Josh Bazell - Dansen met de dood (2009)

De voetnotenman

(Door Peter Kuijt)

'Escutcheon' is de term die medici hanteren voor schaamhaar. Peter Brown was de langst dienende roadie van The Beatles. Gebotteld water in ziekenhuizen bevat meestal vijf procent dextrose. En 'Baboo' is een gangbare benaming voor het jongste mannelijke lid van een Indiaas huisgezin.

De gemiddelde lezer van een thriller kan makkelijk zonder deze wetenswaardigheden, maar Josh Bazell vond het toch nodig om ze als voetnoten in zijn thrillerdebuut Dansen met de dood onder te brengen. En dat is het eerste wat opvalt aan de thriller van deze arts uit Californië: de bulk aan feiten en feitjes onderaan de pagina's. De schrijver bazelt onder andere over de overlevingskansen in Auschwitz, OK-pakken, Lech Walesa, fecaliën, tijgerhaaien en het Amerikaanse rechtssysteem.

De voetnoten zijn kennelijk bedoeld om een glimlach bij de lezer ontlokken, wat minder vaak gebeurt dan je zou willen. Bazell weet overigens niet dat Escutcheon ook de naam is van een Hengelose metalband, anders had hij dat vast wel vermeld, maar dit terzijde...

Het tweede opmerkelijke zijn de soms ellenlange zinnen die Bazell formuleert. Zinnen van meer dan vijftig woorden, die overigens door de vertaler veelal - een heel enkele keer ook niet - tot een goed einde worden gebracht, wat op zich een compliment waard is, duiken regelmatig op in de thriller, die het - en dat is dan weer teleurstellend - moet doen met een weinig aantrekkelijke cover. Die lange zinnen, dat moet een overblijfsel van zijn studie Creative Writing aan Brown University.

Minstens zo karakteristiek is het verhaal zelf. Bazell vertelt over de oud-maffiaman Peter Brown die via een getuigenbeschermingsprogramma als assistent-arts te werk is gesteld bij het ziekenhuis Manhattan Catholic. En hij vervult die taak op heel eigenzinnige wijze. Zo likt hij bij een vrouw het been dat later afgezet zal worden. Maar dan wordt hij herkend door maffialid Eddy Squillante, alias Eddy Consol, die in het ziekenhuis ligt voor onderzoek. En Brown weet dat als hij eenmaal ontmaskerd is, de wraak van de maffia dichtbij en nietsontziend zal zijn.

Bazell beschrijft - soms grofgebekt, soms hilarisch - hoe de maffia Brown steeds dichter op de huid zit, afgewisseld met flashbacks: over Browns gewelddadige verleden, over zijn grootouders die Auschwitz wisten te ontvluchten maar in de VS werden vermoord door de maffia, over zijn liefde voor violiste Magdalena.

De terugblikken halen de vaart enigszins uit het verhaal, maar dat wordt ruimschoots goedgemaakt door niet mis te verstane beschrijvingen van de falende Amerikaanse zorgsector en keiharde scènes in een haaienbassin en een vriescel, die de thriller boven het gemiddelde uittillen. De voetnoten hadden achterwege gelaten kunnen worden, de razendsnelle dialogen zijn vaak komisch genoeg. Leonardo DiCaprio heeft al toegezegd de hoofdrol in een eventuele verfilming te willen spelen. Als hij maar niet in voetnoten gaat spreken.

Josh Bazell - Dansen met de dood. Vertaling: Joost Mulder. Uitgeverij Cargo, 320 pag.