02 september 2010

Plaat van de maand (5)

AUTEUR VAN EEN ECHT INDISCHE SFEER

De Spanningsblog besteedt met recensies, interviews en nieuws voornamelijk aandacht aan de hedendaagse thriller en de auteurs daarvan. De vroege Nederlandse misdaadroman is op deze site een ondergeschoven kindje. Maar verzamelaar Wim van Eyle biedt uitkomst. Uit zijn rijke collectie richt Van Eyle eens per maand de schijnwerper op het werk van een - wellicht vergeten - Nederlandse misdaadschrijver uit vroeger tijden. Vandaag de vijfde aflevering uit de serie Plaat van de Maand. Over de exotische auteur Boekan Saja.



De naam Boekan Saja komt uit het Maleis en betekent 'ik niet'. Het was het
pseudoniem van C.W. Wormser die enige tijd in Nederlands-Indië woonde en werkte. Carl Wilhelm Wormser werd op 21 augustus 1876 in Amsterdam geboren. Hij stierf op 7 augustus 1946.

Van 1908 tot en met 1920 was hij rechterlijk ambtenaar, landraadvoorzitter en officier van justitie in het oosten van Nederlands-Indië. Wormser, die ook advocaat in Bandoeng was, nam in 1921 het hoofdredacteurschap van het Algemeen Indisch Dagblad De Preangerbode, voorheen De Preangerbode, over van Th.E. Stufkens. Een jaar later werd Wormser mede-eigenaar van de krant en hij wordt uiteindelijk enig eigenaar.

Hij was toen al druk boeken aan het schrijven: reisverhalen (o.a. 'Door de landen van de Oostzee', 'Door de wereld' etc.), het geloofsleven van de Javanen, vertellingen over Java en journalistieke schetsen. Bij zijn boeken treffen we ook nog 'Gedenkschriften van een Duitsch onderwijzer', dat was hij vermoedelijk vóór 1908 en in die periode heeft hij waarschijnlijk de Nederlandse nationaliteit aangenomen.




















In 1942 verscheen bij Uitgeverij Van Hoeve het boek 'Handlangers van den dood', een Indische detectiveroman, en in 1943 'Het graf van den Mammon', eveneens een Indische detectiveroman. Mammon staat overigens voor een slecht karakter dat alleen maar uit is op geld en macht.




















Ook in 1943 verscheen 'In de woning der geesten' (Hoeve-Deventer). Dit boek is geen detective maar eerder een romantisch avontuur. In ondoordringbare wouden is een meisje op weg om de top van de Smeroe te beklimmen na een weddenschap met een stel avontuurlijke jongens. In 1946 verschijn dan tenslotte 'Het geheim van de tempelruïne' waarin de criminaliteit (Japanse samenzwering) weer een hoofdrol speelt (Hoeve-Deventer). Het boek werd later in Nederland herdrukt.



















Het zijn vooral de beschrijvingen van de landschappen, de natuur en het af en toe gebruiken van Maleise en Javaanse woorden die de boeken een echte Indische sfeer geven. Er zijn niet veel geschreven met deze Aziatische 'touch'.

(Bronnen: Wim van Eyle, Peter Ronner, Lectuur Repertorium)

Geen opmerkingen: