Desnoods Inez Weski op vrije voeten (column, 2023)

Echt, we kunnen veel meer  



(door Tomas Ross)

Ongetwijfeld is de Nederlandse (Nederlandstalige) thriller sinds enkele decennia stukken volwassener geworden. En beter. Althans in het algemeen. Minder piefpafpoef , inspecteur Snuf, Blonde Beppie en seriemoorden (ongeveer half Nederland moet inmiddels zijn uitgemoord).

Dat ik me wel eens kritisch heb uitgelaten over sommige vrouwelijke auteurs, betekent niet dat ik anderen niet met plezier lees (al worden er wel erg veel zusjes met een al dan niet duister verleden vermist). Corine Hartman, Anya Niewierra, Lieneke Dijkzeul, Anita Terpstra en Esther Verhoef kunnen zich met gemak meten met de grote buitenlandse collegae. En op de shortlist voor de Gouden Strop 2023 stonden vijf (mannelijke) schrijvers die internationaal vakwerk afleverden. Kwalitatief hebben we dus niet te klagen.

Echter (ja hoor, daar gaan we weer), populair als het genre is, die vijf verkopen hier samen stukken minder dan de nieuwe Baldacci, Nicci French, Lars Kepler of Karin Slaughter. In de Top 60 van de CPNB kom je hun boeken zelden of nooit tegen in tegenstelling tot de buitenlandse reuzen. Sowieso staat er vrijwel nooit een vaderlandse misdaadauteur in. Als het gebeurt, dan hoogstens enkele weken, met uitzondering van Thomas Olde Heuvelt (meer spannende fantasy en horror), Peter – ‘Baantjer’- Römer, Esther Verhoef en de onvermijdelijke Suzanne Vermeer en Linda van Rijn. En, toch verrassend, de genoemde Anya Niewierra.

Tegenwoordig word je al een bestsellerauteur genoemd wanneer je tienduizend exemplaren verkoopt

En waarom een Top Tien Spanning in het leven geroepen? Om toch maar in een lijstje te staan? Zo isoleren we ons zelf. (Dan kunnen we ADO ook de beste voetbalclub noemen. Ja, van Den Haag).

Oké, het is crisis in boekenland en tegenwoordig word je al een bestsellerauteur genoemd wanneer je tienduizend exemplaren verkoopt (voorheen minstens het viervoudige), maar de teneur is al jaren dezelfde in ons genre: voor uitgevers en boekhandelaren ligt de prioriteit vooral bij de grote buitenlandse namen. ‘We moeten wel, willen we blijven bestaan. En we jullie (Nederlandse schrijvers) kunnen uitgeven, c.q. in- en verkopen.’ Dat is een onloochenbaar feit, maar ook een vicieuze cirkel.

‘Koopt Nederlandsche waar, dan helpen wij elkaar’, luidde de reclameslogan tijdens die andere crisis, de wereldcrisis begin jaren dertig. Maar met zo’n slogan alleen schiet je niet op.

Wat bijvoorbeeld te doen?

Je moet de Gouden Strop niet tijdens een uurtje op een doordeweekse dag in een bibliotheekzaaltje uitreiken maar tijdens een avond in een chique gelegenheid zoals voorheen in de Rotterdamse schouwburg, het Amstelhotel, Frascati, De Rode Hoed, Felix Meritis. Zoals andere literaire prijzen die daar wel door uitgevers en CPNB worden georganiseerd.

Vroeger was het NOS Journaal er nog bij

Nodig daar als eregast(e) geen al dan niet bekende buitenlandse auteur voor uit (ze lachen zich krom in Stockholm) maar een aansprekende Nederlander (m/v). Een landelijk bekende politicus (m/v), acteur/actrice, tv-personality, het hoofd van de AIVD , desnoods Inez Weski nu ze weer op vrije voeten is. Je genereert er veel meer publiciteit mee. Geef die er ook aan, schakel je perscontacten in. Vroeger – toen lang niet alles beter was – was het NOS Journaal er nog bij, hadden landelijke dagbladen als NRC en de Volkskrant voorbeschouwingen, interviews met de genomineerden.

