19 april 2018

Leve de recensent (column, 2018)

Honderden per jaar


(Door Peter de Zwaan)

Even snel reageren. Ik zeg: honderden boeken. Hoeveel zie je er nu voor je: 300, 500, 1178? Veel boeken, daar kunnen we het wel over eens worden, in elk geval meer dan 200, want in dat geval zeg je niet ‘honderden’, maar ‘een paar honderd’.


Nu ga ik naar Taede A. Smedes. Hij is schrijver en recensent bij onder meer de Volkskrant. Dat meld ik op gezag van de Volkskrant en daar zullen ze wel weten wie er recenseert.

Taede schreef over ‘Het boekenvak’ en de eerste zin luidde: ‘Als recensent bespreek ik honderden boeken per jaar.’ Honderden hè, dus 300, 500 of 1178. Veel.

Voor alle zekerheid blijf ik aan de lage kant: 365. Eén boek per dag en geen dagje overslaan.

Ik heb ooit een column gewijd aan een vergadering van het GNM, Genootschap Nederlandstalige Misdaadauteurs, waar een lid zei dat hij meer dan 100 boeken per jaar recenseerde voor Vrij Nederland. Ik ben het exacte aantal vergeten, maar het waren er heel wat meer dan die 100 staat me vaag bij. De man kreeg applaus. Maar ik dacht: hij verdient hoongelach. Ik heb jaren gerecenseerd en ik weet hoeveel tijd het vraagt als je het goed wilt doen.

En goed doen, begint met het boek lezen.

Niet lachen nu, niet zeggen: logisch. Ik ken recensenten die met open blik en droge ogen beweren dat ze ‘het wel weten’ na een pagina of 20. Ik vind dat geen recensenten, maar boekdoordraaiers. Ze krijgen meestal slecht betaald voor hun stukjes dus waarom zouden ze meer tijd aan een boek besteden dan hoognodig is? Om de schrijver recht te doen, sukkel, en de potentiële lezers.

Een man of vrouw die honderden uren, soms duizenden, bezig is met het schrijven van een boek verdient dat een recensent léést. En daarna nadenkt en het boek in zijn hoofd vergelijkt met andere boeken die hij heeft gelezen. Die daarna zijn gedachten ordent en weergeeft in een helder stukje dat het boek en de schrijver recht doet.

Volgens Taede is Taede zo’n recensent, want: ‘… ik neem mijn vak als recensent zeer serieus.’

Misschien kan hij zijn werk serieus doen als hij een dun boekje te pakken heeft met een grote letter. Vooruit maar, ik geloof het omdat Taede op de begeleidende foto zo eerlijk kijkt. De dag erna heeft-ie weer een dun boekje vol grote letters. De hele week dunne boekjes.

Maar dan, o, jee, daar is-ie: het boek dat wel 300 pagina’s heeft met allemaal van die kelerelettertjes in 9 punten. Die lettertjes moet hij allemaal lezen. Dan erover nadenken en een stukje schrijven.

De dag erna van hetzelfde laken een pak, want hij heeft een pechweek en de dunne boekjes zijn op.

Honderden boeken per jaar.

Die Taede A. Smedes. Ik denk dat ik namens heel veel collega’s spreek als ik hem beleefd vraag of hij gvd met zijn ogen van onze boeken af wil blijven.

Deze column is ook te lezen op peterdezwaan.nl 

2 opmerkingen:

'Graag Gelezen', mijn boekenblog zei

Ik kan dat alleen maar onderschrijven, Ingrid!
Eerst zelf lezen en recenseren, daarna naar de mening van anderen luisteren (lezen).
Twee zielen, een gedachte.


Remko Meddeler zei

Wat heeft de recensent Peter de Zwaan toch ooit misdaan, is wat ik me al jaren afvraag. Is het omdat zijn boeken weleens genadeloos zijn neergesabeld? Nee toch, want er zijn er ook wel een paar omhoog geprezen. En ach, zo belangrijk zijn recensies niet. En ach, het is maar één mening. Van iemand die waarschijnlijk niet eens goed gelezen heeft...

Ik ken Peter de Zwaan niet. Ik sprak hem wel een keertje bij een GNM-avond. We waren het ergens over eens. En hebben tenminste geglimlacht met elkaar. Zijn columns lees ik met veel plezier, ik houd wel van het prikkelende cynisme dat ook in zijn boeken voorkomt. Maar soms is-ie zuur. En da's jammer.

Ik schrijf dit niet om Smedes te verdedigen. Smedes heeft schromelijk overdreven met z'n 'honderden', dus mag hij dit eventueel zelf doen. Maar dat eeuwige afgeven op recensenten door oude miskende thrillerschrijvers, da's wel een keer mooi geweest.