Harlan Coben - Ontwricht; Vermist (2011)

Bolitar is gewoon een slechte detective



(Door Wilko Voordouw)

Als liefhebber van spannende boeken hoef je je geen zorgen te maken voor de dag van morgen. Altijd zijn er voldoende nieuwe uitgaven om de leeshonger te stillen.

Nadeel van die almaar nieuwe boeken uitbrakende drukkerijen is dat je - zelfs al lees je 24 uur per dag - wel eens een ontwikkeling of een schrijver mist. Het Cruijffiaanse voordeel daarvan is weer wel dat je de achterstand op een zeker moment kan inhalen. Voor de verstokte liefhebbers van die 'gemiste' schrijver ga je dan door voor een ongelooflijke barbaar, maar dat moet dan maar even.

Tot voor kort had ik nog nooit een boek van Harlan Coben gelezen. Ik weet niet hoe ik er nu op sta bij de lezers van dit blog, maar veel erger dan een stuk of twintig zweepslagen kan mijn gerechte straf niet worden, mag ik hopen. Immers, als verzachtende omstandigheid kan ik al die andere thrillerauteurs aanvoeren waarvan ik het complete oeuvre heb verslonden. En dan heb ik het nog niet over de non-fictie en de literatuur die ik tot me heb genomen.

Enkele weken terug was er een uitgelezen moment om eens kennis te nemen van het werk van die schrijver, die ik zo slonzig had verwaarloosd. Uitgeverij Boekerij gaf twee van de vroege boeken met Myron Bolitar, de privédetective die een belangrijke rol speelt in de boeken van Coben, voor het eerst in Nederlandse vertaling uit. Leuk, denk je dan.

Want met Vermist (Fade Away, 1996) en Ontwricht (Back Spin, 1997) dook ik voor de feestdagen van 2011 in het universum van Coben - zodat vrienden, bekenden en familie de komende tijd zich het hoofd niet hoefden te breken wat schrijver dezes te schenken. De bestellingen waren bijna de deur al uitgedaan: wat een geluk dat ik daarmee heb gewacht. Want ik vond in ieder geval deze twee boeken van Coben geen reclame om de winkelvoorraad eens fors te gaan plunderen.

'Coben gaat ten koste van je nachtrust', zou Vrij Nederland volgens een van de flapteksten ooit hebben geschreven. In mijn geval klopte dat in zoverre, dat ik me tijdens slapeloze nachten wel eens afvroeg hoe die Molitar zo'n slechte privédetective kan zijn en tegelijkertijd een bloeiend sportagentschap kan bestieren. Want dat doet deze voormalige, gemankeerde profbasketballer. Iedereen die wel eens met professionele sporters is omgegaan weet dat dit bijzondere wezens zijn. Hun belang staat voorop, hun ego gaat voor alles. Als hun sportagent - zeker in zeer geprofessionaliseerde sporten als basketbal, honkbal en golf - niet bij ieder gescoord punt aanwezig is maar in plaats daarvan de speurder uithangt, dan heb je de poppen aan het dansen.

De rol van de vriend 'Win' was ook goed voor enkele spontane nachtmerries. Het gaat hier om een puissant rijke man, die een fors aantal trauma's met zich meesleept. Dat resulteert er in dat hij in het ene boek wel, in het andere niet mee jaagt op de slechteriken. Dat hij in Ontwricht past voor deelname heeft te maken met een sinistere familiaire affaire, die er met de haren bij is gesleept. Overigens laat Molitar zich assisteren door een tweetal vrouwen die in het voorbije verleden hun brood verdienden als worstelaars. Een vreemd samenraapsel. Dat zou op zich geen probleem hoeven te zijn, ware het niet dat die personages nauwelijks worden uitgediept. Het blijft allemaal angstvallig aan de oppervlakte.

Dat deze papieren kloon van Jerry Maguire in ongeveer 300 pagina's zijn zaken tot een oplossing brengt, mag een heus wonder genoemd worden. En dan heb ik het nog maar niet over zijn sporters waarmee hij te vriend moet zien te blijven.

De kennismaking was dus geen ondubbelzinnig succes. Sterker, het is me zwaar tegengevallen. Daar waar schrijvers als Michael Connelly, Ian Rankin en ik weet niet hoeveel andere auteurs inderdaad voor slapeloze nachten zorgen, vind ik de twee eerder genoemde Harlan Cobens eerlijk gezegd nogal slaapverwekkend, redelijk onverteerbare kost. En dan lees ik dat deze goede man zo'n beetje alle Amerikaanse thrillerprijzen heeft mogen ontvangen. Mijn God, wat is er mis met mij? Moet ik nu ernstig aan mezelf gaan twijfelen? Of kan ik met een gerust hart mijn portie Coben aan de Fikkies geven die het wel hapklare brokken vinden en ga ik mezelf laven aan al die andere thrillers, die met de regelmaat van de klok worden uitgegeven. Ik denk dat ik dat maar doe, maar dat is natuurlijk puur persoonlijk.

Harlan Coben - Ontwricht. Vertaling: Iris Bol. Uitgeverij Boekerij, 336 pag.

Harlan Coben - Vermist. Vertaling: Nienke van der Meulen. Uitgeverij Boekerij, 352 pag.