Uitgevers en boekhandelaren zouden de genomineerde boeken enkele weken voor de uitreiking moeten promoten. Zij zijn aangesloten bij de CPNB, de P staat voor Propaganda. Wel voor de Boekenweek, voor de Publieksprijs, voor de Kinderboekenweek, waarom niet net zo intensief en met aandacht voor de Nederlandse auteurs in het o zo populaire genre Thrillers en Detectives. Hup, leg in die Thrillerweken vaderlandse thrillers in de etalage, plaats advertenties voor de titels, dat heeft veel meer effect dan een als stofzuigervertegenwoordiger rondreizende misdaadauteur naar dertig luisteraars in lokale bibliotheken, die tijd is echt voorbij.

Breng tijdens de Thrillerweken het geschenkboekje weer terug, geschreven door een Nederlandse misdaadauteur (m/v). En als je het dan wilt laten samenstellen door een BN’er, dan door Barry Atsma (‘de nieuwe 007’), John van den Heuvel of desnoods Inez Weski nu ze weer op vrije voeten is, maar niet weken later door Matthijs van Nieuwkerk of Anna Drijver met verhalen van Heleen van Royen en Maarten Biesheuvel. Of erger.

Waarom kunnen de Denen en Noren het wel en wij niet? 

Uitgevers moeten qua marketing en betaalde promotie veel meer aandacht (lees: geld) besteden voor hun Nederlandse auteurs, met name hun debutanten. Zo creëer je een kweekvijver voor talent (zie de Scandinaviërs). Baldacci verkoopt toch wel, Esther Verhoef ook, maar John Kuipers of Gerrit Barendrecht niet, ondanks lovende recensies en respectievelijk hun Gouden Strop en de Hebban Thrillerprijs.

Stimuleer als GNM (Genootschap van Nederlandstalige Misdaadauteurs) meer aandacht in de boekenbijlagen van de dag- en weekbladen. Nu is dat af en toe een rubriekje en dan nog over een onbekende Japanse of Finse auteur (de Volkskrant). In de boekenbijlage van die krant van 13 mei stonden 2,5 pagina’s interview met drie Spaanse auteurs die als schrijfster Carmen Mola een bestseller schreven, een stuk over het nieuwe boek van de Amerikaanse Rebecca Makkai. En in een klein kadertje iets over de Thrillerweken. Volgend jaar bij de Spaanse thrillerdagen in de krant El Pais komt een dubbelinterview met Willem Asman en Tomas Ross. En gij gleuft het.

Bij het GNM zijn ook recensenten aangesloten en journalisten die thrillers schrijven. Hetzelfde geldt voor de redacties van tv- en radioprogramma’s. Anna van den Breemer (Het Perfecte Zusje), Volkskrant-journaliste en getrouwd met Özkan Akyol (Eus Boekenclub) kan goed werk verrichten. Zelf werd ik na kritiek op het elitaire karakter van Brommer op Zee uitgenodigd voor het programma.

En tenslotte, het GNM kan veel meer doen dan een jaarlijkse vergadering (statuten, notulen en rondvraag) en een verwaterd Mystery Dinner uitsluitend voor leden te organiseren. Hebban en Zoetermeer (Nederlands Thrillerfestival) doen hun best maar in tegenstelling tot Duitsland, het VK of de Scandinavische landen hebben we geen spectaculair Crime Festival. Organiseer dat enkele dagen, reik dan de Gouden Strop uit, gooi er een paar populaire bands tegen aan, vertoon Nederlandse misdaadseries, ook die zijn beter dan ooit, nodig de acteurs uit, laat desnoods Inez Weski op vrije voeten presenteren.

Waarom kunnen de Denen en Noren het wel en wij niet?

Echt, we kunnen veel meer.

En veel beter.

(Deze bijdrage van drievoudig Gouden Stropwinnaar Tomas Ross stond eerder op Hebban.nl) 

Gesignaleerd 591 (nieuws, 2023)

Oud-pastoor schrijft thriller mét een vleugje erotiek



Pol Dehullu, die in 2018 ontslag nam als pastoor van Jabbeke, heeft de afgelopen jaren niet stil gezeten. De priester debuteerde met de thriller Pontifex, die goed werd verkocht in Vlaanderen. Recent verscheen zijn tweede thriller Claustrum bij uitgeverij Manteau. Over erfgoed, klimaatverandering en politiek gekonkel.

Klimaatproblemen en extremisme lijken onbeheersbaar te worden in Oostende. Bedreigt een nieuwe overstromingsramp de stad aan zee? Wordt de burgemeester onttroond door de intriges van een jonge politicus? Wie zijn de belagers van een jonge wetenschapper?

