'Trein naar Bergen vannacht beroofd', kopte de voorpagina van een Noorse krant in de paasdagen van 1923. Een schok ging door het slaperige Scandinavische land en binnen een mum van tijd was de hele oplage uitverkocht. De nieuwsgierige lezers hadden niet meegekregen dat het hier om een advertentie voor een misdaadroman ging.
,,Deze roemruchte lancering wordt officieel gezien als het begin van onze traditie van 'paasthrillers''', vertelt Nils Nordberg (foto), journalist en expert op het gebied van misdaadliteratuur. De rest van Europa mag zich dan verheugen op de komst van de lente, de Noren maken van de gelegenheid gebruik om zich terug te trekken in donkere berghutjes om daar bij de open haard macabere en bloederige verhalen te lezen.
Negen van de tien verkochte boeken zijn in deze tijd van het jaar thrillers. Noorse uitgeverijen lanceerden de afgelopen weken veertig nieuwe werken in dit genre. Van oudsher trekken veel mensen in de paasvakantie de bergen in voor een laatste skitocht van het seizoen.
,,We zijn een vreedzaam volk dat op vakantie spanning zoekt in fictie, dat is gezond'', denkt de verkoopster in een boekhandel in het centrum van Oslo. 'Denk aan de paascrime!', schreeuwt de poster in de winkel.
De publiciteitsstunt met de trein naar Bergen mag dan een mooie mijlpaal zijn, Nordberg denkt dat de traditie van het lezen van misdaadpockets met Pasen ouder is. ,,Thrillers zijn vaak goedkope boeken. Al begin negentiende eeuw werden deze als schriftjes uitgegeven. Die stenciltjes wogen bijna niks en dat was een voordeel als je een 'boek' wilde meenemen in je rugzak op langlauftocht.''
LITCAST
Scandinavische thrillers maken de laatste jaren een bloeiperiode door. De in 2004 overleden Zweed Stieg Larsson verkocht in Frankrijk postuum 1 miljoen boeken. Håkån Nesser, Unni Lindell en Henning Mankell zijn geen onbekenden in Nederlandse boekenkasten. En jaarlijks worden er tientallen naar het Engels vertaald, een prestatie voor boeken uit een klein taalgebied. Nordberg denkt dat de open en democratische mentaliteit van Noord-Europa bijdraagt aan het succes van Scandinavische thrillers.
,,Misdaadliteratuur gedijt niet in dictaturen. Misschien omdat daar de persoonlijke vrijheid te beperkt is om van het macabere te genieten. De klassiekers zijn allemaal geschreven in democratische landen.''
Daarnaast heeft het volgens hem te maken met technische ontwikkeling en rijkdom. ,,Zweden, IJsland, Noorwegen, zijn volwassen, stedelijke landen geworden. We voelen ons veilig, maar hebben ook grote steden met een onderwereld waarin dingen gebeuren. Dat is een recept voor een goede thriller.''
Het Noorse Paasmysterie beperkt zich echter niet tot de literatuur. Op de radio zijn de hele week ouderwets spannende hoorspelen te beluisteren. De televisie vertoont vrijwel alleen misdaadfilms en series. Zelfs de melkpakken moeten er aan geloven: hierop verschijnen stripverhalen die eindigen met de vraag wie het gedaan heeft.
De nieuwste vinding dit jaar is een detective, speciaal geschreven voor gebruik op de mobiele telefoon, een zogenaamde 'litcast' in plaats van een podcast. Na het sturen van een sms naar een bepaald nummer, ontvang je de thriller als geluidsboek. Nu maar hopen dat de accu het volhoudt tot de ontknoping.
(Bron: Het Belang van Limburg)
Geen opmerkingen:
Een reactie posten