En hier nog een eindejaarsding (nieuws, 2018)

Over genreverlaters en onvermoeibare oude rotten

(Door Peter Kuijt)

Het publiceren van lijstjes, overzichten, toptienen en andere wetenswaardigheden die je kunt voorzien van een serie opsommingstekens, laten we graag aan andere sites en blogs over. Die zijn daar veel meer bedreven in. Maar nu, op het moment dat we vergeefs naar een Kerstpakket uitkijken, ontkomt ook De Spanningsblog er niet aan om met een eindejaarsding te komen. Maar we maken het ons lekker makkelijk: we duiken het eigen archief in en warmen het opmerkelijkste thrillernieuws uit dit gelehesjesjaar nog eenmaal op. Een jaar met genreverlaters en oude rotten die maar niet voorbijgaan.



2018 was ook het jaar van een nieuwe thrillerprijs die er toch niet kwam. Bestsellerauteur Saskia Noort kluunde er na het debacle met de uitreiking van de Gouden Strop 2017 met gestrekt been in en kondigde aan met een nieuwe thrillerprijs te komen. Een prijs met allure die de wanvertoning bij - toen nog - Humberto Tans RTL Late Night maar snel moest doen vergeten.

Na een klein jaar wachten, nog voor de uitreiking van de Gouden Strop 2018, besloot Noort haar plan voor de nieuwe prijs in de ijskast op te bergen. Volgens haar waren er in de tussentijd veel gesprekken geweest met 'diverse betrokken partijen'. De Stichting CPNB had beloofd van alles te verbeteren rondom de Gouden Strop. Noort: 'Dat gaan we nu rustig afwachten.' De huldiging van Willem Asman als winnaar van de Gouden Strop 2018 voltrok zich tijdens een besloten bijeenkomst op een landgoed van sponsor Bookspot. Er was nauwelijks media-aandacht voor.

In 2018 zegden enkele thrillerauteurs het genre vaarwel, de een voorlopig, de ander definitief. René Appel (twee Gouden Stroppen op de schoorsteenmantel) liet afgelopen zomer weten uitgekeken te zijn op het thrillergenre. 'Vooral ben ik uitgekeken op al die perverse moordpartijen, die seriemoordenaars, de cliché-politiemensen (aan de drank en/of gescheiden; ruzie met hun meerderen; al of niet corrupt, enz.). En inderdaad, de 'trucjes' (om spanning te creëren, om de lezer op het verkeerde been te zetten) herken ik meestal al snel.' Zijn nieuwe boek Dansen in het donker verscheen in oktober en is een roman.

Appels Vlaamse collega Bavo Dhooge (foto) sloeg een paar maanden eerder een nieuwe koers in. Na zestien jaar schrijverschap en honderd boeken, had hij zichzelf opnieuw uitgevonden: Bavo Dhooge 2.0 was geboren. Om zijn reïncarnatie te vieren, stapte hij over naar uitgeverij De Geus. Elvin Post verzocht zijn uitgever zijn nieuwe boek niet meer als thriller te bestempelen en prompt verschenen de mooiste volzinnen op zijn tekstverwerker. Vakgenote Saskia Noort wilde niet meer als thrillerauteur geafficheerd worden, zo zei ze in een interview met Het Parool ter gelegenheid van de verschijning van haar roman Stromboli. Overigens werkt ze sinds vorige maand aan een nieuwe.... thriller. Verschijning staat gepland eind 2019.

Sommige thrillerveteranen gaan manmoedig voorwaarts, zo bleek ook dit jaar weer. Volgens eigen telling heeft Tomas Ross 54 thrillers, tien kinderboeken, zes non-fictietitels, dertig korte verhalen, twee speelfilms, zes tv 'single plays', vier hoorspelen, veertig delen van tv-series, twee toneelstukken en een muzikale voorstelling op zijn naam staan. Begin februari 2019 wordt een nieuw boek aan zijn oeuvre toegevoegd, een thriller over de moord op de Haagse prostituee Blonde Dolly. En er rijpt al weer een idee voor een nieuw spannend boek, ingegeven door het gestuntel van Russische spionnen die de computers van het OPCW wilden hacken.

