Schrijfster, opiniemaker en columniste Nausicaa Marbe heeft De Diamanten Kogel 2015 gewonnen. De jury vond haar roman 'Smeergeld' is meer dan een spannend boek. 'De ernstige thematiek die op lichtvoetige toon wordt gebracht maken het zowel een satire als een geëngageerde roman.'
Goede thrillers komen soms uit onverwachte hoek, stelt de jury in zijn rapport. Smeergeld is daar een voorbeeld van. De winnende roman is 'doordrenkt' van thrillerelementen. Stadsarchitect Job van Emmerik verliest zijn baan en zijn aanzien nadat hij de bouwfraude van zijn politieke tegenstanders wil onthullen. Van een invloedrijk man die veel reist wordt hij plots aangezien als een leegloper in een gegoede wijk. Het wordt allemaal nog erger als hij geconfronteerd wordt met een ex-minnares uit Oost-Europa. Als de vrouw hem en zijn echtgenote verder in de wurggreep van chantage en manipulatie trekt, probeert Job met list en bedrog zijn huwelijk te redden en van zijn kwelgeest af te komen.
'Smeergeld begint als een meanderende beek vol ongezouten meningen over hedendaagse fenomenen', stelt de jury. 'Orthodontisten, hondepoepzakjes of SUV's, Job van Emmerick heeft er een mening over en wordt daardoor een memorabel personage, grappig en erudiet, met een onderkoelde, cynische levensvisie'. De jury noemt Smeergeld eerder een zedenroman dan een thriller, 'die zonder gebruik te maken van de – soms ietwat versleten - conventies van de crimi in een sappige taal naar een climax stroomt.'
Nausicaa Marbe wilde een boek schrijven met ethische dilemma's dat de lezer zou dwingen tot doorlezen, constateerde de jury. 'Smeergeld is meer dan een spannend boek. De ernstige thematiek die op lichtvoetige toon wordt gebracht maken het zowel een satire als een geëngageerde roman. Het is bovendien ook een zedenroman waarin iedereen knoeit, zowel de machthebbers als de individuen. De huwelijkscrisis en de persoonlijke dilemma's van het hoofdpersonage worden weerspiegeld in de morele verlamming van de samenleving, waarin iedereen op een bepaald niveau boter op zijn hoofd heeft. De illusie van het maakbaarheidsideaal in de Nederlandse samenleving wordt grondig gefileerd en met de grond gelijk gemaakt.' De twee grote verhaallijnen van het boek worden door elkaar geweven tot een 'onweerstaanbare pageturner'. 'De hoofdpersonages, de zedenschets van de rijke, verzadigde Haarlemmerhoutbewoners, de tot doorlezen dwingende plot en sappige taal maken Nausicaa Marbe tot een verrassende, maar verdiende winnaar van de Diamanten Kogel 2015.'
Nausicaa Marbe (1963) is van Roemeense komaf. Haar ouders, pianiste Myriam Marbe en schrijver Aristide Poulopol, stuurden haar op haar achttiende - acht jaar voor de Roemeense revolutie - naar Nederland. Marbe studeerde aan de Vrije Universiteit in Amsterdam en werkte als journaliste mee aan verschillende radio- en tv-programma's van de VPRO. Ze schreef onder andere voor Vrij Nederland, de Volkskrant, NRC Handelsblad en Trouw. Bij de Volkskrant had ze tot juni 2013 een column, nadien in de Telegraaf. Ze heeft vier boeken op haar naam staan waarvan Smeergeld de laatste is.
Voor De Diamanten Kogel 2015 werden 151 boeken ingestuurd. De jury kwam daarin 'alle conventies' van het genre tegen. 'Politieromans, spionageromans, whodunits, romans noirs, avonturenromans en prychologische thrillers werden tegen mekaar afgewogen en gekeurd. Bij het doorploegen van de boekenberg concentreerde de jury zich op de kwaliteit, op de weerbarstigheid en de durf van de auteurs, op de romans die de conventie durven doorbreken, gebruiken of vernieuwen, en op helden van vlees en bloed.'
'In de lichting van dit jaar waren er bekende en betreden paden, er waren gevestigde waarden die een serie schrijven met dezelfde drinkende inspecteur, er waren gevestigde waarden wiens handelsmerk het is om telkens iets anders te proberen', vervolgt de jury in zijn rapport. 'Er waren ook nieuwe stemmen en debuten, aankondigingen van series. Er waren nieuwe, originele samenwerkingen en er waren schrijversduo's met solowerk.' De jury vond het opmerkelijk dat er in de boeken veel personages voorkwamen die leden aan aritmomanie oftewel teldwang. 'De jury hoopt dat deze dwangneuroze niet besmettelijk is. Bloed en afgehakte ledematen, tot daar aan toe, maar teldwang...'
De boeken voerden de jury niet enkel naar Hasselt, Amersfoort, Den Haag of Damme, maar ook naar São Poalo, Tunesië, de Westbank en Saint-Louis. De jury: 'De Nederlandse of Vlaamse thriller heeft duidelijk de wereld ontdekt. We kunnen maar hopen dat de wereld nu ook nog de Nederlandstalige thriller ontdekt.'
De Diamanten Kogel werd in 2002 voor het eerst uitgereikt. De prijs is sindsdien zeven keer naar een Vlaamse auteur gegaan en zeven keer naar een Nederlandse collega.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten