Simon de Waal - Pentito (2007)

Apostroffen en liquidaties

(Door Peter Kuijt)

Met de stevige politieroman Cop vs Killer sleepte de Amsterdamse rechercheur en (scenario)schrijver Simon de Waal in 2005 een nominatie voor zowel de Gouden Strop als de Diamanten Kogel, de Vlaamse pendant van deze thrillerprijs, in de wacht. In beide finales moest hij zijn meerdere erkennen in een collega-schrijfster. Johanna Spaey won met Dood van een soldaat de Strop, terwijl Onder druk van Esther Verhoef de Kogel kreeg.

Terecht of niet, De Waal zul je er niet over horen brommen. Op zijn schoorsteenmantel staat immers al een Gouden Kalf: gewonnen in 2000 met het scenario voor de film Lek.

Het heeft echter te lang geduurd voordat De Waal met een opvolger van Cop vs Killer kwam. Te lang, omdat er weinig degelijke thrillers in dit genre verschijnen. Te lang ook, omdat De Waal zelf al achterin Cop vs Killer de ;ezer beloofde dat zijn nieuwe boek er in februari 2006 zou zijn.

Het heeft bijna twee jaar moeten duren voordat Pentito ook echt verscheen. Dat het zo lange tijd in beslag name, zal vooral te maken hebben met de nerveuze beweeglijkheid van De Waals uitgever Oscar van Gelderen, die in een paar jaar tijd een hink-stapsprong maakte van uitgeverij Vassallucci via Rothschild & Bach naar Dutch Media-imprint Lebowski, steeds met de Amsterdamse schrijver in zijn kielzog.

Hoe het ook zij, met Pentito doet De Waal opnieuw een serieuze gooi naar de prijzen, want het boek mag er wezen. Evenals in Cop vs Killer is er ook in Pentito sprake van een explosieve start. In Italië is een 12-jarig jochie getuige van de moord op zijn hele familie, een uitvloeisel van een massale oorlog tussen maffiaclans. Hij weet onder te duiken. Begin jaren negentig denken zijn vijanden dat de jongen dood is. Maar de jongen, die de naam Giovanni La Rocca heeft aangenomen, leeft nog en wel in Amsterdam.

Deze volwassen geworden La Rocca kruist het pad van rechercheur Nick Meere, die herstellende is van een schotwond en met kleine 'zaken' weer aan het arbeidsproces moet wennen. La Rocca is opgepakt bij een opstootje en Meere moet hem verhoren. Als de Italiaan merkt dat Meere hem via de vreemdelingendienst wil laten uitzetten naar zijn geboorteland, raakt hij in paniek. Een gedwongen terugkeer naar Napels staat gelijk aan de doodstraf, bezweert hij Meere.

La Rocca biedt de rechercheur informatie aan in ruil voor verblijf in Nederland. Deze spijtoptant, oftewel pentito, weet alles over de onfrisse handel en wandel maffiaclans in Italië, Duitsland en Nederland. Om dat te bewijzen, onthult hij Meere de verblijfplaats van een in Italië ontvoerde senator. Als de informatie blijkt te kloppen, is het spel op de wagen. Niet alleen Interpol wil alles over de informant weten, ook de camorra, de Napolitaanse maffia, zit nu achter de pentito aan. En dat maakt het voor Meere alleen maar ingewikkelder. Gaandeweg Pentito, dat zich afspeelt in Amsterdam, Rome en in en rond Napels, blijkt deze aanvankelijk kleine klus een uiterst riskante voor Meere en de zijnen te worden. De ene liquidatie na de andere lijkt een causaal verband te hebben met de verklaringen van de pentito.

Met Pentito heeft De Waal vakwerk afgeleverd: een verhaal met kop, staart én ballen. Hier schrijft een auteur met kennis van zaken en dossiers. Taalpuristen zullen wellicht vallen over verkeerd geplaatste apostroffen bij namen en het foutieve gebruik van de meervoudige werkwoordsvorm bij zinnen waarin de constructies 'een aantal' en 'zowel… als…' voorkomen. Maar ook zij zullen weer snel opkrabbelen, want het verhaal raast in vliegende vaart voort om te eindigen in een uitermate bevredigende finale, waar alle lijntjes geraffineerd aan elkaar worden geknoopt.

In zijn nawoord schrijft De Waal dat Pentito is gebaseerd op enkele gebeurtenissen met meerdere pentito’s in Amsterdam in de jaren negentig. Wat precies in Pentito ook werkelijk is gebeurd, laat de schrijver in het midden. Maar wat maakt het uit? Als het niet waar is, is het in ieder geval goed bedacht. Of zoals de Italianen zouden zeggen: ‘Se non è vero, è ben trovato'.

Simon de Waal – Pentito. Uitgeverij Lebowski, 303 pag.