Het spannende boek redt zichzelf ook zonder campagnes
De ‘Maand’ waarin hij gevierd werd, is niet meer. Het spannende boek daarentegen bruist volop. Denkend aan thrillers zien we deze zomermaanden weer een eindeloze stroom leesvoer vol moord en doodslag richting boekhandel gaan. Verdwalen in het thrillerbos ligt op de loer.
(Door Peter Kuijt)
Thrillerauteurs zijn bij uitstek de schrijvers die de tijdgeest scherp in de gaten houden, het straatrumoer in boeken naar hun hand zetten en soms vooruitlopen op de actualiteit. Kijk naar Gouden Stropwinnaar Jac. Toes. Eind 2019 bedacht hij samen met zijn Duitse schrijfkompaan Thomas Hoeps de plot voor een spionageroman rond een agressief Rusland dat Estland wil binnenvallen.
'De recensies op Der Tallinn-Twist zijn lovend', zegt Toes, 'we geven tientallen lezingen en over de verkoop van filmrechten wordt ook gesproken.' Maar het boek is vooralsnog alleen in het Duits te lezen en er komt een Estlandse vertaling aan. Het wachten is op een Nederlandse uitgever die er warm voor loopt. 'Een diepgekoesterde wens', zegt Toes, 'want ik zou wel weer eens in mijn moedertaal willen verschijnen.'
Ook Charles den Tex loopt voor de troepen uit. Nog voor de rel uitbrak over NBD Biblion die zevenhonderd recensenten aan de kant zette om voortaan besprekingen met behulp van artificial intelligence te publiceren, onderwierp de drievoudig Gouden Strop-winnaar zijn jongste boek aan het oordeel van een robot. Een softwareprogramma onderzocht het manuscript op het voorkomen van bepaalde emoties als ‘woede’, ‘angst’, ‘geluk’ en ‘walging’.
Den Tex: 'Ergens in De Repair Club gaf de grafiek voor ‘angst’ een dal waar ik dacht dat er een piek zou zitten. Dat hoofdstuk heb ik vervolgens aangepast.' Of elke auteur dit zou moeten doen? 'Dat moet iedereen voor zich weten. Ik vond het leuk en leerzaam.'
Campagnes afgebouwd
Thrillers zijn ongekend populair. In 2019 was spannende fictie met 48 procent het meest gekochte genre. Twee jaar later was dat percentage zelfs gestegen naar 57, blijkt uit onderzoek van GfK. Desondanks of misschien wel juist daarom voert CPNB voor het spannende boek lang niet zo uitbundig campagne als voor de literaire roman of het kinderboek. De boekpromotor bouwt juist uitsluitend af.
In 2016 werd de Maand van het Spannende Boek ingekort naar zeventien dagen tellende Spannende Boeken Weken onder het motto ‘kortere campagneperiode, krachtiger signaal’. Vorig jaar bleef er nog maar één campagneweek over en dit jaar is zelfs die beperkt tot een Avond van het Spannende Boek (zie kader).
Ook het traditionele geschenkboekje werd om zeep geholpen: in 2021 verscheen de laatste cadeauthriller, De jaloezieman, geschreven door het Noorse bestsellerkanon Jo Nesbø. Het zij zo. De thriller kan het ook goed zonder de steun van de CPNB af, het spannende boek redt zichzelf wel. Thrillers zijn big business, weten uitgevers.
Jaarlijks zien honderden thrillers het licht, omgerekend bijna twee per dag. Je hebt thrillers met legal, historische, psychologische en literaire als bijvoeglijk naamwoord. De beruchte VN Detective & Thriller Gids signaleerde inmiddels ook de ‘inkakkende thriller’, boeken die alleen een vlammend begin en een spetterend einde hebben.
De thriller hult zich in talloze gedaanten.
Een verre van volledig overzicht van de verschillende genres.
'De recensies op Der Tallinn-Twist zijn lovend', zegt Toes, 'we geven tientallen lezingen en over de verkoop van filmrechten wordt ook gesproken.' Maar het boek is vooralsnog alleen in het Duits te lezen en er komt een Estlandse vertaling aan. Het wachten is op een Nederlandse uitgever die er warm voor loopt. 'Een diepgekoesterde wens', zegt Toes, 'want ik zou wel weer eens in mijn moedertaal willen verschijnen.'
