De favoriet van... Martyn van Beek
Op 14 april 2022, de vijftiende verjaardag van De Spanningsblog, publiceerden we de lijst met De beste thrillers aller tijden. Tientallen spannendeboekenschrijvers uit Vlaanderen en Nederland noemden (mét toelichting) hun favoriete thriller. Maar de lijst is nog steeds 'under construction'. Met enige regelmaat wordt die dit jaar aangevuld met een tip van een schrijver. Vandaag wordt de lijst verrijkt met de keuze van schrijver Martyn van Beek.
Tom Clancy - Uitstel van executie
Opgroeien met Jack Ryan
(Door Martyn van Beek)
Al deze boeken zijn mijn favoriet, om het sentiment en het gegeven dat je mee kunt leven tijdens zijn carrière, die hem zelfs tot president van de Verenigde Staten maakt.
Het boek Kardinaal van het Kremlin uit 1988 ben ik zelfs in Moskou gaan lezen. Ik wilde iedere locatie uit de thriller bezoeken. Zo zat ik tegenover de Amerikaanse ambassade met mijn boek op een bankje.
Alle boeken van Tom Clancy zijn uitermate goed. Uitstel van executie vind ik echter het hoogtepunt.
+++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
Flaptekst:
'Ik, John Patrick Ryan ... zweer plechtig dat ik trouw het ambt van president van de Verenigde Staten zal uitoefenen ...', zo luidt het explosieve einde van Tom Clancy's Ereschuld. In een verschrikkelijke aanslag op de Amerikaanse regering zijn niet alleen de meeste congresleden gedood, maar is ook president Durling om het leven gekomen. Op de schouders van Jack Ryan, de man die slechts vijf minuten eerder benoemd werd tot vice-president, rust nu een zware taak...
Maar hoe voer je een regeringsbeleid zonder regering? Waar moet je überhaupt beginnen? Voordat Ryan zelfs maar aan de behandeling van deze brandende vragen toekomt, ziet hij zich geplaatst voor de taak de geschokte natie tot rust te brengen, een massale staatsbegrafenis te organiseren, de argwaan van de wereldleiders weg te nemen en de juiste toedracht van de tragedie te onderzoeken. Maar dat is nog niet alles. Vele ogen zijn op hem gericht, vanuit Peking, Teheran en andere machtscentra van de wereld, en het zijn niet slechts vriendelijke blikken die hij toegeworpen krijgt...
Sommige opportunisten zien nu hun kans schoon voordeel te putten uit de complete chaos; sommige partijen grijpen de kans hun gram te halen, bezield als ze zijn met een diepgewortelde haat voor de staat of zelfs voor de nieuwe president zelf... Al deze elementen aarzelen niet direct toe te slaan en laten geen moment voorbij gaan om Jack Ryan te confronteren met een crisis die zijn gelijke in de wereldgeschiedenis niet kent...
De Amerikaanse thrillerauteur Tom Clancy overleed in oktober 2013 op 66-jarige leeftijd in een ziekenhuis in Baltimore. Nog steeds verschijnen onder zijn naam en die van de auteur die het boek echt heeft geschreven zogeheten technothrillers.
Clancy is wereldberoemd geworden door zijn oorlogsthrillers. Een aantal van die boeken is verfilmd, waaronder Patriot Games en Clear and Present Danger.
Thomas Leo (Tom) Clancy jr. die op 12 april 1947 in Baltimore werd geboren, wilde als kind al een militaire carrière volgen, maar een oogprobleem (hij droeg een zeer sterke bril) deed die wens teniet.
Begin jaren 80 was hij nog een onbekende verkoper van verzekeringen, met een passie voor de geschiedenis van de scheepvaart. Hij had Engels gestudeerd aan de Loyola Universiteit van Baltimore en droomde ervan een roman te schrijven. Zijn eerste poging, The Hunt for Red October uit 1984, schreef hij in zes weken tijd op een oude typemachine aan de hoek van de keukentafel.
De thriller kreeg goede kritieken, verkocht vrij goed en werd later ook verfilmd. Het was echter president Ronald Reagan die Clancy wereldberoemd maakte: het staatshoofd prees in een interview Red October aan als een 'perfect yarn' ('een prachtig verhaal'). De daaropvolgende succesvolle technothrillers maakten van Clancy een van de rijkste Amerikanen. In totaal schreef hij zo'n zeventig boeken, waarvan volgens een schatting van uitgeefconcern Penguin Group wereldwijd 100 miljoen exemplaren zijn verkocht.
