. Van de
Oscar tot de AKO wordt een bijdrage gevraagd.''
7 opmerkingen:
Gaat Tomas Ross nog gelijk krijgen.
Doek maar op die Gouden Strop.
Dit lijkt me hét moment om de titel van de prijs te veranderen in De Gouden Flop.
Het is eigenlijk helemaal niet zo gek dat de organisatie van een juryprijs een bedrag per ingezonden titel vraagt. Bij de Britse Daggers
(http://thedaggers.co.uk/rules.php) is die bijdrage per titel £ 20 en is er een regel dat er maar 1 boek van 1 auteur ingestuurd mag worden. Een groot verschil is natuurlijk dat de CWA (de Britse organisator en equivalent van "ons" GNM) niet al betaald wordt door o.a. bijdragen van uitgeverijen, wat bij CPNB wel het geval is en dat 20 pond een stuk schappelijker klinkt.
En echt vriendelijk naar de uitgevers toe is het ook niet. Er zijn er maar weinig die fluitend de eindstreep (lees: begroting) gaan halen dit jaar.
Een dergelijke regel heeft als belangrijkste doel een (kleine) drempel op te werpen en het aantal inzendingen naar beneden te krijgen.
Natuurlijk met de hoop dat een uitgever alleen zijn of haar beste thrillers gaat insturen. Maar ga er maar aan, als uitgever, om het schrijftalent dat je met volle
overtuiging hebt binnengehaald te vertellen dat zijn of haar boek niet geselecteerd is voor de groslijst van de Gouden Strop. En dat in tijden dat een uitgever niet
eens tegen een auteur mag zeggen dat een boek "niet commercieel genoeg is" (dit is een grapje, Peter).
Ik wens de CPNB en de betrokken uitgevers veel wijsheid toe.
En nu allemaal even stemmen op de Beste Thriller van het Jaar op Crimezone.nl. Het kan nog een weekje en kost niets ;-)
Beste Sander,
Als we de geldbedragen even buiten beschouwing laten, worden er door de CPNB in het reglement al genoeg drempels opgeworpen: de boeken moeten aangemeld zijn bij het Centraal Boekhuis, 'breed beschikbaar' zijn in de boekhandel, de uitgever moet ook actief zijn in het aanbieden van het boek (bijv. via mailing of winkelbezoek).
De nieuwe aanmeldbedragen zijn vooral een barricade voor de kleine, onafhankelijke uitgeverijen en zullen waarschijnlijk zorgen voor een selectie vooraf door de uitgever. Maar het is juist de jury die de selectie moet maken. Als uitgevers zich gaan inhouden met inzenden van titels, weet je als jury nooit of je echt het spannendste boek van dat jaar hebt bekroond.
Dit kan nooit de bedoeling zijn geweest van de initiatiefnemers die in 1986 de Gouden Strop in het leven riepen.
Ik sluit me geheel bij Peter Kuijt aan in deze. Hij slaat denk ik de spijker op zijn kop. De regelementen ken ik niet helemaal en dat er geen overkill aan inzendingen moet zijn kan ik me voorstellen maar dat kan en mag niet op deze wijze geregeld worden. Dit belemmert de kleinere uitgeverijen en auteurs zich te meten aan de grotere jongehs. Inzendingen zouden in eerste instantie door de jury eigenlijk zonder kennis van titel, schrijver en uitgeverij gelezen moeten worden. Hopelijk komt de organisatie nog tot inkeer en wordt de gedachte om te betalen per inzending snel ingetrokken. Laten we er voor zorgen dat de boekenwereld in het zonnetje blijft staan en dat er positieve aandacht aan geschonken wordt. Dat heeft ze juist nu erg nodig.
Laat bijvoorbeeld je stem horen wat de bestevthriller van 2013 is op www.crimezone.nl/bestethriller2013
Opmerkelijk genoeg wordt eenzelfde financieel offer voor deelname aan een genreprijs niet van uitgeverijen van kinder- en jeugdliteratuur geëist. In de reglementen voor zilveren en gouden Griffels, Penselen, Paletten, Vlag en Wimpels en andere prijzen waarvoor de CPNB tekent, wordt met geen woord gerept over een eigen bijdrage als entreebiljet voor de prijs. Een staaltje ongelijke behandeling waarvoor onze grondwet helaas geen oplossing biedt.
De CPNB heeft met deze actie slechts de aftrap gegeven voor tal van worstelpartijtjes tussen uitgevers en auteurs, tussen uitgevers onderling en tussen uitgevers en de CPNB. Allemaal goed zijn voor reuring in de tent, dus publiciteit rondom de Gouden Strop, maar het genre schiet er geen millimeter mee op.
In Duitsland worden de geldbedragen voor de beste misdaadroman (5000 euro), het beste misdaaddebuut (1500 euro), het beste korte (misdaad)verhaal (1000 euro) én de beste jeugd/kinderkrimi (2500 euro) door de gezamenlijke auteurs opgehoest. (Toeval: bij elkaar evenveel als het bedrag voor de Gouden Strop, 10.000 euro.) Het Syndicat, de Duitse tegenhanger van het Genootschap van Nederlandstalige Misdaadauteurs, stelt daarvoor een deel van de ledencontributie ter beschikking. Dat hapt lekker weg in de begroting maar er staat tegenover dat er in de jury’s uitsluitend misdaadauteurs zitten. De samenstelling daarvan vindt elk jaar plaats tijdens ledenvergadering. Kortom, het kost wat, maar dan heb je ook wat: de prijzen blijven in onafhankelijke handen, worden op kwalitatieve gronden toegekend en zelfs de schijn van commerciële belangen wordt vermeden.
Oplossing: Tomas Ross heeft in 1996 het geldbedrag van zijn pas gewonnen Gouden Strop tijdens zijn dankspeech aangeboden als rentedragend kapitaal. Daarvan zou een jaarlijkse debutantenprijs worden betaald. Van dat genereuze plan is nadien niet veel meer gehoord maar het is nooit te laat om een belofte na te komen. Een mooi begin van een nieuwe onafhankelijkheid.
V.w.b. de Gouden Strop: tien mille per jaar kan het GNM natuurlijk nooit opbrengen maar het zou goed zijn om de prijs weer terug te halen naar de eigen gelederen. De oude constructie van een aparte stichting Gouden Strop die de onafhankelijkheid van de prijs waarborgt met o.a. een eigen reglement en daarnaast een externe geldschieter die de organisatie en de prijzengeld voor zijn rekening neemt, was zo gek nog niet.
Bezinking leidt niet zelden tot begrip. Na drie nachten wakker liggen kom ik tot twee conclusies:
1) Een deel van het marketingbudget reserveren voor een nog immer prestigieuze prijs, daar is niets mis mee. Zeker niet als daarmee het voortbestaan van de prijs wordt gewaarborgd. Ook die 1600 euro zal (ruimschoots) worden terugverdiend.
2) De Gouden Strop wordt niet meer een prijs voor het beste Nederlandstalige spannende boek, maar voor de thriller die de meeste kans maakt op commercieel succes. En dat is een enorme verarming van deze prijs.
Dus.
Een reactie posten