'Je moet het geweld voelen'
De volslagen onbekende Amerikaanse schrijfster Karin Slaughter (1971) werd in 2001 ineens een beroemdheid, dankzij de thriller Nachtschade. Inmiddels is ze een gevierd schrijfster en de auteur van het geschenkboekje voor de Maand van het spannende boek, Onbegrepen. Wat is het geheim van een goede misdaadroman?
(Door Ans Bouwmans)
LONDEN _ Ze zit met haar benen opgetrokken in een fauteuil. Huiselijk, maar tegelijkertijd wat afwerend. Karin Slaughter is de beroerdste niet als het op promotie aankomt. Ze begrijpt hoe belangrijk publiciteit is, zelfs als je al een gevierd auteur bent.
Maar zichzelf eraan overleveren, nee, dat gaat te ver. Ondanks een dik stapeltje interviews weten we niet heel veel meer van de kleine, blonde auteur dan dat ze in Atlanta, in de Amerikaanse staat Georgia, leeft met een vriendin en een paar katten, Pete en Maggie. 'Ik ben gestalkt, en praat liever niet over mijn privéleven.'
Ze schrijft haar bestsellers in een huisje in het bergachtige noorden van Georgia waar haar vader woont, is een huismus en benadrukt vooral dat ze een heel gewoon leventje leidt. 'Ik ga naar de supermarkt, maak de kattenbak schoon, ga naar de sportschool en bezoek de bioscoop.' Ze is een echte zuiderling, fan van Hillary Clinton, en als ze veertig wordt, in 2011, wil ze een ruimtereis maken met Virgin Galactic. 'Ik houd van sciencefiction, groeide op met Star Trek.'
Karin Slaughter kan dan wellicht een échte ster genoemd worden: niet alleen geheimzinnig, maar ook excentriek. Een enigma met een imago.
Hoe verover je als 'producente van uithangborden met schrijftalent' de literaire wereld? Is er een rijtje vuistregels om een succesvol auteur te worden? Een eenvoudig antwoord is er niet, zegt Karin Slaughter. Geluk, dat hoort erbij. Een uitgever die in je gelooft. En je moet natuurlijk wel een boek schrijven dat te verkopen is. Zelf had ze al heel wat briefjes met nette afwijzingen gekregen voor de historische romans die ze schreef, voor ze de raad opvolgde om een spannend boek te schrijven.
Slaughter behoort tot de schrijvers die afzondering nodig hebben om te kunnen presteren. Ze heeft een deadline, eens per jaar. 'Dan sluit ik mezelf op, zodat ik niet online Scrabble kan spelen en geen andere afleiding heb. Ik zit en werk, dompel mezelf onder in het verhaal. Ik ben erg snel afgeleid.'
Zo'n honderd schrijvers in de VS verdienen hun brood uitsluitend met hun boeken, zegt Slaughter, en zij is daar een van. Dat ze een ster in de wereld van de misdaadliteratuur is geworden, is geen toeval. Laat dat duidelijk zijn. Jezelf in de markt zetten is belangrijk. Die boodschap draagt Slaughter uit. Ze reist onvermoeibaar de wereld over, komt elk jaar minstens een keer in Nederland. Ze heeft een handelsmerk, een formule zou je het zelfs kunnen noemen: heftige verhaallijnen, indringende beschrijvingen van wreedheden en ongrijpbaar geluk. In het fictieve Grant County is het altijd kommer en kwel, ook al blijft hoofdpersoon Sara Linton overeind.
De gruwelijkheden in haar boeken en het geweld dat haar hoofdpersonen moeten doorstaan, zijn niet gebaseerd op haar eigen leven. Je hoeft zelf geen getormenteerde jeugd te hebben gehad om te kunnen invoelen hoe een verkrachting kan leiden tot een foute vriend, een abortus en allerhande andere keuzes die 'zelfdestructie' uitschreeuwen, meent ze. 'Ik hou ervan om over de onmenselijke kanten van misdaad te schrijven. Het gaat erom hoe mensen erop reageren. Je moet het geweld voelen.'
Een goed boek heeft meerdere lagen, zoals het werk van Mo Hayder, een van haar favoriete thrillerschrijvers. Het gaat niet alleen om de verhaallijn, maar ook om de karakters. 'Het moet je boeien op meer dan een niveau: de verteltrant, de intrige en de spanning.' Je moet talent hebben om een goed boek te schrijven, meent ze, ook al kun je schrijftechnieken aanleren en fouten afleren. 'Een heleboel schrijvers gebruiken clichés in hun debuut. Of ze denken dat hun held eenzaam en depressief moet zijn.'
Een goed misdaadverhaal weet de lezer te beroeren, zegt Slaughter. Als mannen over geweld schrijven gaat het over de techniek, over het mes, het bloed. Natuurlijk, de techniek moet kloppen. Maar: 'Vrouwen schrijven over hoe het voelt, diep van binnen. Ik schrijf niet om te schokken, maar het is belangrijk dat je een reactie ontlokt. Een mens hoort emotioneel geraakt te zijn als het gaat over zoiets als kindermisbruik. Daarom is het heel belangrijk hoe je het opschrijft, met een subtiel gevoel van verontwaardiging en morele overtuiging.'
De spanning kan niet de hele tijd opgeschroefd worden, dat houdt de lezer niet vol. Je moet hem af en toe wat rust gunnen. 'Het is als eb en vloed.' Maar als je eenmaal weet hoe je een misdaadplot in elkaar moet zetten, dan kun je elke andere roman schrijven. 'Dan heb je geleerd het tempo in het verhaal te houden.'
Succes, een prachtig leven, vervulling. Wat heeft Karin Slaughter nog te wensen? Dat haar boeken meegroeien met haarzelf. 'Je wilt een reeks boeken die je leven weergeven.'
ONBEGREPEN
De novelle Onbegrepen'is niet geschreven in de gebruikelijke stijl van Karin Slaughter. Het heeft in tegenstelling tot haar thrillers een satirische toon. Het absurdistische verhaal gaat over de hopeloos onnozele Martin Reed, die onder de plak zit bij zijn verschrikkelijke moeder en niks van zijn leven weet te maken. Tot hij verdacht wordt van moord, en rechercheur An Albada ontmoet. De paradox is dat zijn onschuld hem niet weet te redden, maar dat het verhaal toch een 'happy end' heeft.
Karin Slaughter ziet het geschenkenboekje als een manier om de Nederlandse lezers te bedanken. Nederland was het eerste land buiten de VS waar ze een uitgeverij vond, en ze bezoekt ons land elk jaar. Tijdens een verblijf in Hotel New York in Rotterdam tekende ze de eerste stukjes van de novelle op in een opschrijfboekje. 'Ik bedacht allemaal verschrikkelijke dingen, die de moeder van Martin zou zeggen.' Ze bezocht Hindeloopen, in Friesland, en gaf een van de hoofdpersonen, An Albada, een Friese achtergrond. Slaughter: 'Dit was een kans om eens iets anders te doen, voor een ander publiek. Ik heb er ook allerlei eerbetonen aan mijn favoriete thrillerschrijvers doorheen gestrooid. Een kleine traktatie voor liefhebbers van misdaad.'