Clancy was nogal conservatief van aard. Zo was hij van mening dat drugs volledig gecriminaliseerd moesten worden. 'Alles verbieden, op elk niveau', zei hij in een interview met persdienst GPD. 'Verreweg de meeste drugsgebruikers in de VS roken marihuana of snuiven coke bij wijze van vrijetijdsbesteding. Pak ze hun auto's maar af, veroordeel ze maar tot het aanvegen van straten in opvallende overalls. Dan leren ze het wel af.'
Zijn schrijvende voorbeeld was de Brit Frederick Forsyth. 'Na het lezen van zijn Dag van de Jakhals dacht ik: dat ga ik ook doen.' Hij schreef Ereschuld, waarin een Japanse Jumbo neerstort op het Capitool, vijf jaar voor de aanslagen van 11 september 2001. Japanse zakenlieden en de Indiase marine smeden een complot om de VS naar de afgrond te jagen. 'We live in a complicated world', aldus Clancy hierover.
In oktober 2001 bezocht Clancy Ground Zero in New York, de plek waar de WTC-torens hebben gestaan. Hoofdschuddend liep hij tussen de puinhopen en zei tegen verslaggevers: 'Dat zo veel mensen bereid zijn geweest voor hetzelfde doel tegelijkertijd te sterven. Elke schrijver die zoiets had bedacht, zou het manuscript als 'te ongeloofwaardig' van zijn uitgever terugkrijgen. Je kunt de realiteit niet meer bijhouden. Niemands fantasie reikt zo ver.'
Tegenover de BBC verklaarde Clancy destijds dat hij de plot van Uitstel van executie besprak met een luchtmachtofficier. Clancy: 'Die keek me met grote ogen aan en zei dat ze nooit deze mogelijkheid hadden besproken.'
Behalve als schrijver werd hij in de VS ook gewaardeerd als militair deskundige. Hij werd vaak voor talkshows om iets uit te leggen. In die hoedanigheid werd hij ook drie keer op het Witte Huis ontboden: een keer door Reagan en twee keer door diens opvolger George Bush sr. Met president Bill Clinton had hij niet zo veel op. Clancy was door-en-door Republikeins. 'Maar ach, dit land heeft een burgeroorlog overleefd, dus Clinton overleven we ook wel', zei hij destijds.
Martyn van Beek (Waalwijk, 1975) publiceert in mei van dit jaar zijn nieuwste thriller De jacht van de wolf, waarin een onervaren MIVD-agent jacht maakt op Russische spionenen. Van Beek debuteerde met Het verraad van Bali (2011), geschreven vanuit zijn liefde voor het tot twee maal toe door terroristische aanslagen geteisterde eiland. In de jaren daarna verschenen van zijn hand de thrillers De strijders van Ta'ab (2012) en De visser van Hoi An (2013).
In oktober 2016 verscheen de 'Storytel Original' Tweede kans, een in opdracht van Storytel speciaal voor audio geschreven serie. Deze serie is inmiddels ook in het Zweeds vertaald. Daarna verschenen er nog twee seizoenen. In 2019 verscheen Van Beeks vierde thriller Engel zonder vleugels, een thriller met een hoofdrol voor jeugdzorg, misdaadjournalist Eric de Winter en zijn stagaire Ayşe Beyaz. Vlak voor de zomer van 2020 verscheen de thriller Salomonsoordeel - weer met Eric en Ayşe in de hoofdrol.
In 2020 begon Van Beek bij Loft Books onder het pseudoniem Marit Vanström aan een serie thrillers rond rechercheur Lianne Bloemen. De Puzzelaar verscheen eind 2020 gevolgd door De Schuldige in 2021. Vanaf juli 2022 verschijnen er drie Kobo Originals van de hand van Van Beek, waarvan Het Jamaica dossier het eerste deel is.