Ook Charles den Tex loopt voor de troepen uit. Nog voor de rel uitbrak over NBD Biblion die zevenhonderd recensenten aan de kant zette om voortaan besprekingen met behulp van artificial intelligence te publiceren, onderwierp de drievoudig Gouden Strop-winnaar zijn jongste boek aan het oordeel van een robot. Een softwareprogramma onderzocht het manuscript op het voorkomen van bepaalde emoties als ‘woede’, ‘angst’, ‘geluk’ en ‘walging’.
Den Tex: 'Ergens in De Repair Club gaf de grafiek voor ‘angst’ een dal waar ik dacht dat er een piek zou zitten. Dat hoofdstuk heb ik vervolgens aangepast.' Of elke auteur dit zou moeten doen? 'Dat moet iedereen voor zich weten. Ik vond het leuk en leerzaam.'
Campagnes afgebouwd
Thrillers zijn ongekend populair. In 2019 was spannende fictie met 48 procent het meest gekochte genre. Twee jaar later was dat percentage zelfs gestegen naar 57, blijkt uit onderzoek van GfK. Desondanks of misschien wel juist daarom voert CPNB voor het spannende boek lang niet zo uitbundig campagne als voor de literaire roman of het kinderboek. De boekpromotor bouwt juist uitsluitend af.
In 2016 werd de Maand van het Spannende Boek ingekort naar zeventien dagen tellende Spannende Boeken Weken onder het motto ‘kortere campagneperiode, krachtiger signaal’. Vorig jaar bleef er nog maar één campagneweek over en dit jaar is zelfs die beperkt tot een Avond van het Spannende Boek (zie kader).
Ook het traditionele geschenkboekje werd om zeep geholpen: in 2021 verscheen de laatste cadeauthriller, De jaloezieman, geschreven door het Noorse bestsellerkanon Jo Nesbø. Het zij zo. De thriller kan het ook goed zonder de steun van de CPNB af, het spannende boek redt zichzelf wel. Thrillers zijn big business, weten uitgevers.
Jaarlijks zien honderden thrillers het licht, omgerekend bijna twee per dag. Je hebt thrillers met legal, historische, psychologische en literaire als bijvoeglijk naamwoord. De beruchte VN Detective & Thriller Gids signaleerde inmiddels ook de ‘inkakkende thriller’, boeken die alleen een vlammend begin en een spetterend einde hebben.
De thriller hult zich in talloze gedaanten.
Een verre van volledig overzicht van de verschillende genres.
Vakantiethriller Met drieënhalf miljoen verkochte exemplaren is Suzanne Vermeer de koningin van de vakantiethriller. Of koning, want nog steeds is de auteur die het stokje van de in 2011 overleden bedenker Paul Goeken overnam, een goed bewaard geheim. Andere auteurs die hun thrillers op exotische locaties of wintersportoorden laten afspelen, zijn Kiki van Dijk (pseudoniem) en Linda van Rijn (pseudoniem van Mariëtte Middelbeek). Voor lezers die niet al te diep willen nadenken over ingewikkelde plots en bordkartonnen personages voor lief willen nemen.
Politiethriller De Nederlandse Dana Smit is forensisch psycholoog, actrice in BBC-series én model. Zij schreef met Zonder schuld het eerste deel van een serie over profiler Hazel Kramer. Haar uitgever vergelijkt haar met succesauteurs als Saskia Noort en Esther Verhoef. De Britse toneelschrijver Jacob Ross laat in Botteneiland een rechercheur los op een cold case. Tegelijkertijd zoekt hij uit welke losgeslagen collega zijn moeder heeft gedood tijdens een demonstratie. Ross won met dit boek de Jhalak Prize voor een schrijver van kleur.
Serialkillerthriller De Britse oud-HR-medewerker en ‘serial killer nerd’ Sam Holland debuteert met De Echoman over een man die de moordmethoden van bekende seriemoordenaars uit de geschiedenis kopieert. Landgenoot Daniel Cole keert met Mimic terug naar de wereld van zijn Ragdoll-serie, met een verhaal over een seriemoordenaar die ’s werelds grootste kunstwerken nabootst… met de lichamen van zijn slachtoffers.
Juridische thriller Drie verhalen in één bundel, dat zie je niet vaak bij bestsellerauteur en ex-advocaat John Grisham. In het titelverhaal Sparringpartners hebben twee broers het advocatenkantoor van hun vader overgenomen. Maar de twee kunnen elkaar niet uitstaan. Dan dreigt hun praktijk ten onder te gaan.
CSI-thriller Over een paar maanden komt forensisch rechercheur Carina van Leeuwen met een nieuwe coldcasethriller. In Magma treedt een oorlogsjournalist als vreemde eend in de bijt toe tot een rechercheteam. Dat onderzoekt de verdwijning van twee meisjes uit verschillende sociale klassen.