Ondertussen vraagt het stadsbestuur priester Gilles Perrier om de herbestemming van twee kloosters te begeleiden. Dat lijkt aardig te lukken, tot ook daar radicalisering en hysterie de kop opsteken. Voor het onbeschaamde Groeningefront zijn alle middelen geschikt om vernieuwende initiatieven te saboteren en democratische politici te destabiliseren.

En dan is er nog de wereldvreemde collega van Gilles, die een hemelse verschijning zou hebben gehad en vastbesloten is de christelijke beschaving te redden.

Claustrum is volgens de uitgever 'een aanstekelijke thriller geschreven in een vlotte en beeldrijke taal, inclusief subtiele humor'. Bovendien bevat het verhaal een vleugje erotiek.

Pol Dehullu was veertien jaar pastoor toen hij zijn parochie vaarwel zei. Nu begeleidt hij rouwende families en brengt hij veel tijd door aan zijn schrijftafel. Zijn eerste roman Pontifex ging over intriges en machtswellust in de katholieke kerk.

Uranium op een vuilnisbelt (nieuws, 2023)

Acteur Michael Caine wordt thrillerauteur



Hij speelde gedurende zeven decennia in meer dan 130 films, zei wie hij was in een hitsingle van Madness en is een negentigplusser. Toch weerhoudt dit alles de Britse acteur Michael Caine er niet van een andere weg in te slaan: hij brengt een thriller op de markt. Zijn boek, Deadly Game geheten, verschijnt in november en gaat over een ex-SAS-agent die neo-nazi's, rijke Russen en Colombiaanse drugskartels op zijn pad vindt.   

Michael Caine (foto: Manfred Werner)

De acteur had al heel lang de wens om een thriller te schrijven. Inspiratie voor zijn debuut vond hij volgens zijn Britse uitgever in een nieuwsbericht. De vondst van uranium op een vuilnisbelt in de wijk East End in Londen, was de basis voor het verhaal. Zijn protagonist is rechercheur Harry Taylor, die het nucleaire goedje moet ophalen. Maar hij komt te laat op de locatie: het spul is gestolen. Terwijl veiligheidsdiensten over de hele wereld in opperste staat van paraatheid zijn, is het kleine team van Taylor en de zijnen verwikkeld in een race tegen de klok om uit te vinden wie het nucleaire materiaal heeft en wat de plannen ermee zijn.

De belangrijkste verdachten in deze zaak zijn de aristocratische Britse kunsthandelaar Julian Smythe en de puissant rijke Rus Vladimir Voldrev. En dan duiken er ook nog Britse neo-nazi's en drugsbazen uit Colombia op.  

Volgens zijn uitgever Hodder is Michael Caine al zijn leven lang verzot op thrillers en daarnaast 'een auteur die volop ideeen heeft voor spannende fictie. Caine besprak al eerder de thriller, die hij schreef tijdens de coronalockdown, in een interview met The Guardian in 2021. De werktitel was toen If you don't want to die. 'Ik lees alleen maar thrillers', zei hij. 'Ik hou van avontuur, ik ben niet zo van de literatuur.'

(Bron: The Guardian)

Wordt verwacht 553 (nieuws, 2023)

Van binnenuit op slot



Op 3 augustus verschijnt bij uitgeverij Cargo de thriller In eeuwigheid van Camilla Grebe. Het is een psychologische thriller van de tweevoudig winnaar van de Glass Key Award. 

Op een mooie dag in augustus heten Lykke en haar man Gabriel hun vrienden welkom bij hun jaarlijkse zomerfeest. Hun zeventienjarige tweeling Harry en David is er ook, met hun beste vriendin Bonnie. De drie zijn al hun hele jeugd bevriend, maar langzaam lijkt de vriendschap te veranderen.

Als Lykke de volgende dag met een kater opstaat, wordt het lichaam van Bonnie gevonden in het huisje achter in de tuin waar de pubers samen sliepen. De beide jongens verklaren niets gemerkt te hebben, maar de deur is van binnenuit op slot gedraaid, niemand had het huisje in kunnen sluipen.

Acht jaar later wordt Lykke zelf verdacht van moord, en weigert ze een verklaring af te geven. Wat is er werkelijk gebeurd in die fatale zomernacht?