++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
De beste thrillers aller tijden (werk in uitvoering):
Isabel Allende - Het Huis met de Geesten (1982) favoriet van Anya Niewierra
Baantjer - De Cock en de wurger op zondag (1965): favoriet van P. Dieudonné
Richard Bachman (aka Stephen King) - De marathon (1979); favoriet van Ingrid Oonincx
Desmond Bagley - Op dood spoor (1970); favoriet van Frank van Zwol
Desmond Bagley - Vlucht in het verleden (1978); favoriet van Charles den Tex
Dan Brown - Oorsprong (2017; favoriet van Benny Baudewyns
Truman Capote - In koelen bloede (1966); favoriet van Hans Faber
John le Carré - Edelman, bedelman, schutter, spion (1974); favoriet van Almar Otten
John le Carré - Een volmaakte spion (1986); favoriet van Toni Coppers
John le Carré - Spion aan de muur (1963); favoriet van Willem Asman
Raymond Chandler - Het lange afscheid (1953); favoriet van Bavo Dhooge
Agatha Christie - En toen waren er nog maar... (oorspronkelijke titel: Tien kleine negertjes) (1939); favoriet van Dominique Biebau en Corine Hartman
Agatha Christie - Het doek valt (1975); favoriet van Hilde Vandermeeren
Blake Crouch - Dark Matter (2016); favoriet van Erik Betten
Len Deighton - Voorspel in Berlijn (1983); favoriet van John Kuipers
Arthur Conan Doyle - De avonturen van Sherlock Holmes (1892); favoriet van Anne van Doorn
Umberto Eco - De naam van de roos (1980); favoriet van Jeroen Windmeijer en Jo Claes
Anne Eekhout - Mary (2021); favoriet van Lidewij Martens
James Ellroy - Bloed op de maan (1984); favoriet van Jos Pierreux
Gillian Flynn - Teerbemind (2006); favoriet van Daniëlle Hermans
Frederick Forsyth - Geheim dossier Odessa (1972); favoriet van Rudy Soetewey
John Fowles - De verzamelaar (1963); favoriet van Nicolet Steemers
Ken Follett - Code Rebecca (1980); favoriet van Tomas Ross
Nicci French - Bezeten van mij (1999); favoriet van Anita Terpstra
Eva García Sáenz de Urturi - De stilte van de witte stad (2016); favoriet van Heleen van den Hoven
Jef Geeraerts - Diamant (1982); favoriet van Jac. Toes
John Grisham - Advocaat van de duivel (1991); favoriet van Jens Vern
Terry Hayes - Ik ben Pelgrim (2013); favoriet van Carina van Leeuwen, Steven Van Belleghem en René van Rijckevorsel.
Gerben Hellinga - Merg en Been (1985); favoriet van Peter Römer
Jean-Claude Izzo - Misdaad in Marseille (2007); favoriet van Bas Haan
Stephen King - De beproeving (1978); favoriet van Karin Hazendonk
Stephen King - De Shining (1977); favoriet van Nathalie Pagie
Stephen King - Misery (1987); favoriet van Wim Bax
Stephen King - Over leven en schrijven (2000); favoriet van Frederik Baas
Stephen King - 22-11-1963; favoriet van Saskia Oudshoorn
Herman Koch - Het diner (2009); favoriet van Marlen Visser
Tim Krabbé - Het gouden ei (1984); favoriet van Bram Dehouck
Linda J. LaRosa & Barry Tanenbaum - De toevalsfactor (1978); favoriet van Jos van Cann
Ira Levin - Een kus voor je sterft (1953); favoriet van Lieneke Dijkzeul en Saskia Noort
Gavin Lyall - Tylers oorlog (1981); favoriet van Peter de Zwaan
Henning Mankell - Honden van Riga (1992); favoriet van Gerard Nanne
Isa Maron - De Noordzeemoorden (2014); favoriet van Michael Berg
Daphne du Maurier - Rebecca (1938); favoriet van Simon de Waal
Jo Nesbø - Headhunters (2008); favoriet van Kasper van Beek
Thomas Olde Heuvelt - HEX (2013); favoriet van Marieke Damen
Marion Pauw - Daglicht (2008); favoriet van Loes den Hollander en Annet Hulst
Ian Rankin - Gerechtigheid (2004); favoriet van Wouter Dehairs
Dolores Redondo - De beschermengel (2013); favoriet van Soraya Vink
Ruth Rendell - Het stenen oordeel (1977); favoriet van René Appel
Michael Robotham - Leven of dood (2014); favoriet van Chantal van Mierlo
Sjöwall & Wahlöö - Man op het balkon (1967); favoriet van Joop van Riessen
Martin Cruz Smith - Tokio Centraal (2002); favoriet van Chris Rippen
Rudy Soetewey - Getuigen (2013), favoriet van Anne-Laure van Neer
Chevy Stevens - Vermist (2010); favoriet van Angelique Haak
Peter Straub - Komplot (1990); favoriet van Floris Kleijne
Donna Tartt - De verborgen geschiedenis (1992); favoriet van Mariska Overman, Marion Pauw en Donald Nolet
Franck Thilliez - Het weeshuis 2012); favoriet van John Brosens
Scott Turow - De aanklager (1986); favoriet van Elvin Post
Mario Vargas Llosa - Het feest van de Bok (2000); favoriet van Jacob Vis
Esther Verhoef - De kraamhulp (2014); favoriet van Ilse Ruijters
Thomas Willmann - Het duistere dal (2010); favoriet van Isa Maron en Arjan Hoks
