'Schrijven is een strijd met de chaos'
(Door Monique Brandt)
De Britse schrijver Reginald Hill werd wereldberoemd door zijn personages Andy Dalziel en Peter Pascoe. De soms bizarre avonturen van dit nijvere speurdersduo uit Yorkshire werden regelmatig door de KRO op het scherm gebracht. De BBC-verfilming van zijn boeken heeft de in het Engelse Cumbria woonachtige auteur geen windeieren gelegd. 'Het geld heeft me in staat gesteld zeer comfortabel te leven als schrijver', zegt de in 1936 geboren Hill, die zelf schat dat hij 'ergens' tussen de veertig en vijftig boeken heeft geschreven. 'Maar helemaal zeker ben ik er niet van. Toen ik in de dubbele cijfers terecht kwam ben ik opgehouden met tellen.'
Het gat in zijn geheugen als het aankomt op zijn werk is geen verbloemde ijdeltuiterij. Zijn loopbaan als auteur startte immers in de jaren 70. In die tijd heeft hij onder drie pseudoniemen geopereerd. Sciencefiction, gedichten, essays, stukken voor radio en televisie, een serie thrillers met detective Joe Sixsmith in de hoofdrol: Hill werkt nu eenmaal graag in de breedte. Zijn politieromans over de dikke en uiterst brute maar ook gevoelige Dalziel en zijn jongere, intelligente en idealistische collega Pascoe verschenen echter onder zijn eigen naam. Doodstil, een van die thrillers, kreeg in Hills moederland in 1990 de prestigieuze Gold Dagger Award voor de beste misdaadroman.
Ondanks de lange serie voorgangers is elk nieuw boek rond de twee bekende politiemannen opvallend fris en origineel: Hill lijkt met elk boek nog beter te worden. 'Maar het schrijven gaat wel steeds moeizamer. In het begin schreef ik veel sneller. Ik was onervaren, wist nog niet zoveel van mijn personages, de keuzes die ik in een verhaal kon maken bleven beperkt. Maar door de jaren heen heb ik ontdekt dat er een oneindige bron van mogelijkheden is om je verhaal te vertellen. Zo oneindig, dat het een probleem wordt om de juiste manier te vinden. Soms heb ik al honderd pagina's klaar als ik besef dat ik het niet goed aanpak. Dan kan ik weer terug naar af. Dat is overigens niet zo erg, want ik heb veel plezier in de worsteling met tegenstribbelend materiaal. Schrijven is een strijd met de chaos, maar wel een heerlijke strijd.'
Het resultaat is er naar. Elk boek over Dalziel en Pascoe verschilt totaal van zijn voorganger. Zo speelde een van de boeken zich af tijdens de Eerste Wereldoorlog en begeeft Dalziel zich in een andere publicatie op de maan. 'Mijn fans lezen mijn werk juist zo graag omdat de boeken in feite op zichzelf staan. Dezelfde personages bevinden zich in totaal verschillende settings. In veel series blijven de hoofdpersonen statisch, ze zijn vooral bedoeld om het banksaldo van de auteur op peil te houden. Dat zou me snel vervelen. Ik probeer ze juist te laten groeien. Ze worden een beetje familie. Daarom heb ik er ook nog steeds zo'n plezier in, omdat Dalziel en Pascoe me toestaan andere werelden te creëren.'
Logica
De auteur is minder te spreken over de tv-avonturen van zijn mannen. 'Tv-mensen zijn nu eenmaal uit ander hout gesneden dan u of ik. Ze kijken heel anders tegen het leven aan dan een schrijver. In het begin was ik overigens wel blij met de serie, vooral omdat een eerste adaptatie door een andere producent volkomen mis was gelopen. In de eerste verfilming had de producent twee comedy-acteurs gecast voor de hoofdrollen, dat werd natuurlijk helemaal niets. De nieuwe producent pakte het anders aan: hij was een groot fan van mijn boeken, er werd gewerkt met excellente schrijvers als Alan Plater en Malcolm Bradbury en over de keus van de acteurs, Warren Clarke als Dalziel en Colin Buchanan als Pascoe, was ik ook zeer te spreken. Ik had zelfs inspraak.'
Dat veranderde toen het tweede seizoen van start ging, aldus de auteur. 'Langzaamaan namen de tv-mensen de macht over. Kijk, een misdaadboek moet een absolute logica hebben. Alles moet kloppen. Tv-mensen hebben lak aan die regel. Op tv zie je de meest onlogische dingen gebeuren, omdat het er nu eenmaal aardig uitziet. Zo kondigden de makers opeens aan dat ze van Ellie, Peter Pascoes vrouw, af wilden: ze zou worden gedood. Mijn personage, gedood door buitenstaanders! Te belachelijk voor woorden, zeker omdat Ellie zo'n belangrijke schakel is tussen Pascoe en Dalziel.'Uiteindelijk zijn de Pascoes in de tv-serie gescheiden, terwijl ze in Hills boeken nog stevig zijn getrouwd. De auteur bemoeit zich niet meer met de productie, de tv-makers schrijven inmiddels zelf de verhalen. 'Ik voel het alsof de navelstreng tussen mij en de serie is doorgesneden. En dat is goed zo, want ik ben veel te dol op mijn eigen personages.'
Dalziel en Pascoe werden eind jaren 60 'geboren' toen Hill nog Engels doceerde op een universiteit in het noorden van Engeland. In het debuut A clubbable woman zette hij Peter Pascoe neer als evenbeeld van zichzelf, een jonge, cultureel onderlegde en idealistische nieuwe kracht voor de politiemacht van Yorkshire.
'Het is logisch dat een beginnend schrijver personages zoekt die dichtbij zichzelf liggen. Dalziel was zijn tegenhanger: de monsterlijk botte, ouderwetse en onsympathieke diender. Maar al heel snel is Dalziel uit die rol gestapt en een eigen leven gaan leiden, hij heeft meer diepte en subtiliteit gekregen. Hij heeft onmiskenbaar een onplezierige, vulgaire manier van doen, maar hij heeft ook een andere kant: hij is slim en zelfs gevoelig. Pascoe is het centrum van de boeken gebleven, met Ellie en Andy aan zijn zijde, beurtelings fungerend als goede of boze engelen.'
Hill heeft na achttien Daziel-en-Pascoeboeken nog lang geen genoeg van zijn personages. 'Ik wil oud met ze worden, en zo lang het leuk blijft, ga ik door. Alhoewel ik me ook nog wel zie eindigen met poëzie. In het begin van mijn loopbaan zag ik mezelf als dichter, ik verdiende mijn eerste geld met gedichten. Maar wie weet eindigt Dalziel wel zo, bij hem weet je het maar nooit.'
Dit interview werd eerder gepubliceerd in mei 2001
Geen opmerkingen:
Een reactie posten