Whodunit De Britse boekverkoper Fran Dorricott stuurt in haar boek De vuurtoren zes gasten naar een Airbnb op een afgelegen eiland. Ene James verdwijnt een nacht en zit daarna aan de ontbijttafel, maar durft niet te vertellen wat hem is overkomen. Voor fans van Agatha Christies En toen waren er nog maar…
Scandinavische schrijvers opereren meer dan gemiddeld in duo’s, zo ook de Deense architect Kim Faber en tv-presentator Janni Pedersen. In hun Stikdonker krijgt een inspecteur in Kopenhagen een nieuwe moordzaak toegewezen: een jonge vrouw is gewurgd en halfnaakt achtergelaten in een park. Haar kleren liggen netjes opgevouwen naast haar lichaam.
Buitenbeentje Jean Hanff Korelitz schreef met De plot een verhaal over de diefstal van een briljante plottwist. En dat had die schrijfdocent nooit bij die student moeten doen…
Buitenbeentje Jean Hanff Korelitz schreef met De plot een verhaal over de diefstal van een briljante plottwist. En dat had die schrijfdocent nooit bij die student moeten doen…
KADER
Tijdens de Avond van het Spannende Boek wordt donderdag voor de 35ste keer de NBD Biblion Gouden Strop uitgereikt. Voor het eerst mochten Vlaamse uitgevers geen thrillers van hun auteurs inzenden. De Stichting Gouden Strop had daartoe besloten in de hoop meer bekendheid, aandacht én hogere verkoopcijfers voor de winnaar te genereren. De laatste jaren belandt het bekroonde boek namelijk vaker niet dan wel in de Bestseller 60, er is geringe ‘exposure’ voor de auteur in kwestie.
In de jaren waarin een Vlaming won, was die media-aandacht nog minder. Dus werden de Vlaamse uitgevers uitgesloten van deelname. Overigens ging de prijs in totaal acht keer de grens naar het zuiden over. Een klein achterdeurtje liet de organisator wel open: de Vlaamse schrijver die bij een Nederlandse uitgever onderdak had gevonden, mocht wel meedoen. Daar heeft dit jaar één auteur gebruik van gemaakt.
Bij de Vlaamse auteurs viel het besluit niet in goede aarde. ‘Een oorlogsverklaring’, oordeelde Rudy Soetewey, die twee keer werd genomineerd voor de Gouden Strop.
Een volop Nederlandse aangelegenheid wordt het dus komende donderdag in bibliotheek Neude in Utrecht. Vier schrijvers zijn genomineerd voor de thrillerprijs van 10.000 euro: oud-Stropwinnaar Marion Pauw met Vogeleiland, debutant en NRC-journalist Bas Haan (Lenoir), schrijver en ITV-regisseur Gerrit Barendrecht (De Russische Connectie) en horror- en thrillerauteur Thomas Olde Heuvelt (Orakel). Ook wordt de Schaduwprijs toegekend aan de auteur van het spannendste debuut.
(Dit artikel verscheen in Het Parool op 4 juni 2022)
Gouden Strop weert Vlamingen
In de jaren waarin een Vlaming won, was die media-aandacht nog minder. Dus werden de Vlaamse uitgevers uitgesloten van deelname. Overigens ging de prijs in totaal acht keer de grens naar het zuiden over. Een klein achterdeurtje liet de organisator wel open: de Vlaamse schrijver die bij een Nederlandse uitgever onderdak had gevonden, mocht wel meedoen. Daar heeft dit jaar één auteur gebruik van gemaakt.
Bij de Vlaamse auteurs viel het besluit niet in goede aarde. ‘Een oorlogsverklaring’, oordeelde Rudy Soetewey, die twee keer werd genomineerd voor de Gouden Strop.
Een volop Nederlandse aangelegenheid wordt het dus komende donderdag in bibliotheek Neude in Utrecht. Vier schrijvers zijn genomineerd voor de thrillerprijs van 10.000 euro: oud-Stropwinnaar Marion Pauw met Vogeleiland, debutant en NRC-journalist Bas Haan (Lenoir), schrijver en ITV-regisseur Gerrit Barendrecht (De Russische Connectie) en horror- en thrillerauteur Thomas Olde Heuvelt (Orakel). Ook wordt de Schaduwprijs toegekend aan de auteur van het spannendste debuut.
(Dit artikel verscheen in Het Parool op 4 juni 2022)
Geen opmerkingen:
Een reactie posten