Camilla Grebe (1968) is de eerste vrouwelijke Scandinavische thrillerauteur die voor haar werk twee keer de Glass Key Award ontving. Alleen Stieg Larsson en Arnaldur Indridason gingen haar voor. Grebe heeft inmiddels vier internationaal succesvolle solothrillers op haar naam staan. Ze woont met haar man en twee kinderen in Portugal.

Rijk verhaal (nieuws, 2023)

Filmrechten 'De Repair Club' verkocht  



EndemolShine Scripted, onder meer bekend van de film Het geheugenspel, gebaseerd op het gelijknamige boek van het welbekende schrijversduo Nicci French, heeft de verfilmingsrechten van De Repair Club van Charles den Tex verworven.

Drievoudig Gouden Stropwinnaar Charles den Tex is een van de meest succesvolle thrillerauteurs van Nederland. De Repair Club verscheen vorig jaar en vertelt het verhaal van John Antink, ex-chef van de geheime dienst, die gedwongen wordt zijn verleden onder ogen te zien en een fout uit zijn carrière te herstellen. Het boek behaalde de shortlist van de Gouden Strop 2023, werd genomineerd voor de Hebban Thrillerprijs en was als enige oorspronkelijk Nederlandstalige thriller genomineerd voor de VN Thriller van het Jaar. Recent verscheen de opvolger, Trauma, die ook direct vijf sterren ontving in de VN Detective & Thrillergids.

‘De verkoop van de filmrechten onderstreept de kracht van De Repair Club,’ aldus Erwin Koning, uitgever bij HarperCollins Holland. ‘Charles heeft een ontzettend sterke spionagethriller neergezet met personages die staan als een huis. Ik kan niet wachten dit rijke verhaal op het scherm te zien!’

De schrijver zelf is ook in zijn nopjes. ‘Ik ben superblij met EndemolShine Scripted - onderdeel van Banijay Benelux - als producent. Ik ben ervan overtuigd dat zij John Antink op een gedenkwaardige manier tot leven zullen brengen.’

EndemolShine Scripted heeft een stevig trackrecord op het gebied van politie- en suspenseseries, met series als Bonnie & Clyde, De 12 van Oldenheim, de 12 van Schouwendam en de series Moordvrouw, Brussel en Vechtershart. De boekverfilming van Nicci French’ Het geheugenspel is het meest recente project.

Roddel en achterklap (nieuws, 2023)

Manteau brengt klassieker van tijdgenoot Agatha Christie opnieuw uit



De Britse misdaadauteur Josephine Tey wordt gezien als een alternatief voor haar tijdgenoot Agatha Christie. Een van haar populairste werken, De heksen van Milford, wordt door uitgeverij Manteau op 13 juni opnieuw in het Nederlands uitgebracht.

In The Franchise, een afgelegen landhuis bij het Engelse dorp Milford, wonen twee vrouwen over wie veel wordt geroddeld, een moeder en haar dochter. Wanneer een jong meisje uit het dorp verdwijnt en een maand later weer opduikt, beschuldigt ze de vrouwen ervan haar vier weken lang vastgehouden en mishandeld te hebben.

De dorpelingen geloven haar graag, en er wordt een proces voorbereid waarvan de uitkomst al bij voorbaat lijkt vast te staan. Alleen dorpsadvocaat Robert Blair twijfelt aan het verhaal van het meisje.

The Franchise Affair was in het achttiende-eeuwse Engeland een beroemd proces. Josephine Tey herschreef deze zaak tot een inmiddels klassiek geworden detectiveverhaal.

Josephine Tey (pseudoniem van Elizabeth MacKintosh, 1896-1952) geldt als een van de belangrijkste misdaadschrijfsters van de twintigste eeuw. De heksen van Milford en Een koninkrijk voor een moord gelden nog steeds als absolute hoogtepunten in het genre. De Crime Writers' Assocation nam he tin 1948 verschenen The Franchise Affair in 1990 op in de top honderd van beste misdaadverhalen aller tijden. De thriller werd drie keer verfilmd, in 1951, 1962 en 1988.

De persoon Josephine Tey was zelf ook een mysterie. Ze was enorm op haar privacy gesteld en vermeed elke vorm van publiciteit. In het jaar dat ze stierf, toen ze wist dat ze ongeneeslijk ziek was, verbrak ze het contact met al haar vrienden. Ze stierf aan de gevolgen van leverkanker op 13 februari 1952. Het merendeel van haar vrienden wist niet eens dat ze ziek was.