Terecht kreeg Ross (74) vorige maand, onder meer vanwege zijn omvangrijke oeuvre, de Meesterprijs toegekend door het door hem opgerichte Genootschap van Nederlandstalige Misdaadauteurs. Een gebeurtenis die de pers niet haalde overigens. Ross kondigde begin dit jaar aan zijn tempo iets terug te schroeven naar één boek per jaar. 'Ik heb dat mijn vrouw beloofd.'

De dag van de jakhals is Ross' favoriete thriller. Dit boek, over een aanslag op de Franse president De Gaulle, is geschreven door Frederick Forsyth. De Britse oud-journalist gaf in 2016 aan dat hij geen onderwerpen meer had om over te schrijven, maar kwam er dit jaar op terug. Volgend najaar ligt zijn achttiende thriller, The Fox, in de winkel. Nog meer goed nieuws: Thomas Harris, geestelijk vader van vleesgenieter Hannibal Lecter, publiceert in mei 2019 een nieuwe thriller, zijn eerste sinds dertien jaar. Ook tachtiger John le Carré kruipt weer achter het toetsenbord.

Sommige schrijvers zetten er definitief een punt achter: zij overleden. Dit jaar moest de lezer afscheid nemen van Philip Kerr, Peter Temple, Ina Bouman, Luc Deflo, Peter Corris, Paul Verhuyck en Renate Dorrestein. Grote schrik was er in maart van dit jaar toen bestsellerauteur Loes den Hollander (foto) werd getroffen door een hersenaneurysma. Maar de schrijfster is niet klein te krijgen en inmiddels werkt ze weer aan nieuw thrillermateriaal.

In de categorie doordemandvallers staan dit jaar Linda Fairstein en Stephen King. Fairstein werd door het Amerikaanse thrillerschrijversgenootschap al gebombardeerd tot Grandmaster, maar collega-auteur Attila Locke stak daar een stokje voor. Zij wees erop dat Fairstein als officier van justitie vijf jongens onterecht achter de tralies had gekregen in een New Yorkse verkrachtingszaak. Daarop besloot de CWA Fairstein de eretitel te ontnemen. Stephen King vergaloppeerde zich toen hij na een botsing tussen een vrachtwagen en een trein waarin veel Republikeinen zaten, via Twitter liet weten dat dit 'een gevalletje karma was.'

Ander opmerkelijk thrillernieuws: Hoewel de reglementen daar niet in voorzien werd Anniko 'Opsporing Verzocht' van Santen opnieuw voorzitter van de Gouden Stropjury. Verder werd met de Staunch-prijs een award geboren voor thrillers die zich onthouden van geweld tegen vrouwen, scoorde oud-president Bill Clinton een kaskraker met de in samenwerking met James Patterson geschreven thriller President vermist, schreef Jacob Vis een thriller over de aardbevingen in Groningen, dook historica Annejet van der Zijl samen met haar partner in de suspense, werd het prijzengeld voor de Gouden Strop en de Schaduwprijs verdubbeld, richtte Pieter Aspe zijn eigen uitgeverij op, verfilmt de AVROTROS de thrillertrilogie Morten van het auteursduo Anna Levander, viel het auteursduo Anna Levander - ook privé - uit elkaar, onthulde Michael Berg dat zijn uitgever van hem een geslachtsverandering verwachtte, opende Marelle Boersma de ThrillerAcademie, schreef Boris Dittrich een tegenvallend geschenkboekje, zaten er geen thrillers bij de genomineerde boeken voor de NS Publieksprijs en werd Henning Mankell postuum geëerd met een thrillerprijs.

Het is allemaal niet onopgemerkt gebleven. Tenminste, niet door De Spanningsblog.