Terri Jentz - Vals paradijs (2008)

Overrompelende true crime

(Door Arno Ruitenbeek)

Terri Jentz en haar vriendin Shayna Weiss (pseudoniem) overleven in 1977 een aanslag door een psychopaat. Vijftien jaar later begint Jentz' acht jaar durende queeste naar de nooit berechte dader en de achtergrond van de krankzinnige aanval. Dat levert Vals paradijs op, een overrompelend true crimeboek dat zich kan meten met In koelen bloede van Truman Capote.

De studentes Jentz en Weiss besluiten 31 jaar geleden dwars door de Verenigde Staten te fietsen. Al snel gaat dat faliekant fout. Als ze kamperen in een parkje in Oregon, rijdt een grote pick-up over het tentje van de meiden heen, waarna de bestuurder van die wagen met een bijl op hen inslaat om vervolgens in de nacht te verdwijnen. Als door een wonder ontsnappen Terri en Shayna aan de dood, zij het dat ze ernstige verwondingen aan respectievelijk arm, romp en hoofd oplopen.

De vriendinnen reageren heel verschillend. Shayna lijdt aan geheugenverlies, heeft de moordpoging niet bewust meegemaakt en wil van Terri nooit horen wat er precies gebeurd is. De vriendschap verwatert, mede door haar toedoen.

Terri doet tot 1992 haar uiterste best een gewoon leven te leiden. Ze verhuist naar de andere kant van de VS, wordt scenarioschrijver en vertelt over haar belevenissen op een uiterst afstandelijke manier. Dan dringt het besef door dat ze voor de verwerking van de traumatische gebeurtenissen terug moet naar de plek des onheils, om daar te zoeken naar antwoorden op vele vragen.

Tot 2000 is ze bezig te spreken met iedereen die destijds op een of andere wijze betrokken was bij het misdrijf. Politiemensen, ooggetuigen, familieleden en vrienden van de vermeende verdachte plus de eigenlijke dader. Ze ontdekt dat de politie er zich destijds met een jantje-van-leiden van afmaakte, dat de zaak is verjaard, dat er een valse bekentenis in het schamele dossier zit, maar ook dat na twintig jaar velen nog kennis hebben van en grote compassie voelen met de 'onbekende' slachtoffers Jentz en Weiss. Met behulp van enkele nieuwe vriendinnen en door haar enorme doorzettingsvermogen weet Terri een bevredigend resultaat te boeken.

Ze is geen briljant schrijfster. De wijdlopige passages, overbodige zijlijnen en herhalingen in Vals paradijs worden echter ruimschoots goedgemaakt door de ijzingwekkende feiten en verbijsterende gesprekken. Opnieuw is de werkelijkheid gruwelijker dan de grootste fantasie.

Terri Jentz - Vals paradijs. Vertaling: Roelof Posthuma. Uitgeverij Luitingh, 560 pag.