Lees je moers taal!
Stop de dalende verkoop van Nederlandstalige boeken, zorg voor meer aandacht voor literatuur. Dat stelt de Auteursbond in reactie op de jaarlijkse marktcijfers van de CPNB. Daaruit blijkt dat vorig jaar tien procent minder Nederlandstalige fictie is verkocht. Eén op de vijf verkochte boeken is in een andere taal dan het Nederlands.
De Auteursbond, de belangenvereniging voor schrijvers (ook thrillerauteurs) en vertalers met 1750 leden, ziet de cijfers met lede ogen aan. 'Als deze trends doorzetten, krijgen lezers steeds minder keuze in hun eigen taal en verliezen makers hun publiek. Dat is ook een zorgelijke ontwikkeling voor uitgevers, boekhandelaren, bibliotheken en anderen in het boekenvak.'
De dalende verkoopcijfers van Nederlandstalige boeken in het algemeen en Nederlandstalige fictie in het bijzonder is volgens de bond het gevolg van decennialang cultureel afbouwbeleid en verschraling van het literatuuronderwijs. 'Bezuinigingen op de literaire infrastructuur, van literaire festivals en literaire tijdschriften tot bibliotheken, hebben geleid tot een kaalslag. Terwijl die infrastructuur niet alleen van essentieel belang is om de Nederlandstalige literatuur te laten bloeien, maar ook om die te laten groeien door nieuwe, diverse stemmen een kans te geven een groter publiek te bereiken.'
'De verschraling van het lees- en literatuuronderwijs draagt bij aan de trend van ontlezing. Het is in dat kader extra betreurenswaardig dat de aandacht voor (Nederlandse) boeken afneemt in kranten, radio, televisie en andere media. Hoe langer deze ontwikkelingen voortduren, hoe duidelijker die zijn terug te zien in de cijfers (en niet alleen in de cijfers).
Schrijver en bestuurslid Auteursbond Gustaaf Peek zegt: 'In een vrije samenleving is kunst de kanarie in de kolenmijn. Fictie bevraagt de werkelijkheid, maar de ruimte voor fictie krimpt. Willen we dat als samenleving? Een kentering is alleen mogelijk door politieke wil en politiek beleid. Aandacht ontstaat niet vanzelf, die creëer je. Aandacht genereert aandacht.’
De muziekwereld toont dat het anders kan, ziet Peek: ‘Nederlandstalige muziek is al jaren onverminderd populair in uiteenlopende genres; van pop tot hiphop en concurreert met Engelstalige muziek. Daar zie je terug wat je kunt bereiken met aandacht. Dat kan met boeken ook gebeuren.’
De Auteursbond roept makers, lezers en beslissers op: 'Wees trotser op onze taal! Er zijn 24 miljoen Nederlandstaligen, dat aantal moedertaalsprekers is gelijk aan het Deens, Noors en Zweeds samen. De Nederlandse literatuur is springlevend en veelzijdig. Ze verdient zoveel meer dan de CPNB-cijfers weergeven.'
Daar waar de rivierkreeften zingen van Delia Owens is het bestverkochte en meest uitgeleende boek van 2022. De verkoop van boeken groeit, maar de groei komt vooral uit Engelstalige boeken. Nederlandse fictie is juist minder in trek.
De cijfers over 2022 zijn door CPNB-directeur Eveline Aendekerk bekendgemaakt tijdens de nieuwjaarsreceptie van de boekenorganisatie. Daar waar de rivierkreeften zingen is de vertaling door Mariëtte van Gelder van het vorig jaar verfilmde debuut Where the Crawdads Sing van Delia Owens uit 2018.
Het bestverkochte oorspronkelijk Nederlandstalige boek is met een vierde plaats het kinderboek De Tijdmachine van Rutger Vink en Thomas van Grinsven. Ik ga leven van Lale Gül is met de achttiende plek het hoogst genoteerde oorspronkelijk Nederlandstalige fictieboek; het jaar ervoor stond dit boek op drie.
Het is voor het eerst sinds vier jaar dat de in 2021 overleden Ierse bestsellerauteur Lucinda Riley de verkoopcijfers niet aanvoert met haar Zeven Zussen-reeks. De vorig jaar verschenen detective van haar hand, De geheimen van de kostschool, haalde wel de tweede plek. Bovendien is Riley is nog altijd de meest voorkomende auteur in de lijst met veertien boeken, één boek minder dan haar record uit 2021.
Lezers kochten in 2022 in totaal ruim 43 miljoen boeken, met een totale waarde van meer dan 664 miljoen euro. De boekenmarkt is in omzet met 2,7 procent gegroeid. De afzet steeg licht met 0,4 procent en is daarmee de hoogste in tien jaar tijd.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten