Tomas Ross brengt hommage aan zijn vader
Voor wie het nog niet wist: Tomas Ross heet eigenlijk Willem Pieter Hogendoorn. Hij is de zoon van Pieter Gerardus Hogendoorn, tijdens de Tweede Wereldoorlog lid van de verzetsgroep Albrecht. Na de oorlog werd Ross' vader gevraagd de Binnenlandse Veiligheidsdienst (BVD) vorm te geven.
De in 1912 geboren Pieter Gerardus Hogendoorn stierf, zoals zijn zoon meldt, 'in het BVD-harnas'. Als een hommage aan zijn vader, die volgend jaar een halve eeuw geleden overleed, en ook als eerbetoon aan de onlangs overleden grootmeester John le Carré, komt Ross in het najaar van 2021 met In de Schaduw van de Muur. Het is een spionageroman die zich afspeelt tijdens de Koude Oorlog in Nederland en Oost-Berlijn. Ross: 'Oftewel de Stasi contra de BVD'.
Zijn vader heeft thuis nooit veel willen vertellen over zijn werkzaamheden in dienst van het ministerie van Binnenlandse Zaken. Hij was fel op de communisten en ook van sociaaldemocraten moest hij niets hebben. 'Alleen voor Willem Drees had hij een zwak', vertelde de schrijver in een interview uit 2004. 'We woonden bij hem in de buurt en als wij hem op zondag - als wij ter kerke gingen - tegenkwamen, stopte mijn vader altijd en lichtte zijn hoed. Drees stond boven de partijen.'
'Mijn vader was een van de weinig goede politiemensen in de oorlog. Onder de codenaam Pauline fungeerde hij eind '43 in de Biesbosch als contact tussen de verzetsgroep Albrecht en de Britse geheime dienst. Die gaf hem de codenaam Shelldrake. Uit de groep Albrecht is het Bureau Nationale Veiligheid, de latere BVD, voortgekomen. Ik weet niet veel van hem. Ik heb later begrepen dat hij de hoofdinspecteur was die Chris Lindemans, oftewel dubbelspion King Kong, na de oorlog in de Scheveningse strafgevangenis verhoorde,' aldus de schrijver die vernoemd is naar zijn oom Willem, een broer van zijn vader en lid van de NSB.
'Ik moest op school zeggen dat mijn vader referendaris was op Binnenlandse Zaken. Dat hij bij de BVD werkte heeft hij mij pas verteld toen ik op de middelbare school zat. We wandelden toen samen op de Veluwe. Hij zei dat hij bij de dienst zat en ik weet nog dat ik achterover viel van het lachen. Hij vroeg: 'Vind je dat zo gek?' En ik: 'Nee, maar ik geloof het helemaal niet'.'
Ross heeft later nog wel over de BVD geschreven, maar niet als een organisatie van alleen onderknuppels. 'Dat zal ongetwijfeld met een soort rehabilitatie van mijn vader te maken hebben. Van: jongens, pas op, je kunt wel tegen de BVD zijn, maar die dienst heeft toch wel wat nuttigs gedaan.'
'Het generatieconflict heb ik natuurlijk wel met hem gehad. Ik ben opgegroeid tijdens de jaren zestig. Kreeg een tik mee van de PSP en de oorlog in Vietnam. Dat stond haaks op wat hij, die ijzervreter, vond. Ik heb hem wel eens verweten dat hij alleen maar op communisten joeg. Dan zei hij altijd: Stalin is erger dan Hitler en de communisten zeggen wel dat ze 'mir' - vrede - willen, maar 'mir' betekent ook de hele wereld.'
Ross' vader werd nog geen zestig. 'Hij stierf te jong, rookte vier pakjes per dag.'
Editor at large
Voor de publicatie van In de Schaduw van de Muur verschijnt op 28 januari Ross' langverwachte thriller Indisch Requiem. Tomas Ross, 76 jaar inmiddels, is dus nog lang niet van plan het schrijversbijltje erbij neer te gooien. Sterker nog, deze maand tekende hij een contractverlenging als editor at large bij uitgeverij De Bezige Bij/Cargo. De deal loopt tot 1 januari 2024. Hetzelfde geldt voor het exclusieve auteurscontract, waaronder hij zijn handtekening zette.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten