27 oktober 2008

Tony Hillerman (1925-2008)

EEN GEBOREN VERHALENVERTELLER

De Amerikaanse schrijver Tony Hillerman, auteur van de reeks thrillers over misdaad in de indianenreservaten, is zondag 26 oktober overleden aan een longziekte. Hillerman, geestelijk vader van twee van de meest onwaarschijnlijke literaire helden, de Navajo-rechercheurs Joe Leaphorn en Jim Chee, is 83 jaar geworden.

Hillermans dochter Anne verklaarde tegenover persbureau Associated Press dat haar vaders gezondheid de laatste jaren te wensen overliet. Hij overleefde twee hartaanvallen en genas van prostaat- en blaaskanker. Toch bleef hij op zijn toetsenbord bezig, zelfs nadat zijn visuele vermogens begonnen af te nemen, zijn gehoor slechter werd en zijn handen geteisterd werden door artritis. ,,Ik word oud'', zei hij in 2002, ,,maar ik wil nog steeds schrijven.''

Volgens dochter Anne was haar vader een geboren verhalenverteller. ,,Hij nam de wereld met een wonderbaarlijke nieuwsgierigheid waar'', zei ze. ,,De kleinse details bracht hij tot leven. Niet alleen in zijn boeken, maar ook in zijn gesprekken.''

Hillerman introduceerde Navajo-politieman Joe Leaphorn in 'The Blessing Way' in 1970. Leaphorn was een ervaren rechercheur die het geloof van zijn volk in een rijke spirituele wereld wel begreep, maar niet deelde. De jonge rechercheur Jim Chee, die voor het eerst van zich liet spreken in 'People of Darkness' (1978), studeerde daarentegen vlijtig om een hathaali (sjamaan in Navajo-taal) te worden. Samen probeerden Chee en Leaphorn een brug te slaan tussen de dominante Anglo-Amerikaanse gemeenschap en de arme, Noord-Amerikaanse indianen die zichzelf de Dineh noemen.

Hillermans commerciële doorbraak was in 1987 met de publicatie van 'Skinwalkers', de eerste thriller met daarin zowel Chee als Leaphorn. Het verkocht 430.000 exemplaren en maakte daarmee de weg vrij voor 'A Thief of Time', dat diverse bestsellerlijsten haalde. Hillerman schreef in totaal achttien boeken, de meest recente heette 'The Shape Shifter' en verscheen in 2006.

'Talking God' behoort tot de beste boeken van de reeks. Het boek bevat subtiele en trefzekere sfeertekeningen, een interessant gegeven en een geraffineerd plot. Twee verhaallijnen, de een over een gevonden lijk zonder identiteit, de ander over een militante grafschenner, lopen na een aantal bladzijden fraai in elkaar over. ,,Ik wil dat Amerikanen stoppen met Navajo-indianen te zien als primitieve mensen. Ik wil dat ze begrijpen dat Navajo's gecompliceerde en ontwikkelde persoonlijkheden zijn'', zei Hillerman ooit.

Hillerman werd op 27 mei 1925 geboren in het vijftig zielen tellende dorpje Sacred Heart, Oklahoma. Zijn ouders waren boeren, maar dreven ook een kleine winkel. Daar luisterde kleine Tony naar de verhalen van de lokale bevolking.

Het gerucht ging dat de leraar van de één klaslokaal tellende school in Sacred Heart lid was van de racistische Ku Klux Klan. Daarop besloten Tony's ouders hem en zijn broer te sturen naar een school voor Navajo-meisjes in het nabijgelegen dorp Asher. Daar ontwikkelde Tony een levenslange liefde voor de cultuur van de indianen.

Geen opmerkingen: