Nog steeds een streekromannetje (nieuws, 2023)

Is het geen literatuur, dan moet het wel een thriller zijn

'Een thriller is een ingewikkelde roman. Dat is namelijk een roman met een extra moeilijkheidsgraad, er hangt een plot aan.' Dat zei Peter de Zwaan ruim twee decennia geleden, na het winnen van de Gouden Strop. Tweevoudig Gouden Strop-winnaar Marion Pauw herhaalde het onlangs in soortgelijke bewoordingen in een artikel over de thriller die altijd en eeuwig in het verdomhoekje zit.

Marion Pauw kwam aan het woord in een Volkskrant-artikel van journaliste Anna van den Breemer, die debuteert met de thriller Het perfecte zusje. De schrijfster vroeg zich af waarom er in de literaire wereld nog steeds wordt neergekeken op het thrillergenre en de beoefenaars ervan en waarom de vrouwelijke thrillerauteurs beter verkopen dan hun mannelijke collega's.

In het verhaal mocht Tomas Ross nog even uitleggen wat hij bedoelde met vertrutting van het genre, een uitlating die hij in 2019 deed op deze blog, en waarna hij werd verketterd door schrijfsters. ‘Met die eerdere uitspraak doelde ik op de kwaliteitsvermindering van het genre, doordat uitgevers opeens massaal thrillers van vrouwen uitbrachten na het succes van Saskia Noort en Simone van der Vlugt.’ Veel ervan was ‘formulewerk, zoals in een bouquetreeks’, zegt de schrijver. ‘Maar er zijn ook genoeg goede vrouwelijke schrijvers, zoals Marion Pauw en Anya Niewierra.’

Sander Verheijen, eindbaas van Hebban.nl, noemt de 'vertrutting'-uitspraak een opmerking die geboren is uit 'jaloezie van de oude garde Nederlandse thrillerschrijvers die zag dat hun markt, die al niet groot was, werd overgenomen door vrouwen'.

Dat thrillers minder aanzien genieten dan romans komt doordat recensenten in het Nederlandse taalgebied erg bezig zijn met of iets literatuur is of niet, meent Verheijen. ‘Dat zie je nergens ter wereld zo heftig als bij ons.’ En Ross zegt: 'In Nederland wordt de thriller door de literaire elite nog steeds gezien als een streekromannetje.

Waarom juist de thrillerschrijfster het zo goed doet in Nederland heeft volgens Verheijen te maken met een simpele rekensom. ‘Er zijn meer vrouwelijke lezers dan mannelijke. En vrouwen lezen vrouwen. Iedere lezer is toch op zoek naar herkenning.’ 

Van den Breemer verklaart waarom juist vrouwelijke thrillerauteurs inspiratie putten uit huis-tuin-en-keukensituaties: misdaad ís ook vaker persoonlijk voor vrouwen. Zij zijn ook beter om geloofwaardig over angstgevoelens te schrijven. 

Dat de thriller, een plotgedreven verhaal, minderwaardig lijkt te zijn, is onterecht, benadrukt Marion Pauw. ‘Eigenlijk zou ik willen beweren dat het schrijven van een goede thriller lastiger is dan het schrijven van een roman. Een actiescène elegant op papier krijgen is verschrikkelijk lastig.’ 

Lees hier het volledige artikel van Anna van den Breemer.